نیلی:رشد‌اقتصادی به‌پوسته‌سخت خودرسید

مسعود نیلی در بیست و پنجمین همایش سیاست های پولی و ارزی اظهار کرد: اقتصاد ایران در سال 1393دستاوردهای قابل توجهی داشت. پس از یک دوره پرتلاطم در سال 1391 و نیمه اول سال 1392، ثبات نسبی به اقتصاد ملی بازگشت و نرخ تورم از 40 درصد در مهر 1392، به 15.6درصد در انتهای سال 1393 کاهش یافت. 

او افزود: پس از ثبت رشد منفی اقتصادی در هشت فصل پیاپی، اقتصاد ایران از بهار 1393 از رکود خارج شد و به رشد مثبت اقتصادی دست یافت.

به گفته نیلی، با توجه به عملکرد سال گذشته، ممکن است این تصور به وجود آید که استمرار این موفقیت‌ها در سال 1394 سهل‌الوصول است. زیرا اگر نرخ تورم، تنها به میزان یک‌چهارم کاهش 25درصدی خود در 1.5 سال گذشته، در 1.5 سال آینده نیز کاهش یابد، نرخ تورم تک‌رقمی خواهد شد. 

او افزود: نرخ رشد اقتصادی که از منفی 1.9 درصد در سال 1392، به بالاتر از سه درصد در سال 1393 رسیده است، به راحتی می‌تواند در سال 1394 با یک درصد افزایش به سطح چهار درصد برسد.​
​

بورس کالا به شاخص نیاز دارد؟

بورس کالا به عنوان یکی از نهاد های مهم و فعال و  تأثیر گذار در بخش کالا باید به سمتی برود که شاخصی را در این حوزه تعریف و در اختیار سیاست گذاران و تحلیل گران قرار دهد . در همین رابطه لازم است برخی شاخص هالی قیمتی رایج در بازارهای کالایی مورد بررسی قرار گیرد.

 

برای این منظور شاخص قیمت آتی مرکز تحقیقات کالا یا CRB1 به عنوان نماینده تمامی بازار های کالا در کشور آمریکا ارائه شده است .

 

شاخص CRB به دو دسته تقسیم بندی می شود :

 

شاخص نقدی CRB : بیانگر قیمت نقدی کالا هاست و خود به دو دسته شاخص نقدی کالاهای خوراکی و شاخص نقدی مواد خام صنعتی تقسیم می شود .

شاخص آتی CRB : بیانگر قیمت های نسیه کالا هاست . ( قیمت های آتی )

 

اکثر اقتصاددانان قیمت مواد صنعتی و شاخص نقدی مواد خام صنعتی را عامل مهم تری در تغییرات تورم و وضعیت اقتصادی می دانند . با این حال بازار های مالی ترجیح می دهند از شاخص قیمت آتی CRB که ترکیبی متناسب از هر دو گروه است استفاده کنند .

 

ساختار شاخص CRB چگونه است ؟

 

شاخص قیمت آتی مرکز تحقیقات کالا ، اولین بار در سال 1957 ایجاد شد . امروزه برای محاسبه آن از قیمت 19 کالای فعال بازار استفاده می شود .

تاریخ : نگاهی به دیپلماسی دولت ایران در قبال قرارداد دریاداری با شرکت نفت ایران و انگلیس

محمد حسن‌نیا
دولت، وزارت خارجه و نمایندگی‌های سیاسی ایران، تمام اخبار مربوط به قرارداد دریاداری با شرکت نفت ایران و انگلیس را بررسی می‌کردند و سفارت ایران در انگلیس این اخبار و صورت مذاکرات پارلمان انگلیس را به‌صورت لاتین و ترجمه‌شده به وزارت امور خارجه ایران می‌فرستادند. مقالات روزنامه‌های معتبر انگلیس نظیر روزنامه تایمز، دیلی تلگراف و... نیز که اخباری راجع به این قرارداد داشتند، به‌صورت ترجمه شده و متن اصلی ازطریق سفارت ایران در لندن به وزارت امور خارجه ایران فرستاده می‌شد که در ادامه برخی از این گزارش‌ها آورده می‌شود.
در مورخه 29 محرم 1332، گزارشی به این مضمون از اداره انگلیس وزارت امور خارجه ایران به وزارت تجارت و فواید عامه فرستاده می‌شود: «سفارت دولت علّیه از لندن به وزارت امور خارجه اطلاع می‌دهند که هیاتی در ... مارس اعزام شده‌اند که در حدود عثمانی و ایران نقاطی را که نفط دارد معاینه و راپرت آن را به وزارت بحری انگلیس بدهند و اگر راپرت هیات مزبوره در باب نفط ایران مفید واقع شود، با کمپانی نفط ایران قرارداد عمده منعقد خواهند کرد.» اما اصل گزارش که به وزارت خارجه فرستاده شده بود به این صورت بود: «مقام منیع وزارت جلیله امور خارجه، از قرار اطلاعی که حاصل شده است، این اواخر هیاتی مرکب از امیرالبحر انگلیس (آدمیرال که مدت‌ها فرمانده اسکادر در هندوستان بود) و دو نفر نفط‌شناس به خلیج‌فارس رفته‌اند که حدود ایران و عثمانی را که نفط دارد ملاحظه کرده از چگونگی نفط و فراوانی آن به وزارت بحری انگلیس راپرت بدهند. جهت این است که دولت انگلیس می‌خواهد در جهازات خود به جای ذغال نفط استعمال کند؛ یعنی برای قوه متحرکه جهازات، فعلا هم دولت انگلیس چند جهاز جنگی دارد که در آن نفط استعمال می‌شود. قصد این است که در تمام جهازات نفط به کار ببرند که هم با صرفه‌تر و هم تمیزتر و بی‌زحمت‌تر است و اگر راپرت هیات مزبور در باب نفط ایران خوب بشود، دولت انگلیس با کمپانی نفط ایران قرارداد بزرگی خواهد گذاشت برای خرید نفت. بدیهی است برای فروش نفت ایران خیلی خوب و برای کمپانی بسیار نافع خواهد بود. تابه‌حال هم چند بار وزارت بحری انگلیس از کمپانی نفت ایران نفط خریده ولی مختصر بوده و قرارداد دائمی هنوز ندارد. 

