نسخه رییس اتاق بازرگانی برای مریض های بستری اقتصاد/ نیازمند استراتژی توسعه صنعتی هستیم

^{غلامحسین شافعی را در طبقه هفتم اتاق بازرگانی ایران ملاقات کردم. می‌توان گفت او از لحاظ حضور در صحنه و فعالیت‌های مرتبط با بخش خصوصی، نفر اول بخش خصوصی ایران است و با سمت گرفتن محمد نهاوندیان در ریاست‌جمهوری، به عنوان رییس اتاق بازرگانی ایران انتخاب شد. این فعال بخش خصوصی 63 ساله، تاجر زعفران است و همزمان ریاست اتاق بازرگانی مشهد را هم برعهده دارد. همکاران شافعی در اتاق بازرگانی مشهد می‌گویند با اینکه وی این روزها خیلی پرمشغله و با ترافیک کاری روبه‌رو است، اما فعالان اقتصادی مشهد را رها نکرده و از آنها همچون گذشته حمایت می‌کند. شافعی در طول این سال‌ها، چه قبل از فعالیت به عنوان رییس اتاق بازرگانی ایران و چه امروز، همواره تاکید داشته که اقتصاد کشور از نبود یک نقشه راه و استراتژی توسعه صنعتی رنج می‌برده است. به اعتقاد وی، «به دلیل این‌که ما تاکنون استراتژی توسعه صنعتی نداشته‌ایم، حرکت‌هایمان با چشم بسته انجام شده است.»} 

^{* بیش از یک‌سال و نیم از فعالیت دولت یازدهم می‌گذرد. در این مدت اتفاقات مختلفی در حوزه اقتصاد افتاده است و دولت نیز اعتقاد دارد که اقتصاد کشور تا حدودی از رکود خارج شده است. شما به عنوان فردی که در رأس بخش خصوصی کشور فعالیت دارید، فکر می‌کنید تا به امروز چقدر از خواسته‌هایی که از دولت انتظار می‌رفت، تامین شده است؟}

^{به نظر من در مورد مسایل اقتصادی اتفاق مثبت را می‌شود در اقتصاد کلان کشور مشاهده کرد و توانستیم یک مقداری ثبات را در اقتصاد کلان کشور ایجاد کنیم. برای مثال، در طول یکی دو سال گذشته در ارتباط با نرخ ارز شاهد بودیم که تنش‌های گذشته مهار و ثبات ایجاد شده است. در زمینه بعد نظارتی دولت بر سیستم بانکی کشور نیز اقدامات مثبتی انجام شده، اما کافی نیست و این رویه باید با قوت و قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.}

استاد دانشگاه تهران توضیح می‌دهد: چگونه اقتصاد آسیای مرکزی به تسخیر چین در آمد؟

 ^{استاد دانشگاه تهران معتقد است که «چین از طریق طرح‌های متعدد و سرمایه‌گذاری عظیم، فضای آسیای مرکزی را در تسخیر ارتباطات اقتصادی و حتی فرهنگی خود گرفته است.»}

 

^{«شرایط بین‌المللی یک تغییرات جدی را طی می‌کند و نظام بین‌المللی به سمت تکثر و قطبیت حرکت می‌کند.»}

^{وی افزود: «از طرفی، نقش بازیگران و قدرت‌های منطقه‌ای دارد افزایش می‌یابد و تعاملات بین‌منطقه‌ای به شدت گسترش پیدا کرده است. به عبارتی، هم حوزه اروپا و آمریکا و هم حوزه شرق آسیا گرایش‌های بسیار جدی در این 20 سال اخیر به سمت حوزه اوراسیای مرکزی پیدا کردند.»}

^{استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: «در حوزه اوراسیای مرکزی، دو سه منطقه خیلی جدی‌تر مورد توجه بوده است؛ قفقاز جنوبی، آسیای مرکزی و حوزه دریای خرز. هر سه منطقه برای ما اهمیت حیاتی و امنیتی دارند.»}

^{به گفته کرمی، «چین امروزه از طریق طرح‌های متعدد و سرمایه‌گذاری عظیم در منطقه آسیای مرکزی و خطوط انتقال انرژی و خطوط ارتباطی و کمربند اقتصادی راه ابریشم، فضای آسیای مرکزی را در تسخیر ارتباطات اقتصادی و حتی فرهنگی خود گرفته است.»}

^{وی متذکر شد: «چین در حوزه دریای خزر تبدیل به یک موضوع بسیار اساسی شده است، چراکه حداقل انرژی بخش شرقی دریای خزر از طریق 4 خط انتقال انرژی به سمت چین است.»}

محمد مروتی از عوامل اقتصادی موثر بر کاهش قیمت نفت می‌گوید

 ^{داستان سقوط قیمت نفت و تحلیل نقش‌آفرینی عربستان یا تولید نفت شیل بر آن، تکراری‌تر از آن شده که بتوان حرف جدیدی درباره‌اش بر زبان آورد و شاید همین بهانه باعث شد به سراغ محمد مروتی برویم؛ اقتصاددان جوان ایرانی که دکترای خود را با رساله‌ای درباره اقتصاد منابع طبیعی به پایان برده و نفت از زمینه‌های اصلی پژوهش او به شمار می‌رود. او که هم‌اکنون محقق پسادکترا در دانشگاه استنفورد است، با بهره‌گیری از اقتصاد خرد و نظریه بازی، تفسیری اقتصادی و قابل پذیرش از بازار نفت ارائه می‌دهد که در آن از تئوری‌های متداول توطئه خبری نیست. مروتی استراتژی بهینه عربستان را در بازار نفت، نوسان تولید می‌داند که ریسک تولیدکنندگان رقیب را افزایش می‌دهد. بر همین اساس او رفتار عربستان را در افزایش تولید و کاهش قیمت نفت منطقی و قابل پیش‌بینی ارزیابی می‌کند، ولی این احتمال را که انتخاب زمان کنونی ممکن است به صورت ضمنی اهداف سیاسی نیز داشته باشد، رد نمی‌کند. او مفهوم وابستگی و همکاری استراتژیک را در بازار نفت فاقد معنا می‌داند؛ چرا که در این بازار برخلاف بازار گاز، کمبود به سرعت می‌تواند جبران شود. مروتی ضمن اشاره به لزوم حفاری مداوم در منابع نفت شیل برای حفظ تولید، می‌گوید از کاهش تعداد دکل‌های فعال حفاری در آمریکا طی ‌ماه‌های اخیر نمی‌توان در کوتاه‌مدت هیچ نتیجه‌گیری کرد؛ اگرچه در نهایت به شرط باقی ماندن قیمت نفت در سطوح پایین فعلی، تولید نفت از منابع شیل کاهش خواهد یافت. مروتی همچنین مفهوم مازاد تولید یا مازاد مصرف نفت در بازار را نیز، به لحاظ اقتصادی و در بلندمدت، بی‌معنا می‌داند؛ چرا که «هر مازاد عرضه یا تقاضایی، در قیمت‌ها منعکس می‌شود و نهایتاً در مدت کوتاهی خود را در بازار نشان می‌دهد».} 