تفاوت‌های فئودالیسم شرقی و غربی

: برخی از علمای اقتصاد کلاسیک تمایزی بین جوامع فئودالی غرب و جوامع شرق می‌دیدند. 
از این عده آدام اسمیت، ریچارد جونز، جیمز هیل و استوارت میل از «نظام آسیائی» مالکیت ارضی و یا استبداد شرقی سخن می‌گویند، آنها به تأسیسات عظیم اداری برای بهره برداری از آب رودخانه‌ها و به‌طور کلی سیستم مصنوعی آبیاری در چین، هند و مصر قدیم اشاره می‌کنند. آدام اسمیت به خاطر این خصوصیات، نظام اجتماعی و اقتصادی این جوامع را متمایز از نظام فئودالی غرب می‌دانست. مارکس با مطالعه آثار این دانشمندان در یادداشت‌های مقدماتی کتاب «سرمایه»، نقد اقتصاد سیاسی و چند مقاله‌ای که درباره چین و هند در روزنامه نیویورک تریبون در سال 1853 نوشت، اصطلاح شیوه تولید آسیائی را به کار برد. برای مارکس جوهر اصلی «شیوه تولید آسیائی» در فقدان مالکیت خصوصی و زمین است. به خاطر وجود اراضی خشک و کم آب، ایجاد شبکه‌های عظیم آبیاری و اداره امور آنها به دست دولت انجام می‌گیرد. در واقع عامل اجرای عملیات عظیم اقتصادی و عمومی دولت است که حاکمیت سیاسی خود را به شکل «استبداد شرقی» اعمال می‌کند.  البته مارکس این نوع شیوه تولید را مختص آسیا نمی‌دانست، بلکه آن را به‌عنوان تصویری از یک دوره خاص تاریخی مورد توجه قرار می‌داد. چنانکه از این نوع شیوه تولید در جاهای دیگر مثل مکزیک و پرو هم سخن می‌گوید. مارکس سعی کرد تمایز این نوع تولید را با انواع دیگر نظام‌ها مثل برده‌داری، فئودالی و ... نشان دهد. این تلاش به خاطر نشان دادن ویژگی‌های تاریخی، اقتصادی و اجتماعی جوامع است. غیر از فقدان مالکیت خصوصی، مارکس به روابط شهر و روستا در نظام تولید آسیایی که اختلاف اساسی با جوامع غربی داشت نیز اشاره کرده است. 

- احمد اشرف، به نقل از یک مقاله مندرج در مجله «جهان نو»، خردادماه سال 1347

 

سه سناریو برای آثار تورمی وام مسکن

دکتر زهرا کریمی 
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران 
مذاکرات هسته‌ای و نتایج آن تا حدود زیادی می‌تواند بر چگونگی اثرگذاری تسهیلات جدید ارائه شده بر بازار مسکن موثر باشد که می‌توان به تفکیک هریک از حالات ممکن آن را بررسی کرد. 
سناریو اول: تداوم وضع موجود 
در سناریو اول، فرض بر این است که روند موجود ادامه یابد و تا زمان نهایی شدن مذاکرات، مهم‌ترین موضوع بحث رکود عمیقی است که طی سال‌های گذشته دامنگیر اقتصاد کشور شده وعملا در بسیاری از مشاغل، بازارها و صنایع، فعالیت‌های تولیدی و حتی خدماتی نظاره‌گر یک سکون کامل و به بیانی دیگر باز ایستادن چرخ‌های حرکت اقتصاد کشورهستیم. 
این موضوع نگرانی‌های گسترده‌ای را در سطح جامعه رقم زده است؛ چراکه دربسیاری از خانواده‌ها، سرپرست خانه شغل خود را از دست داده یا مجبور است به منظور تامین حداقل مایحتاج زندگی به کار با کمترین درآمد ادامه دهد. در نتیجه، چنین رکودی باعث می‌شود بخش زیادی از جامعه تنها به فکر تهیه ملزومات اولیه زندگی خود باشند و حتی تصور خانه دار شدن را هم نداشته باشند. در حال حاضر در کشورهای صنعتی و پیشرفته مهم‌ترین دغدغه کاهش قیمت‌ها و تورم منفی است و تلاش بسیاری از مسوولان و کارشناسان اقتصادی این کشورها در جهت تقویت انتظارات تورمی و به طور کلی ایجاد تورم به روش‌های مختلف به منظور جلوگیری از شکل گیری رکود و تعمیق آن در اقتصاد کشور است. این موضوع به خوبی بیانگر این است که شکل‌گیری یک رکود عمیق می‌تواند چه عواقب خطرناکی برای اقتصاد یک کشور به دنبال داشته باشد و هر گونه تصمیمی که بتواند در بخش‌های مختلف اقتصاد ما را از این شرایط خارج کند، می‌تواند یک اقدام مثبت باشد. از همین رو معتقدم تصمیماتی که به منظور کنترل تورم و سرکوب قیمت‌ها اتخاذ می‌شود نه تنها کمکی به بهبود شرایط اقتصادی کشور نمی‌کند بلکه سبب تعمیق رکود شده و مشکلات بیشتری را رقم می‌زند. 

پایان ماه عسل آمریکا و عربستان

روزنامه واشنگتن‌پست روز شنبه در یکی از گزارش‌های اصلی خود به چشم‌انداز رابطه آمریکا و عربستان سعودی پرداخت. واشنگتن پست با تاکید بر اینکه آل‌سعود در دو مقطع زمانی مهم و استراتژیک از پشت به ایالات‌متحده آمریکا خنجر زده، نوشته است: دوستی آمریکا با عربستان سعودی به پایان خود رسیده است. این روزنامه در ادامه می‌افزاید: «اعراب باید به‌خاطر داشته باشند که نفت شیل در حال به بار نشستن است. اتفاقی که باعث می‌شود اتکای نفتی ایالات متحده و دیگر قدرت‌های اقتصادی به اعراب کمتر شود. اکنون عربستان با تزریق نفت به بازار می‌کوشد تا قیمت‌ها را پایین بیاورد، سهم خود را در بازار حفظ کند و توسعه نفت شیل از سوی آمریکا را تضعیف کند؛ اما نمی‌تواند. این کشور فعلا در یمن و سوریه گرفتار است.»
 

روزگاری ترکی الفیصل، رئیس سابق سازمان اطلاعاتی عربستان گفته بود: «طی 50 سال گذشته ما بهترین دوست آمریکا بودیم.» او از زمان گذشته برای توصیف این دوستی استفاده کرد. توصیف او به روابط آمریکا و عربستان در سال 1965 مربوط بود اما چرا «بهترین دوست؟» اسکار وایلد می‌گوید: «بهترین دوستان به شما از جلو خنجر می‌زنند.» «کولبرت کینگ»، ستون نویس واشنگتن پست، می‌نویسد ما سال 1973 از عربستان خنجر خوردیم؛ زمانی که سعودی‌ها به دلیل حمایت نظامی ما در جنگ سال 1973 از اسرائیل در برابر مصر و سوریه تحریم نفتی را بر ما وضع کردند. 

نکاتی پیرامون حذف سهمیه بنزین

رضا بوستانی
در هفته گذشته دولت در اقدامی غیرمنتظره قیمت حامل‌های انرژی را اصلاح کرد. یکی از این اصلاحات افزایش قیمت بنزین و حذف سهمیه ماهانه درنظر گرفته شده برای خودروها بود. این اقدام از سه جهت به بهبود کارآیی در نظام اقتصادی کمک می‌کند. 

اول؛ منطق اقتصادی حکم می‌کند که برای یک کالا تنها یک قیمت وجود داشته باشد و اعمال سهمیه‌بندی باعث ‌کاهش کارآیی نظام قیمت‌ها می‌شود؛ بنابراین حذف سهمیه بنزین اصلاحی است که باعث تقویت نهاد بازار شده و تخصیص بهتر منابع را تضمین می‌کند. 