^■■■

  ^{در ایران، بعد از سقوط قیمت نفت، اغلب تحلیل‌ها از تاثیر عوامل سیاسی بر این پدیده حکایت می‌کنند. از جمله تاثیر عربستان به عنوان نقش‌آفرین اصلی بازی مطرح و حتی گفته می‌شود این کشور با همکاری آمریکا در این راستا قدم برداشته است تا به کشورهایی مثل ایران و روسیه فشار وارد کند. البته تحلیل‌های دیگری هم وجود دارند و بعضاً ترکیبی از چند عامل موثر بر کاهش قیمت نفت مطرح می‌شود. ارزیابی شما از این تحلیل‌ها چیست؟}

^{به نظر من مساله سقوط قیمت نفت لزوماً سیاسی نیست و توضیح اقتصادی می‌تواند این مساله را تبیین کند. فرض کنیم یک Dominant Producer (تولیدکننده غالب) مثل عربستان وجود دارد که می‌تواند در بازار، قیمت نفت را تعیین کند. سوال مهم این است که قیمت را چقدر باید تعیین کند. مثلاً 100 دلار بهتر است یا 60 دلار؟ جواب بدیهی نیست. چرا که اگر قیمت نفت کم باشد، در مقدار ثابتی از فروش نفت، قاعدتاً درآمد نفتی کم خواهد بود.}

محمود جامساز توضیح داد: چرا هدفمندی یارانه‌ها منحرف شد؟/پرداخت یارانه باهیچ منطق‌ اقتصادی منطبق نیست

^{حدود 53 ماه از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها می‌گذرد؛ قانونی که آمد تا اقتصاد ایران را سامان ببخشد، اما نه‌تنها بر بار مشکلات اقتصاد کشور افزود، بلکه امروز همچون کودک معلولی می‌ماند که تاکنون راه درمانی برای آن پیدا نشده است.}

^{هدفمندی یارانه‌ها قرار بود براساس یک منطق درست، کسانی را که بی‌دلیل منابع ملی را هدر می‌دادند، متنبه کند و از سوی دیگر، پول ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی میان اقشار ضعیف جامعه که بهره‌ای از این منابع ملی نداشتند، توزیع شود. به عبارتی، این روند می‌خواست توزیع منابع ملی در کشور را سامان بخشد و از هدررفت آنها جلوگیری کند و در عین حال، جامعه از شکل مصرف‌گرایی خارج و به سمت تولید هدایت شود.}

^{اما با وجود اهداف متصور شده از آن، اجرای این قانون از همان ابتدا به انحراف رفت و در حال حاضر تنها چیزی که از اجرای هدفمندی یارانه‌ها دیده می‌شود، واریز 45 هزار و 500 تومان در هر ماه به حساب مردم است؛ اتفاقی که باعث شده که دولت ماهانه با کسری هنگفتی در بودجه روبه‌رو شود.}

^{در همین رابطه، محمود جامساز، کارشناس اقتصادی  درباره دلایل به انحراف رفتن قانون هدفمندی یارانه‌ها اظهار داشت: «مساله عدم تحقق اهداف قانون هدفمند کردن یارانه‌ها چندان هم شگفت‌آور نیست، زیرا بخش عمده‌ای از برنامه‌های اقتصادی کشور اعم از برنامه‌های توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و همچنین سیاست‌های کلان نظام که رویکردها و اهداف مشخصی را در نظر داشت، به همین سرنوشت عدم دستیابی به اهداف منجر شدند.»}

^{به اعتقاد وی، «بدون شک علت اصلی این موضوع را می‌توان در نظام اجرایی و بروکراسی کشور از یک‌سو و مدیریت ناکارآمد اقتصادی و رژیم اقتصادی حاکم جست‌وجو کرد که یک اقتصاد دولتی سرمایه‌داری نفتی است.»}

گفت‌وگو با محمد اکبرپور درباره موفقیت‌های آکادمیک‌اش

^{جاه‌طلبی خوب است} 

<sup>گفت‌وگوی ای‌میلی با  اقتصاددان جوان ایرانی که سابقه شاگردی «الوین راث» برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۲ را دارد، در اولین روزهای سال جدید اتفاق افتاد. محمد اکبرپور دانشجوی دکترای اقتصاد پیش از اینکه تحصیلات خود را به اتمام برساند، از دانشگاه استنفورد (بیزینس اسکول) و دپارتمان‌های اقتصاد ام‌آی‌تی، شیکاگو، پرینستون و برکلی پیشنهاد کار دریافت کرده است. گفت‌وگو با او از ابتدای مسیر تحصیلی آغاز شد و تا کارهای پیش روی وی ادامه یافت. در این بین  او درباره دلایل گرایش خود به اقتصاد، شاخه پژوهشی طراحی بازار و برخی مسائل کاربردی ایران در این حوزه از جمله مساله سربازی، کارآفرینی و نوآوری در ایران با توجه به تجربه دره سیلیکون آمریکا و وظیفه دولت‌ها در این حوزه به نکات جالب و قابل تاملی اشاره داشت که در ادامه می‌خوانیم.