دوم؛ دولت با این اقدام خود توزیع یارانه غیرمستقیم به دارندگان خودرو را کاهش می‌دهد؛ بنابراین سیاست دولت از این جهت در راستای تخفیف ناکارآمدی است که از مدت‌ها قبل در اقتصاد نمایان شده بود. سوم اجرای هر سیاستی که با افزایش درآمدها یا کاهش مخارج دولت به توازن بودجه کمک کند، در نهایت با کاهش فشار بر سیستم بانکی و بانک مرکزی به کاهش تورم و اصلاح محیط اقتصادی کمک خواهد کرد؛ بنابراین تردیدی وجود ندارد که از بعد اقتصادی سیاست دولت در راستای منافع بلندمدت جامعه خواهد بود.

البته برای تضمین موفقیت سیاست‌ هدفمندی یارانه‌ها و اصلاحات قیمتی باید به محیط کلان اقتصادی نیز توجه داشت. موردی که در اصلاحات قیمتی گذشته کمتر به آن توجه شد. مسلما افزایش یک قیمت به معنی ایجاد تورم نیست؛ اما اگر افزایش قیمت یک کالا به شکل‌گیری انتظارات قیمتی کمک کند حتما رشد سطح قیمت‌ها را به‌دنبال خواهد داشت؛ بنابراین دولتی در اصلاح قیمت حامل‌های انرژی موفق است که با افزایش قیمت انرژی و جلوگیری از رشد سطح قیمت‌ها، قیمت‌های نسبی را به نفع انرژی تغییر دهد. اگر این مهم در گذشته در نظر گرفته شده بود، اقتصاد را از انجام اصلاحات قیمتی هزینه‌بر در دفعات مکرر بی‌نیاز می‌ساخت. در نتیجه لازم است دولت ضمن اصلاحات قیمتی، با اقداماتی مناسب، تورم و انتظارات تورمی را نیز کنترل کند.

سرمایه‌های خُرد پشت در بورس

 <sup>بازار سهام دومین هفته خرداد ماه را با رشد اندک 18 واحدی (معادل 0.03درصد) آغاز کرد و همانطور که انتظار می‌رفت روند کم‌نوسان خود را در کانال 63 هزار واحدی ادامه داد. در این میان، حجم و ارزش معاملات روزانه نیز در سطوح بسیار پایینی قرار دارند که مطابق بررسی‌های قبلی علت آن کاهش عرضه با توجه به مناسب بودن قیمت‌ها و همچنین کمبود تقاضا به علت نبود محرک‌ها است.

در این شرایط، بررسی «اقتصادنیوز» نشان می‌دهد بر خلاف سال گذشته که سهامداران حقیقی تقریبا به طور پیوسته در حال خروج از این بازار بودند، در سال جاری آمادگی مناسبی برای ورود به این بازار نشان داده‌اند. گرچه حضور پرشور آنها در ابتدای سال رو به آرامی است، اما هنوز هم بخش قابل توجهی از آنها سرمایه خود را در بورس تهران نگه داشته‌اند.

سال 93، به دنبال رکود شدید این بازار مشاهده شد سهامداران، به ویژه حقیقی‌ها در نقش فروش حضور فعالی داشتند. به طوری که قیمت‌های بالا و نبود چشم‌انداز روشن به آینده این بازار سبب شده بود سرمایه‌های خرد از این بازار خارج شوند. در این مدت، سهامداران حقوقی با حمایت نسبی از سهام خود در نقش خریدار حضور فعالی داشتند و در مجموع سال بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه از سوی حقیقی‌ها از بورس تهران خارج شد.

در سال جدید اما، وضعیت به گونه‌ای دیگر بود؛ به طوری که در ابتدای سال، پیرو خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای و تفاهم سیاسی در بیانیه لوزان، حدود 380 میلیارد تومان سرمایه از سوی بازیگران خرد به این بازار وارد شد (تا 19 فروردین). در ادامه اما، با توجه به ایجاد ابهامات درباره توافق احتمالی نهایی، موجی از نگرانی‌ها باعث ریزش قیمت‌ها و خروج بخشی از سرمایه‌ها از این بازار شد؛ به طوری که تا پایان هفته گذشته، حدود 160 میلیارد تومان نقدینگی سهامداران خرد از بورس تهران خارج شد.</sup> 

چرا نباید به اثرات کوتاه مدت توافق هسته ای خوش بین بود؟

 

^{با وجود اینکه مذاکرات هسته ای همچنان ادامه پیدا می کند، اقتصاد ایران خود را برای روزهای پس از توافق آماده کرده است.}

^{موج اول اخبار امیدوارکننده در مورد نتیجه مذاکرات هسته ای دو ماه پیش و پس از نشست لوزان به اقتصاد ایران وارد شد. اما گذر از روزهای بهاری موجب شده تا فعالان بخش خصوصی با هیجان کمتری روند گفت و گوها را دنبال کنند. پس از موج اول خبری ناشی از تفاهم هسته ای، فعالان بخش خصوصی همگی خبر از روزهای بهتر برای اقتصاد ایران می دادند ولی آنچه طی ماه های گذشته رخ داده نشان می دهد که هنوز فاصله بسیاری تا موفقیت باقی مانده است.}

^{پس از توافق لوزان جامعه ایران با موجی از اظهارنظرها و اخبار در مورد ورود سرمایه گذاران خارجی و رونق اقتصادی همراه بود. تیتر اول روزنامه ها و گزارش های طولانی هفته های اقتصادی و سیاسی نشان می داد که سرمایه گذاران خارجی پشت درهای ورودی اقتصاد ایران صف کشیده اند. از پژو بنز گرفته تا سرمایه گذاران آلمانی و امریکایی همگی حداقل در سطح اخبار رسانه ها برای ورود به ایران به انتظار نشسته بودند ولی در عمل موج خبری از میان رفت و حوادثی دیگر جای خودشان را در سطح رسانه ها باز کردند.}

^{اولین هشدار؟}

^{محسن صفایی فراهانی، قائم مقام وزارت امور اقتصادی و دارایی در دولت اصلاحات اولین هشدار را در مورد روند مذاکرات به فعالان اقتصادی داده بود. او اعتقاد داشت که حتی پس از توافق هسته ای نیز حداقل یکسال زمان برای تصویب توافق نامه در سازمان ملل نیاز است. در صورتی که این فرآیند به سرعت طی شود، بازهم به میزان حداقل یک تا دو سال زمان برای انجام گفت و گوهای تخصصی به جهت رفع تحریم ها نیاز است. برهمین اساس طی کوتاه مدت امکان دسترسی به نتایج مثبت توافق برای فضای کلان اقتصادی ایران وجود ندارد. براساس گفته های او بخش اصلی تحریم های اقتصادی به موضوع تحریم بانکها مربوط می شود که برای رفع این بخش از تحریم ها نیز کارشناسان اقتصادی به گفت و گو و مذاکره با حداقل 13 بانک جهانی برای حذف بندهای مختلف تحریم بپردازند.}

حسین راغفر توضیح می‌دهد: حمایت دولت از بخش تولید را کجا باید یافت؟/اقتصاد نیازمند همکاری و همدلی است

^{کمتر از دو سال از عمر دولت یازدهم می‌گذرد. در این مدت منتقدان دولت عنوان می‌کنند که دولت در حوزه تولید هیچ اقدام قابل توجهی انجام نداده که منجر به خروج از رکود و رونق بخش تولید شود، اما در مقابل، فعالان اقتصادی عنوان می‌کنند که آن‌قدر شرایط سخت و پیچیده است که برون‌رفت از مشکلات کنونی، نیاز به زمان دارد.}

 ^{حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه‌الزهرا در این خصوص می‌گوید: «حمایت دولت از بخش تولید را در پرداخت اعتبارات، کمک‌ها، پرهزینه کردن فعالیت‌های ربوی و غیرمولد و اخذ مالیات از این طریق و انتقال آن به صورت کمک به بخش‌های تولیدی باید دید.»}

^{به گفته وی، «هنوز این حمایت‌ها آن‌طور که باید و شاید، دیده نمی‌شود و حتی در حال حاضر بانک‌ها خودشان بخشی از مساله هستند و هیچ اقدام جدی‌ای برای حل مساله و بحران بانکی که کشور با آن مواجه هست، صورت نگرفته و نمی‌گیرد.»}

^{وی می‌افزاید: «بخش‌های مولد و به‌خصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط به طور معمول محروم از منابع و اعتبارات هستند، بنابراین عملا فعالیت خاصی را در این جهت شاهد نیستیم.»}

"دستورکار‌دولت الگوی‌بومی‌شده بانک‌ جهانی" آل‌اسحاق:نحوه‌اجرای‌اقتصاد‌مقاومتی‌نامناسب‌است

 

^{آل‌اسحاق در گفت‌وگویی متفاوت از احتمال نامزدی‌ برای انتخابات مجلس و حضور جریانی خاص در اتاق بازرگانی گفت و با اشاره به اینکه دولت فعلی الگوی بومی‌شده بانک جهانی را در دستورکار دارد، نحوه اجرای اقتصاد مقاومتی را نامناسب ارزیابی کرد.}

 یحیی آل اسحاق از جمله افرادی است که در دوران مسئولیت خود در بخش خصوصی و دولتی  همیشه سعی در پاسخ گویی به سوالات و عملکرد خود داشته است و به دلیل اعتقاد به کار کارشناسی بر خلاف بسیاری از مسئولان در حرف های خود تناقض گویی ندارد.