 ■■■
 
آقای اکبرپور لطفاً از مسیر تحصیلی‌تان تا الان برای ما بگویید و اینکه چطور شد رشته اقتصاد را انتخاب کردید؟
سلام و ممنون از وقت و پرسش‌های شما. قبل از شروع گفت‌وگوی‌مان من فقط یک جمله برای رفع مسوولیت بگویم و آن این است که من به تجربه فهمیده‌ام نظر آدم‌ها در مورد مسائل گوناگون در طول زمان تغییر و تکامل پیدا می‌کند. بنابراین حرف‌هایی که من امروز می‌زنم ممکن است ۱۰ سال دیگر تغییر یا تکامل پیدا کرده باشند و تنها تضمینی که می‌توانم بدهم این است که در محدوده دانش فعلی‌ام بهترین پاسخ‌ها را به سوالات شما بدهم.</sup>

فردای اتاق بازرگانی درگفت‌وگو با پدرام سلطانی

^{برنامه گروه ائتلاف برای فردا در راستای رسیدن به اهدافی که وعده ‌آنها را به بخش خصوصی داده است، چیست؟ آیا در اتاق هشتم شاهد اصلاح ساختار خواهیم بود؟}

^{برای اینکه  بتوانیم به اهداف‌مان برسیم باید با یک برنامه‌ریزی اجرایی، فازبندی و مقطع‌بندی اقدامات و همین‌طور اولویت‌بندی امور مسیر را مشخص کنیم. باید در ابتدای مسیر برای اهدافی که تعیین شده برنامه‌ریزی کنیم تا متوجه شویم با کدام منابع، نیروی انسانی، هزینه و چه فرآیندهایی می‌توان کار را ملموس کرد. این موضوع هم شامل هیات رئیسه و هیات نمایندگان شده و هم مسوولان اجرایی اتاق را در‌بر می‌گیرد.}

 ^{موضوع دوم این است که با شناختی که از اتاق داریم باید بتوانیم ظرفیت‌های اتاق را متناسب با برنامه‌هایی که داریم اصلاح کنیم. یعنی ساختار اتاق تهران نیاز به اصلاحاتی دارد. در منابع انسانی اتاق باید متناسب با ماموریت‌ها و برنامه‌ها جابه‌جایی‌ یا تغییراتی رخ دهد. همچنین در اتاق تهران نیاز به بهره‌گیری بیشتر و ماموریت‌محورتر از مشاوران و کارشناسان زبده داریم. معنای این جمله این است که نمی‌شود همه اهداف را در برنامه‌های روزمره اتاق وارد کرد و به نتیجه رساند. تعدادی از اهداف هستند که باید خودشان تبدیل به پروژه شوند و این پروژه را کسانی که تخصص آن موضوع را دارند دنبال کنند. باز برای اینکه بحث را روشن‌تر کنم مثالی می‌زنم. مثلاً یکی از برنامه‌های ما اصلاح قانون تامین اجتماعی است. ما در ظرفیت فعلی اتاق کسانی که این آسیب‌شناسی را انجام دهند و بعد متناسب با آن اصلاحات را شناسایی و مکتوب کرده، به ادبیات بوروکراتیک تبدیل و سپس آن را به جریان بیندازند، به میزان کافی نداریم. بنابراین باید این موضوع را تبدیل به پروژه‌ای کنیم که در همکاری و هماهنگی با اتاق ایران انجام شود. همین‌طور کمیسیون‌های اتاق از نظر موضوع، ماموریت، شیوه طرح و رسیدگی به کارها مناسب اقتصاد امروز کشور نیستند. آنها را هم باید حوزه ماموریت‌شان را مشخص‌تر و محدودتر کنیم. تجربه من به عنوان مسوول کمیسیون‌ها در اتاق ایران این بود که ساختار کمیسیونی فعلی ما ساختار کم‌فایده است و باید اصلاح شود. کار دیگری که باید در اتاق به آن توجه کنیم این است که با احصای نقاط ضعفی که در فرآیندها و وظایف اتاق در بخش اجرا وجود داشته است آنها را با تدوین دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های جدید و موثر از آن حالت قبل خارج کنیم. به‌طور مثال در امور بین‌الملل در دوره گذشته فعالیت‌های زیادی داشتیم اما این فعالیت‌ها نتایج و اثراتش برای اعضای اتاق ملموس نبوده و حتی بعضاً اعتقاد بر این بوده که این فعالیت‌ها، فعالیت‌های بی‌هدف یا بدون برنامه‌ای است. اگر مشخص نباشد که در اعزام و پذیرش هیات‌ها چه اقداماتی باید پیش از کار، چه اقداماتی در حین کار و چه اقداماتی پس از کار باید انجام شود، صرفاً تبدیل به یک ملاقات خواهد شد.}

ابعاد کاهش نرخ سود بانکی و ضمانت بانک ها برای پایبندی به نرخ ها

^{موضوع نرخ سود سپرده های بانکی از اواخر سال گذشته و پس از آنکه مسئولان اقتصادی دولت از ضرورت کاهش نرخ سود با توجه به کاهش نرخ تورم سخن گفتند، برای چندمین بار طی سال های اخیر در کانون توجه کارشناسان قرار گرفت. 
پس از بحث های فراوان سرانجام عصر روز 29 فروردین رئیس شورای هماهنگی بانک های دولتی از توافق با بانک های خصوصی برای کاهش نرخ سود به 20 درصد خبر داد. اما این تفاهم هیچگونه ضمانت اجرایی از سوی بانک ها به دنبال نداشت.}

^{این خبر از دو زاویه محل تأمل بود؛ نخست آنکه اصل موضوع نرخ سود سپرده به عنوان یک مقوله و شاخص اقتصادی و تاثیر پذیری و تاثیرگذاری آن بر سایر شاخص ها با این تغییر چه پیامی و تأثیری بر اقتصاد دارد. و دیدگاه بعدی رفتار شناسی بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به عنوان نهادهای متولی تعیین و پایش و جهت دهی به این شاخص اقتصادی.این دو مقوله کاملا به یکدیگر وابسته هستند اما می توان یک به یک آنها را بررسی کرد تا به نتایج قابل استفاده ای رسید.}

^{حیدر مستخدمین حسینی که سابقه حضور طولانی مدت در سمت های مختلف بانکی و مرتبط با شبکه بانکی را در کارنامه خود دارد و غلامحسن تقی نتاج، مدیرعامل بانک مهراقتصاد  به بررسی آنچه که طی چند سال گذشته بر نرخ سود بانکی گذشته است، پرداخته اند.  میزگرد را با طرح این پرسش کلیدی آغاز کردیم:}
 

^{اصولا تعیین نرخ سود سپرده های بانکی در ساختار اقتصاد چه تاثیری دارد؟}

^{مستخدمین حسینی: نکته ای که در بررسی جامع اقتصاد کلان جوامع باید به آن توجه کرد این است که در یک اقتصاد که معامله و تجارت و تولید در حوزه های مختلفی صورت می گیرد، مبنای تشخیص اینکه این فعل و انفعالات اعم از تبادل، تولید و معامله در چه نقطه ای دارای توجیه اقتصادی یا اصطلاحا سودده هستند، وابسته به یک سری متغیرهایی است که جمع جبری آن متغیرها می تواند تعادل اقتصادی جامعه را شکل داده و انتظارات را چه از نگاه مسئولان و چه از نگاه مردم و جامعه برآورده کند.}