وی بعد از خداحافظی از اتاق بازرگانی که با سه نصیحت اجرایی برای مسعود خوانساری به همراه بود، اکنون بخشی از زمان خود را در بنیاد مستضعفان متمرکز کرده و بنا بر گفته خود قصد بازنشستگی ندارد و به دنبال به ثمر رساندن هزینه‌های است که نظام برای وی انجام داده است.

آل اسحاق در گفت‌وگوی تفصیلی برنامه‌های خود را برای آینده و فعالیت در اتاق بازرگانی ایران، مجلس و حتی ریاست جمهوری عنوان می‌کند و ضمن بررسی کردن عملکرد اقتصادی دولت، مدل‌های اقتصادی کشور را از اوایل انقلاب تا رسیدن به اقتصاد مقاومتی تحلیل می‌کند.

وی مسئولیت‌های زیاد و مهمی در کارنامه کاری خود از قیبل معاون وزیر بازرگانی، نائب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، معاون وزیر صنایع در امور اقتصادی و بین‌الملل، معاون بازرگانی سازمان صنایع دفاع، وزیر بازرگانی، عضو هیات امناء دانشگاه های شرق کشور، رئیس انجمن علمی بازرگانی ایران، عضو هیات امناء بنیاد مستضعفان، قائم‌مقام بنیاد مستضعفان و رئیس هیات مدیره سازمان‌های: (عمران-سیاحتی-اموال و املاک-صنایع)، رئیس هیات مدیره سیمان تهران و دهها شرکت بزرگ اقتصادی و رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران دارد.

در گفت وگو با نماینده فائو و اکو در ایران مطرح شد: بحران آب جدی است

^{بحران آب در ایران و منطقه جدی است. اگر می خواهیم به سرنوشت دریاچه آرال که از روی نقشه حذف شد، دچار نشویم باید با سرعت وارد عمل شویم.}

این هشدارها را وقتی از زبان فرستاده فائو می شنوم برایم بیش از همیشه تکان دهنده است. کاهش فزاینده بحران منابع آب و فرسایش خاک که هر دو می تواند به خالی از سکنه شدن منطقه بینجامد، در صدر همکاری های فنی فائو با ایران قرار گرفته است: همکاری هایی که از زمان حضور سرج ناکوزی در ایران به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. فائو در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می خواهد از طریق «ابتکار عمل کمبود منابع آب» ١٩ کشور این منطقه را بیش از پیش متوجه عواقب آن کند و با مشارکت این کشورها با بحران کمبود آب و فرسایش خاک مقابله کند. سرج ناکوزی هفت ماه پیش بر صندلی نمایندگی فائو در ایران نشست. در همین مدت کوتاه دست کم در اخباری که از سوی این سازمان منتشر شده است می توان پررنگ شدن همکاری ها را احساس کرد. ماموریت ناکوزی در ایران به تاکید خود او کمک به ارتقای زندگی مردم ایران از طریق بالابردن امنیت غذایی و تولید غذای سالم تر است. به نظر در انجام ماموریتش مصمم است. این دیپلمات تازه به ایران آمده در نخستین دیدار رسانه ای خود از آغاز فصل جدید همکاری ها گفت. او تاکید می کند: دولت جدید رویکرد مطلوبی به برنامه های کشاورزی دارد و می توان جدی بودن مقابله با بحران آب و توفان های شن و نمک را در برنامه های دولت دید. سرج ناکوزی پس از تقدیم استوارنامه اش به ظریف در شهریور سال گذشته، در خصوص تک تک برنامه ها با مسوولان دولت گفت وگو کرده است. نماینده ٤٨ ساله فائو که فارغ التحصیل آکسفورد است، به غیر از انگلیسی به ١٠ زبان دیگر نیز تسلط کامل دارد که دو زبان را از پدر لبنانی و مادر ایتالیایی ارمنی الاصل خود فراگرفته است اما هنوز فارسی را خوب نمی داند. در همین مدت کوتاه البته برخی لغات را آموخته و در لابه لای گفت وگویش از آنها استفاده می کند. برخلاف تمام اخبار این روزهای ایران که پر است از خبرهایی از ناسالم بودن مواد غذایی، در گفته های ناکوزی مورد تایید بودن فعالیت های کشاورزی ایران از سوی فائو به روشنی دیده می شد. او تاکید کرد ایران یکی از ١٣ کشوری است که توانسته نخستین هدف از مجموعه اهداف توسعه هزاره سازمان ملل متحد در زمینه ریشه کن کردن فقر شدید و گرسنگی را جامه عمل بپوشاند و این از طرف سازمان فائو به رسمیت شناخته شده است. اینکه او به راحتی میوه های آماده شده برای پذیرایی را مصرف می کند هم ذهنیتم در خصوص سلامت محصولات را قوت می بخشد. می گوید انارهای ایران عالی است و این میوه ایرانی را بسیار می پسندد. ضمن آنکه پسته و زعفران ایران هم بی رقیب و مثال زدنی است. وقتی از علاقه مندیش به غذاهای ایرانی که با برنج سرو می شود می گوید کمتر با او احساس غریب بودن می کنم. او نیز مانند ایرانیان خونگرم و خوش مشرب به نظر می رسد. این را به راحتی می توان از صدای خنده های بلند اعضای تحریریه در گپ و گفت کوتاه با ناکوزی متوجه شد. مشروح همکاری هایی که فائو با ایران خواهد داشت و تشریح برخی فعالیت های انجام شده را در گفت وگو با سرج ناکوزی، نماینده سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در ایران و سازمان همکاری اقتصادی (اکو) می خوانید: 

"ورود100‌میلیارد‌دلار‌ به‌منابع‌اقتصادی‌ در‌صورت‌‌توافق"

^{معاون رییس جمهوری و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با بیان اینکه امروز شش کشور بزرگ دنیا در مقابل مردان دیپلماسی متعهد شدند ولی این تیم تحریم ها را با حفظ عزت نظام می شکند ، گفت: در صورت توافق در مذاکرات ،100 میلیارد دلار به منابع اقتصاد کشور تزریق می شود.}

<sup>محمد باقر نوبخت شامگاه شنبه در مراسم چهارهمین سالگرد درگذشت عزت الله دامادی نماینده فقید مردم ساری در دوره چهارم مجلس شورای اسلامی افزود: امروز در حالی دستگاه دیپلماسی ایران با شش کشور بزرگ دنیا در حال مبارزه است که بعضی ناجوانمردانه علیه این تیم حرف های زشت و سخیف بکار می برند.

وی اضافه کرد: شش وزیر امور خارجه مقابل وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نشست برگزار می کنند، عده ای سطح این مناسبات را درک نکرده و علیه مردان دیپلماسی اهانت می کنند.

معاون رییس جمهوری با بیان این که امروز یک میلیون بشکه نفتی که به فروش می رسد ، اجازه انتقال پول به داخل کشور را نداریم، ادامه داد: منابع پولی کشور در دنیا به دلیل تحریم بانک مرکزی بلوکه است و اگر این تحریم ها حذف شود بیش از 100میلیارد دلار به منابع کشور وارد می شود.</sup>

شاخص فلاکت (Misery index) چیست؟ (+ نمودار شاخص فلاکت ایران و دنیا)

^{شاخص فلاکت(Misery Index) در اقتصاد حسب تعریف اقتصاد دان آمریکایی Arthur Okun از جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم در یک اقتصاد به دست می آید.}

 

این فرض پذیرفته شده ای است که بالا رفتن نرخ بیکاری(Uneployment Rate) و نیز نرخ تورم(Inflation Rate) در یک اقتصاد تبعات اقتصادی و اجتماعی غیر قابل اجتنابی خواهد داشت. به ویژه ارتباط مستقیمی بین نرخ رشد جرم و جنایت در یک جامعه و شاخص فلاکت وجود دارد.

 

نکته ۱: نرخ بیکاری برابر نسبت "تعداد افراد بیکار" به "کل افراد آماده به کار" در یک جامعه مشخص می باشد.
نکته ۲: نرخ تورم برابر میزان رشد سطح عمومی قیمت کالا و خدمات در یک بازه زمانی مشخص است.

 

در عصر حاضر، محاسبه شاخص‌های مختلف در بخش‌های اقتصاد، آموزش، بهداشت، امور اجتماعی و... با استفاده از داده‌های آماری، امکان ارزیابی را برای دولت‌ها و برنامه ریزان آسان کرده است.

 

شاخص فلاکت یکی از این شاخص هاست که از ترکیب نرخ تورم و نرخ بیکاری بدست می‌آید. این شاخص از جمله نماگرهای اقتصادی است که به وسیله اقتصاددانانی مانند رابرت بارو (Robert Barro) و آرتور اوکان (Arthur okan) در دهه ۷۰ میلادی معرفی شدکه ازترکیب دو شاخص مهم اقتصادی یعنی نرخ بیکاری و نرخ تورم به صورت یک ترکیب خطی معمولی تهیه می‌شود. 

 

روش محاسبه شاخص فلاکت بسیار ساده و مبتنی بر حاصل جمع دو شاخص اصلی یعنی نرخ بیکاری و نرخ تورم است. درایران متولی اعلام نرخ بیکاری، مرکز آمار ایران است که اطلاعات مربوط به نرخ اشتغال و بیکاری را به صورت سه ماه یکبار محاسبه و اعلام می‌کند، گو اینکه در مقاطعی از زمان این نرخ در برخی از فصول اعلام نشده است.