غلامحسین کرباسچی: کشور با کار کارمندی درست نمی‌شود

 

 

^{مرجان توحیدی}

^{درخواست برای انجام مصاحبه را به سختی قبول می‌کند. یک‌بار تلفنی درباره سوژه توضیح دادم. گفتم قرار است درباره تأثیرات بیانیه لوزان در عرصه داخلی و عملکرد دولت گفت‌وگو کنیم. با اماواگر‌های فراوان پذیرفت. برای مصاحبه با غلامحسین کرباسچی وارد ساختمانی شدم که این روزها نشریات متعددی در آن منتشر می‌شود. شیخ قدرت علیخانی قبل از آمدن ما میهمان دبیرکل کارگزاران بود. وقتی وارد دفتر شدیم، آماده شدم تا یک‌راست برویم سر وقت مصاحبه! اما این‌قدر هم کار راحتی نبود. قبل از آنکه گفت‌وگو را آغاز کنیم، از من خواست تا درباره موضوع یک‌بار دیگر چانه‌زنی کنیم تا به قول خودش ببینیم «معامله مان می‌شود یا نه؟!» بعد از چند دقیقه بحث بالاخره دکمه ضبط صدا را زدم. البته قبل از تمام این بحث‌ها باید این نکته را درمی‌یافتم که جلب رضایت کرباسچی برای گفت‌وگو نباید کار راحتی باشد، آن هم با آن آمادگی‌ای که از او سراغ داشتم. به‌ویژه وقتی که یاد دفاعیات او در دادگاه افتادم. کرباسچی این‌روزها دبیرکل حزبی است که رئیس شورای مرکزی آن نفر دوم کابینه روحانی است و البته از معدود احزاب به‌جامانده از دوران ماقبل اصلاحات است که هنوز می‌تواند در فضای سیاسی ایران نقش‌آفرینی کند و فتیله فعالیت آن همچنان روشن است. کرباسچی معتقد است با تمام سختی‌هایی که نظام تحریم‌ها بر دولت اعمال کرده است، اما نباید همه عملکرد دولت را به تحریم‌ها گره زد.} 

مدیر ارشد بانک «Citigroup»: خوشایند نیست کنگره به لغو تحریم‌های ایران «نه» بگوید

 

^{دشداشه ‌پوشان عرب که تا روز آخر «کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه» نشسته بودند «جلسه ایران» برگزار شود، کم شمار نبودند. در میانه جلسه از حضار خواسته شد به‌صورت الکترونیکی به این سؤال پاسخ دهند که «آیا صادرات نفت ایران تا پایان سال ٢٠١٦ از دو میلیون بشکه فراتر خواهد رفت؟» ثانیه ‌شمار سالن مجلل «برج اتحاد» ابوظبی روی پرده نمایش داده شد. ١٠ ثانیه بعد، 62 درصد رای‌دهندگان بیست ‌و سومین کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه «MPGC» پاسخ شان «مثبت» بود.}

^{رضا زندی/ ابوظبی}

^{شرکت‌کنندگان این کنفرانس، فعالان بازار صنعت نفت‌اند. اگر این دو گزاره را کنار هم قرار دهیم، نتیجه واضح است؛ اکثریت نفتی‌ها بوی توافق ایران و شش قدرت جهانی را به‌وضوح استشمام کرده‌اند. ازسوی‌دیگر انتظار دارند تا یک سال دیگر صادرات نفت ایران دو برابر شود. ایران تحت تحریم، روزی یک میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کرد. متوسط صادرات نفت خام ایران پیش از آغاز تحریم‌ها دو میلیون ‌و ٥٠٠ هزار بشکه در روز بود. نفتی‌ها به‌انتظار رشد تولید و صادرات نفت ایران نشسته‌اند، پس توافق ایران و ١+٥ نزدیک‌تر از آن است که دیده می ‌شود. شامه مردان نفت خوب کار می‌کند.}

^{جلسه نفت ایران در ابوظبی؛ آمریکایی‌ها می‌آیند؟}

 ^{«مایکل گری» از لندن، «ادوارد مورس» رئیس بخش تحقیقات بین‌المللی بانک معتبر «Citigroup» و محسن شعار، معاون سابق شرکت نفتی «کونکو فیلیبس» آمریکا در خاورمیانه، در پنل ایران نشسته‌اند. فریدون فشارکی، رئیس شرکت مشاوره‌ایی «FGE»، جلسه را اداره می‌کند. یکی از افراد کلیدی در انعقاد قرارداد «کونکو فیلیبس» آمریکا برای توسعه میدان نفتی سیری، «محسن شعار» بود. ایرانی آمریکا‌ بزرگ ‌شده‌ای که رئیس‌کل «کونکو فیلیبس» را در مارس ١٩٩٥ به ایران آورد تا با همراهی سیدمهدی حسینی، معاون وقت بین‌الملل وزارت نفت، یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای نفتی ایران برای توسعه میدان نفتی سیری امضا شود. شعار می‌گوید: «دو روز بعد از امضای این قراداد واشنگتن به‌صورت غیررسمی با آن مخالفت کرد». یک ماه بعد هم دولت آمریکا به‌صورت رسمی با حضور «کونکو فیلیبس» در ایران مخالفت کرد.}

نجفی‌منش: خودرو کمتر از نان گران شد

^{عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران معتقد است که «هنوز کشش افزایش قیمت خودرو در جامعه وجود دارد.»}

^{به نظر می‌رسد داستان گرانی‌های چند باره خودرو پایانی نداشته باشد و هر از گاهی خودروسازان به بهانه‌های مختلف اقدام به افزایش قیمت خودرو می‌کنند. این بار و در حالی که چند روز از تعطیلات نوروز نگذشته بود، خودروسازان قیمت خودرو را افزایش دادند که به نظر آنها، این افزایش قیمت فقط به مالیات بر ارزش افزوده مربوط می‌شود و هنوز بقیه هزینه‌های آنها جبران نشده است.}

^{بر این اساس، بار دیگر زمزمه‌هایی از افزایش دوباره قیمت خودرو در آینده شنیده می‌شود؛ اتفاقی که به باور کارشناسان، باعث شده خودرو‌سازی‌ها در حال از دست دادن بازار داخلی باشند‌ و تعداد مشتریان آنها به نحو چشمگیری کاهش نشان می‌دهد. اما با این وجود، فعالان عرضه خودرو معتقدند که هنوز کشش افزایش قیمت خودرو در بازار وجود دارد.}

^{به گفته محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران، «میزان افزایش قیمت خودرو خیلی کمتر از افزایش نرخ نان سنگک است، اما در کل جامعه کشش افزایش قیمت خودرو وجود دارد.» او متذکر می‌شود: «خودروساز برنامه‌ای برای افزایش قیمت ندارد، اما هزینه‌هایی که اضافه شده، باید یک جایی جبران شود.» آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی با محمدرضا نجفی‌منش به این شرح است.}

گفت‌وگو با اسحاق جهانگیری در‌باره اقتصاد، سیاست و دیپلماسی دولت یازدهم

 ^{این روزها سراغ هر وزیری از کابینه می‌رویم به نوعی می‌گویند اتفاق خوشایندی در راه است. واقعاً اتفاق خوبی در راه است؟در مذاکرات هسته‌ای گشایش خیلی بزرگی ایجاد شده است.}
 

^{جهانگیری: مردم خودشان با شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری 92 بنیان عیدی را گذاشتند. ما در مقطعی قرار گرفته بودیم که هیچ‌کس نمی‌توانست وضع مناسبی برای کشور ترسیم کند. اگر مواضع و اظهارات کاندیداهای ریاست‌جمهوری در دوره تبلیغات انتخاباتی مرور شود، نشان می‌دهد در فضای بین‌المللی درباره ایران دغدغه‌های جدی وجود داشت؛ تحریم‌های ظالمانه‌ای علیه کشور وضع شده بود. در بخش بانکی، پولی و نفت و گاز و در آن اواخر حتی در حوزه معیشت، زندگی روزمره مردم دچار مشکل شده بود، کمبود دارو وجود داشت، نوعی بی‌ثباتی بر اقتصاد حاکم شده بود و هیچ‌کس آینده دور که هیچ، فردای خود را هم نمی‌توانست پیش‌بینی کند که چه اتفاقی در بازار ارز می‌افتد، چه اتفاقی در تورم می‌افتد، وضع کارخانه‌ها نامساعد و بیکاری در حال افزایش بود، اقتصاد کشور دچار بحران‌های جدی شده بود. در چنین شرایطی مردم کار بزرگی کردند، با شرایطی که مقام معظم رهبری به وجود آوردند، مردم حماسه خلق کردند و از بین کاندیداها آن کسی که احساس کرد می‌تواند در چنین شرایطی قبول مسوولیت کند و کشور را از این شرایط عبور دهد آقای دکتر روحانی بود که حرف‌های ایشان برای مردم جذاب بود و شعارهای ایشان اعتماد عمومی ایجاد کرد.}

شرق یا غرب؛ پیروز رقابت در بازار ایران؟

 

^{محمد حسین برخوردار، رییس مجمع واردات معتقد است که «ما نباید ارزهای کشور را به جای این‌که در زیرساخت‌ها خرج کنیم، به واردات کالاهای مصرفی اختصاص دهیم.»}

 <sup>«ایران بهشت واردات می‌شود؟»؛ این دغدغه‌ای است که هم‌اکنون برخی از تحلیلگران دارند و احتمال وقوع آن را برای ایران پس از تحریم‌ها می‌دهند. به اعتقاد کارشناسان، باید مراقب بود تا به دلیل هموار شدن روابط با اروپا و آمریکا، دروازه کشور به سوی کالاها تماما باز نباشد. ایران سال‌ها تحریم بود و توانست در این مدت وابستگی به درآمدهای نفتی را به مرور کم کند و با افزایش صادرات غیرنفتی و مدیریت واردات در حد تعادل، اقتصاد را سرپا نگه دارد و بر همین اساس، بعد از لغو تحریم‌ها نیز قطعا باید در اندیشه تقویت ساختار تولید کشور و اصلاح زیرساخت‌ها باشد. در همین رابطه محمدحسین برخوردار، رییس مجمع واردات اعتقاد دارد: «ما نباید ارزهای کشور را به جای این‌که در زیرساخت‌ها خرج کنیم، به واردات کالاهای مصرفی اختصاص دهیم.» به گفته وی، «این کار تاکنون هم به تولید و اشتغال کشور ضربه زده است و هم این‌که پول‌هایمان را هدر داده‌ایم.» وی درباره وضعیت تجارت پس از تحریم متذکر می‌شود: «در صورت لغو تحریم‌ها، رقابتی بین شرق و غرب ایجاد خواهد شد و این موضوع به نفع ما خواهد بود.» آنچه در ادامه می‌خوانید،مشروح گفت‌وگو با محمدحسین برخوردار است.

* در سال‌های اخیر وزن تجارت کشور از غرب به شرق متمایل شده بوده است. به نظر شما در صورت لغو تحریم‌ها، وضعیت تجارت ایران چطور خواهد بود و آیا این موازنه بر هم می‌خورد یا خیر؟

حتما این موازنه بر هم می‌خورد و رقابتی بین شرق و غرب ایجاد می‌شود. این موضوع به نفع کشور ما خواهد بود.</sup>

تحلیل محمد فطانت از آینده بازار سرمایه / من امیدوارم شما چطور؟

^{چرا در این شرایط سخت و حساس بازار سرمایه پیشنهاد ریاست سازمان بورس را قبول کردید؟}

^{اگر بخواهم به درستی به این سوال پاسخ بدهم باید بگویم آمدنم به سازمان بورس تکلیف شد. البته نمی‌گویم علاقه‌مند نبودم این سمت را قبول کنم، ولی کارهای بسیاری را در بانک ملی شروع کرده بودم و دوست نداشتم این کارها نیمه‌تمام باقی بماند. به خاطر همین ترجیح می‌دادم به عنوان عضو هیات‌مدیره بانک ملی همچنان به فعالیتم ادامه دهم تا کارهایم که مدت طولانی برای آنها برنامه‌ریزی کرده بودم، نیمه‌تمام رها نشوند. اما با توجه به اصرارهایی که وجود داشت و مهم‌تر از آن قبل از اینکه تصمیم‌گیری نهایی انجام شود این خبر رسانه‌ای شد و حتی تمام رسانه‌ها نوشتند که «آقای صالح‌آبادی به بانک توسعه صادرات می‌رود و فطانت به بورس می‌آید»، اینها باعث شد در عمل انجام‌شده قرار بگیرم و در نهایت بپذیرم که به سازمان بورس بیایم. البته تاکید کردم من هم علاقه‌مند بودم به بازار سرمایه بیایم تا شاید بتوانم در این شرایط سخت بازار منشاء اثر باشم.}

^{بازار سرمایه بازاری بسیار تاثیرگذار در اقتصاد کشور بوده و طی سال‌های اخیر با رشد قابل توجهی مواجه شده است و نمی‌توان دستاوردهای آن را زیر سوال برد. برای شخص خودم آمدن به سازمان بورس فرصت مغتنمی است، اگرچه من با بازار سرمایه بیگانه نبودم و قبلاً در این بازار تجربه مدیریتی داشتم. اما به خوبی می‌دانستم مدیریت در عالی‌ترین نهاد بازار سرمایه کار بسیار سختی است آن هم در شرایطی که انتظارات بالایی از رئیس سازمان بورس وجود دارد و همه توقع دارند رئیس این سازمان یک‌تنه تمام مشکلات صنایع و مسائل سیاستگذاری را حل کند و اینکه نگذارد اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی مثل کاهش قیمت نفت بازار را تحت تاثیر قرار دهد. به هر شکل با توجه به تصمیمات مسوولان امر در وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس در نهایت سکان هدایت سازمان بورس به من سپرده شد و دیگر رسماً وارد گود بازار سرمایه شدم.}

پیش بینی صفایی فراهانی ازآینده اقتصاد ایران پس از لوزان/ زنجیر تحریمها ازپای اقتصاد ایران بازمی شود

^{محسن صفایی فرهانی و لیلاز در گفت و گویی به تشریح ابعاد توافق نامه لوزان پرداخته اند. در این گفت و گو صفایی به ابعاد مختلف نتیجه بخشی توافق لوزان پرداخته و لیلاز نیز نیازهای مالی اقتصاد ایران را برشمرده است.}

  

^{بحث ما درباره اثرات توافق هسته ای روی فضای اقتصادی کشور اس    ت؟ می خواهیم بدانیم به باور شما توافق لوزان تا چه اندازه در فضای اقتصادی کشور موثر بوده یا اینکه می تواند موثر باشد؟}

^{صفایی فراهانی : یک نکته مهم و مثبت این است که بالاخره بعد از 12 سال مذاکره به خودمان جرات دادیم تا این توافق اولیه را انجام دهیم وامدواریم تا تیر ماه توافق نهایی صورت پذیرد ،هر چند عده ایی تندرو بدون توجه به منافع ملی از ادبیات نا صحیحی از ان نام میبرند ، مثلا توافقی بد تر از عهد نامه ترکمنچای ! در حالی که توجه ندارند ان عهد نامه هم توسط لیقترین افراد زمان خودش یعنی « عباس میرزا و قایم مقام فراهانی » تنظیم شد ولی در چه شرایطی ؟ ایا حوصله کردید که دلیل انرا بررسی کنید ؟ درست مثل همین حالا ! اگر در سال ۸۴ دولت وقت به منافع ملی توجه میکرد واقای روحانی که درگیر مذاکرات با اروپایی ها بود وهنوز امریکا دخالتی نداشت تعویض نمیش و حداقل تا پایان مذاکرات دبیر شورای امنیت ملی باقی میماند ، و همین خط قرمزها در ان زمان که هیچ قطع نامه ایی از شورای امنیت علیه ایران صادر نشده بود ، برای توافق میرفت مطمنا امتیاز های قابل توجهی دست میافت ،یا اینکه همان زمان اقای ظریف نماینده ایران در سازمان ملل بود ،میتوانستند با یک انتخاب مناسب نگذارند شرایط اینچنین شود که از دی ماه ۸۵ پای شورای امنیت به قضیه باز شود و قطعنامه های پشت سر هم  بسیار شدید وغلاظ علیه ایران صادر نماید و مبنایی شد برای تحریم های بیشتر توسط اتحادیه اروپا و امریکا !}

مباحثه مسعود کیمیایی و موسی غنی‌نژاد در دل تاریخ / مصدق مردم، مصدق تاریخ

 ^{مسعود کیمیایی برآمده از آن نسلی است که بر اساس شهود و تجربه‌های شخصی به جهان پیرامونش می‌نگرد، درباره‌اش حرف می‌زند، فیلم می‌سازد و می‌نویسد. حالا او با جهان‌بینی از جنس شهود با دکتر موسی غنی‌نژاد اقتصاددان پای میز مباحثه نشسته است. کنار میز کار مسعود کیمیایی در کارگاه فیلمسازی او، در اتاقی که عکس قاب گرفته و بزرگی از دکتر محمد مصدق کنار عکس گاندی قرار دارد، این دو با هم دیدار کردند. عکس‌هایی که فضای گفت‌وگو را به شدت متاثر از خود کرد. موسی غنی‌نژاد اقتصاددانی که از هیچ فرصتی برای نقد عملکرد نخست‌وزیر ملی‌گرای ایرانی در دهه 30 نمی‌گذرد، حرف‌های دیگری داشت، حرف‌هایی که مسعود کیمیایی آنها را برنمی‌تابید و در نهایت این رویارویی بدل به مباحثه هنرمند و متفکر اقتصادی ایران امروز شد.
 قرار بود این مباحثه حول محور سینمای مسعود کیمیایی و نگاهش به طبقه ثروتمند و مردانی که یک‌شبه با زد و بند به عرش اعلای ثروت می‌رسند، بچرخد. اما عکس دکتر محمد مصدق در اتاق کیمیایی گفت‌وگو را بدل به مناظره‌ای کرد که در فضای دیگری بیرون از فیلم‌های مسعود کیمیایی می‌گذشت. مسعود کیمیایی از آدم‌هایی گفت که دیده و در زندگی‌اش نقشی پررنگ ایفا کرده‌اند، از دکتر محمد مصدقی که برای او اولین ترسیم‌گر آزادی و انسان مستقل بود و موسی غنی‌نژاد هر جا که نامی از مصدق و ایده‌های او در دهه 30 می‌آید نقدهایش را مطرح کرد. دو چهره اثرگذار در عرصه فرهنگ و شکل‌گیری تفکر اقتصادی ایران امروز، روبه‌روی هم نشسته‌اند و از دو جهان متفاوت حرف زده‌اند، رودررویی این ایده‌ها را شاید بتوان نشانگر گسستی دانست که میان متفکران ایرانی درباره تاریخ این سرزمین وجود دارد. این گفت‌و‌گو با همکاری و پیگیری همکار خوب ما مینا اکبری به سرانجام رسید.}

تحلیل اقتصاد 1393 و پیش‌بینی سال 1394 در میزگرد اقتصادی

^{موسی غنی‌نژاد: سال گذشته چنین میزگردی را در دفتر دکتر مسعود نیلی برگزار کردیم که البته آقای دکتر آخوندی غایب بودند. در آن میزگرد که علاوه بر ترکیب فعلی که خدمت‌تان هستیم، آقای دکتر دانش‌جعفری هم حضور داشتند، هر یک از حاضران تحلیل خود را از میراث دولت‌ نهم و دهم در اقتصاد ارائه کردند و سال 1393 را سال عقلانیت نامیدند. پیش‌بینی‌هایی هم درباره وضعیت اقتصاد در این سال ارائه شد که تقریباً با آنچه رخ داد، تطابق داشت. سال گذشته مباحث در فضایی انجام شد که دولت تازه منتقل شده بود و فضای مذاکرات امید زیادی را برای مردم، نخبگان و فعالان اقتصادی به وجود آورده بود. همچنین کشور در رکود تورمی به سر می‌برد و سیاستگذاری‌ها به سمتی هدایت شد تا تورم مهارشده و کشور از رکود خارج شود. تحلیل امسال از یک جنبه حائز اهمیت است و آن هم اینکه تمام فعالیت‌های اقتصادی سال 1393 را دولت طراحی و سیاستگذاری کرد. امروز می‌توانیم با مرور این سیاستگذاری‌ها عملکرد دولتمردان را در حوزه‌های مختلف ارزیابی کنیم و ببینیم آیا اقداماتی که انجام شد مطابق با ویژگی‌های یک دولت متکی بر عقلانیت بود یا خیر؟ آیا در عرصه عبور از پوپولیسم خوب عمل شد یا اینکه اقداماتی انجام شد که نشان از تداوم رفتارهای پوپولیستی در دل همین دولت دارد؟}

 

^{عباس آخوندی: به نظرم اگر یک بار دیگر وضعیتی را که کشور در خردادماه سال 92 با آن مواجه بود بررسی کنیم، می‌توانیم تحلیل دقیق‌تری از وضعیت امروز و پیش‌بینی واقع‌بینانه‌ای از فردا داشته باشیم. دولت یازدهم در شرایطی روی کار آمد که کشور در عرصه‌های مختلف بین‌المللی و داخلی وضعیت مناسبی نداشت. مذاکرات ما با گروه 1+5 به بن‌بست رسیده بود و رابطه‌مان با دیگر کشورها نیز در سطح قابل قبولی نبود. به جای تعامل به تقابل رسیده بودیم و بیش از آنکه ادبیات‌مان با صلح همراه باشد بر عصبانیت و تقابل متکی بود. دیپلماسی ما بر اساس اصول شناخته‌شده و منافع ملی پایه‌گذاری نشده بود و بیشتر بر اساس برداشت‌های شخصی یا گروهی شکل گرفته بود. تحریم‌های ناعادلانه و به دور از شأن و شئون روابط بین‌الملل در قرن 21، کار را به جایی رساند که کشور در شرایط سختی قرار داشت و نفس اقتصاد را گرفته بود. قدرت‌های بزرگ موفق به ایجاد اجماع علیه ایران و اجرای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شده بودند و اگر آن سیاست‌ها تغییر نمی‌یافت و دولت جدید تعامل را بر نمی‌گزید، اوضاع بسیار نابسامانی در انتظار بود. در چنین شرایطی شخص رئیس‌جمهور اصل را بر ترمیم روابط با دیگر کشورها استوار کرد و این پیام را به دنیا داد که از ایران نهراسند و در عوض از ظرفیت‌های آن برای ایجاد ثبات در منطقه استفاده کنند. نیازی به تاکید نیست که همین پیام موجب پیروزی رئیس‌جمهوری در انتخابات شد.}

ارتباط توسعه و دموکراسی

 

محمد طبیبیان .

توسعه و دموکراسی از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیر در مورد آن بسیار صحبت می شود، شما درخصوص رابطه توسعه و دموکراسی چه نظری دارید؟
توسعه در یک کشور اشاره به بهبود شرایط اقتصادی زندگی مردم و پیش نیازهائی که به آن مربوط می شود دارد. افزایش درآمد، افزایش تولید، افزایش کیفیت زندگی مردم، افزایش خدمات اجتماعی در دسترس، بهبود آموزش، بهبود بهداشت و در مجموع آنچه را به عنوان عوامل تعیین کننده رفاه مردم می شناسیم. ممکن است بعضی افراد این عواامل را تفکیک کنند و بگویند برخی موضوعات اجتماعی است و برخی فرهنگی یا سیاسی. در حالی که آنچه به رفاه عمومی آحاد جامعه مربوط می شود را می توان در چارچوب علم اقتصاد بررسی کرد. امروزه اقتصاد بخش عمومی به انتخاب جمعی و اجتماعی نیز
توجه داشته و فراگرد های سیاسی را نیز مورد مطالعه قرار می دهد.

همچنین تا زمانی که بهبود در مبانی کارکرد اقتصاد نداشته باشید، سیستم بهداشت و درمان نمی تواند توسعه پیدا کند، سیستم آموزش نمی تواند توسعه پیدا کند، نمی توانید موسیقی، تئاتر و فرهنگ بهتری داشته باشید. مجموعه این موضوعات از زمانی که اقتصاد به عنوان یک رشته مطرح شد و به امر سرو سامان دادن نظام اقتصادی، به عنوان زیربنای نظامات دیگر پرداخت، مطرح گردید. به این دلیل است که اقتصاد وتوسعه اقتصادی یک علم انسانی تلقی می شود.

توسعه به یک تغییر دیدگاه در مورد انسان مربوط می شود که از قرن هفدهم آغاز می گردد . آدام اسمیت (1723-1790) که به عنوان اولین اقتصاددان مطرح است، تلاش کرد به این پرسش پاسخ دهد که: چه ترتیب و سازماندهی اقتصادی است، که می تواند انسان را ارتقاء دهد و جایگاه فرد انسانی را بهبود بخشد و حقوق فرد انسان را از جنبه های مادی پایدار نماید.

سعید لیلاز : شرط‌گذاری مدیر بانک برای بانک مرکزی بر خلاف اصول اخلاقی، اداری و سیاسی است

^{اگر یک مسوول دولتی از طریق مطبوعات با مقام ارشد مالی و پولی صحبت کند از نظر اخلاقی، اداری و سیاسی، اقدام درستی محسوب نمی‌شود. روش شرط‌گذاری و القای مطلب از طریق رسانه‌ها درست نیست.}

 

^{مدیرعامل بانک ملی در میانه‌های هفته‌ای که سپری شد، اعلام کرد که تغییر نرخ سود بانکی مستلزم رعایت شروطی از سوی بانک مرکزی است. اوچند مورد را در این زمینه ذکر کرد که با واکنش معاون نظارتی بانک مرکزی مواجه شد. حمید تهرانفر شرط‌گذاری توسط یک مدیر عامل بانک را غیرمتعارف دانست. ولی‌الله سیف نیز مدیران بانک را به آرامش دعوت کرده است.}

^{این مناقشه حاشیه‌های زیادی را به همراه داشته است. سعید لیلاز در این زمینه گفت: تاکنون سیاست‌های بانک مرکزی در جهت کاهش نرخ تورم همزمان با سرعت رشد سرمایه‌گذاری موفق بوده است و پس از 19 ماه این موضوع را می توان به خوبی مشاهده کرد.}

^{این کارشناس اقتصادی ادامه داد: نرخ تورم به یک سوم رسیده است که این کاهش چشمگیر نه تنها منجر به تشدید رکود نشده است که رشد منفی 2 درصد در سال 92 را تبدیل به رشد 3 درصدی در سال 93 کرده است. این در حالی است که در مورد روش حل و فصل رکود تورمی با توجه به نادر بودن آن در دنیا، روش روشن و دقیقی وجود ندارد. اینموضوع نشان می دهد که سیاست‌های اعمال شده طی 19 ماه گذشته عالمانه و همراه با انسجام بوده است.}

انتقاد اکبر ترکان از بانک مرکزی

 

^{دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تعلل بانک مرکزی را عامل تاخیر در تدوین قوانین پولی و بانکی خاص مناطق آزاد عنوان کرد و گفت: یکی از مشکلات اجرای برنامه‌های توسعه در مناطق آزاد دخالت دستگاه‌های ملی و وزارتخانه‌ها است که امیدواریم به زودی از مناطق آزاد دست بردارند.}

اکبرترکان - مشاور رییس جمهور - اظهار امیدواری کرد که به زودی دستگاه‌های ملی و وزارتخانه‌ها از مناطق آزاد دست بردارند، چون این موضوع مشکلات زیادی را برای مناطق ایجاد کرده است.

وی با بیان اینکه باید الگوی خوبی در مناطق آزاد اجرایی شود تا این مناطق به‌ عنوان نمونه‌ای بارز از رشد و توسعه در تمامی کشور تسری یابند، گفت: توسعه‌ صادرات، تسهیل تولید، انتقال فناوری و تأمین نیازهای کشور از موارد مهمی است که باید از سوی مناطق پیگیری شود.

ترکان با اشاره به این‌که بزرگ‌ترین آسیب به مناطق آزاد کم‌توجهی به فرهنگ و مسائل اجتماعی این مناطق است، تاکید کرد: برای بهبود این وضعیت در شورای عالی مناطق آزاد معاونتی به عنوان معاونت فرهنگی و اجتماعی از سوی دبیرخانه تشکیل شده تا به این مسائل توجه کند.

«مصرف، چشم اسفندیار فرهنگ» در گفتگو با شایسته مدنی

در ابتدا ضمن ارائه‌ی یک تعریف و کلیات کوتاهی از مصرف بفرمایید که آیا جغرافیای خاصی دارد یا یک امر جهانیست؟

انسان اساسا یک موجود مصرفی است بنابراین بدیهی است که یک امر جهان‌شمول است اما اگر منظورتان مصرف‌گرایی باشد آنچه در جامعه‌ی ما اتفاق می‌افتد با آنچه در کشورهای پیشرفته اتفاق می‌افتد، تفاوت‌های اساسی دارد که اگر سوالات شما در این جهت ادامه پیدا کند طبیعتا به آنها خواهم پرداخت و اما برای یک بیان کلی از مصرف باید بگویم که همه‌ی ما برای نیازهای اولیه‌ای چون خوراک و پوشاک به مصارفی می‌پردازیم. حتی افراد فقیری که مصرفشان محدود به نیازهای ضروری است نیز به مصرف‌هایی نیاز دارند که فراتر از تامین بقایشان است. مصرفهایی که برای تامین نیازهای اولیه است، خاص همه‌ی موجودات زنده است، اما به سایر موجودات، لقب «مصرف‌کننده» داده نمی‌شود. صحبت از مصرف به عنوان یک حوزه‌ی قابل بررسی، زمانی آغاز شد که مصارف از شکل نیازهای اولیه به مصارف درمان‌گر، فراغتی، خودنمایانه و... تبدیل شدند؛ به طوری که مصرف، ویژگی خاص گروهی از افراد جامعه شد و هویت آن‌ها را شکل داد. به گفته‌ی باکاک و در یک تعریف عام؛ مصرف در لفظ به معنی استفاده از کالاها برای رفع نیازها و تمایلات است. مصرف نه‌تنها شامل خرید انبوه کالاهای مادی، بلکه شامل استفاده از خدماتی چون سفر و انواع تجارب اجتماعی است که امروزهای مبالغ زیادی صرف تبلیغات و استفاده از آنها می‌شود.

الگوی اولیه‌ی مصرف درون یک ساختار اقتصادی سرمایه‌داری مشخص در نیمه‌ی دوم سده‌ی هفدهم میلادی شروع به برآمدن کرد. پیوریتانیسم، تاثیر مهمی بر خرده سرمایه‌داری اولیه‌ی کشاورزی که یک نظام تولیدی بود، گذاشت و حتی بر بعضی از خانواده‌های سرمایه‌دار صاحب کارگاه‌های کوچک اولیه به گونه‌ای بود که به رشد کسب و کار آنها کمک می‌کرد. اما جامعه‌ی صنعتی در اروپا، با تولید انبوه پس از جامعه‌ی صنعتی شکل گرفت که ساختار خانواده از تولید به مصرف تغییر کرد. اما آنچه در پدیده‌ی مصرف مهم است این است که این پدیده زمانی تبدیل به یک مساله‌ی شهری شد که از نیاز به مصرف به هویت مصرفی تغییر شکل یافت که در آن مصرف‌کننده نیازهای جدیدی را برای خود تعریف میکند که مصارف جدیدی را نیز در پی دارد. مثلا از دهه‌ی 1950 میلادی، گروه‌های جدیدی ظهور کردند که مصرف نقشی محوری در شیوه‌ی زندگی‌شان داشت و هویتی از خلال مصرف نشانگر ساختار این گروه‌ها بود، گروه‌هایی که لباس خاصی می‌پوشیدند و از باشگاه‌های فوتبال و یا گروه‌های موسیقی هواداری می‌کردند.