جایگزینی اوراق مبادله‌ای با اوراق مشارکت

دکترموسی غنی‌نژاد
اقتصاددان
مشکل بزرگ بازار سرمایه‌ ایران این است که بازار بدهی یا استقراضی در آن وجود ندارد.
 بازار سرمایه در کشور صرفا به بازار سهام تبدیل شده است. بازار سهام نیز، به نسبت کل اقتصاد ما، بسیار کوچک است و عملا سهم ناچیزی از اقتصاد را دربرمی‌گیرد. بنابراین، وظیفه تامین مالی بنگاه‌ها بر عهده بانک‌ها افتاده است و همین فشار تامین منابع بر بانک‌ها باعث عملکرد نادرست و منفی سیستم پولی کشور شده است. 
حل این مشکل باید از طریق اوراق اسلامی، که شامل اوراق مرابحه، مبادله‌ای یا... است، صورت بگیرد. بنگاه‌های بسیار بزرگ که بخش عمده تسهیلات بانک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، می‌توانند نیازهای مالی خود را از این بازار استقراضی تامین کنند. این بنگاه‌ها به‌طور مثال می‌توانند اوراق مرابحه منتشر کنند و با فروش این اوراق، منابع مالی خود را تامین کنند. در این صورت فشار از روی نظام بانکی کاهش می‌یابد. در حال حاضر بانک‌ها تامین‌کننده مالی این بنگاه‌های بزرگ هستند و منابعی برای هزاران بنگاه کوچک و متوسطی که در صف گرفتن تسهیلات هستند، باقی نمی‌ماند. همین مساله باعث کاهش رونق بنگاه‌های کوچک نیز خواهد شد. نکته دیگر این است که در ایران، نظام بانکی به عقود مشارکتی محدود شده است و عقود مبادله‌ای حجم بسیار محدودی از این بازار را «که تنها منحصر به فروش اقساطی و ... که  بسیار جزئی است» شامل می‌شود. 

عبور از انتظارات تورمی

^{در حالی که دولت مهار تورمی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی پیگیری می‌کند، در محافل کارشناسی در مورد نقش عوامل مختلف در مهار تورم بحث‌های گسترده‌ای طرح می‌شود. بخشی از این مباحث بر نقش انتظارات تورمی در کنترل نرخ تورم تاکید دارند. استدلال این است که سیاست‌گذار اقتصادی می‌تواند از مسیر کنترل انتظارات تورمی از یکسو به مهار نرخ تورم کمک کند و از سوی دیگر هزینه‌های تولیدی سیاست مهار تورم را کاهش دهد، اما سوال این است که آیا انتظارات تورمی واقعا می‌تواند چنین نقشی در مهار تورم ایفا کند؟ از نظر نویسنده در بیانی کوتاه و صریح، پاسخ منفی است.} 

^{در واقع در اتخاذ سیاست‌های ضدتورمی و کاهش هزینه‌های تولیدی آن نمی‌توان روی کنترل انتظارات تورمی حساب ویژه‌ای باز کرد. در این راستا مهم‌ترین پشتوانه‌های عبور از انتظارات تورمی برای کنترل نرخ تورم در ادامه تشریح می‌شود.}

^{1- کنترل انتظارات نمی‌تواند پایه اتخاذ یک سیاست ضدتورمی باشد و این موضوع به ماهیت انتظارات تورمی و مکانیزم شکل‌گیری آن بازمی‌گردد. انتظارات تورمی نه با حرف شکل‌ می‌گیرد و نه در خلأ، بلکه انتظارات تورمی یک عامل درون‌زا است که براساس واقعیت‌ها شکل می‌گیرد؛ این واقعیت‌ها شامل شرایط اقتصادی - سیاسی حاکم و عمل سیاست‌گذاران است و نه حرف یا تعهد آنان. در واقع حرف‌ها، شعارها و تعهدات مادامی که با واقعیت‌ها پشتیبانی نشوند، به جز اثرات لحظه‌ای و بسیار کوتاه نمی‌توانند بر روند شکل‌گیری انتظارات تورمی عمومی موثر واقع شوند و در نهایت این واقعیت‌ها هستند که انتظارات را می‌سازند؛ بنابراین از آنجا که انتظارات تورمی عاملی درون‌زا است، نمی‌توان از آن به‌عنوان یک ابزار کنترل تورم استفاده کرد.} 

آیا یک نفر می‌تواند به تنهایی باعث سقوط بازار بورس شود؟

 

<sup>درست پنج سال بعد از آن "سقوط ناگهانی" که باعث سقوط یک تریلیارد دلاری بازارها شد، انگشت اتهام مقامات آمریکایی به طرف یک نفر نشانه رفته – مردی ۳۶ ساله که در محله هانزلو در غرب لندن زندگی می‌کند و کارش خرید و فروش سهام است.

ولی مگر می‌شود بزرگترین فاجعه بازار بورس در یک دهه اخیر را گردن تنها یک نفر انداخت؟

شاید فکر کنید ارباب مالی دنیا شدن، شکل دادن به بازارها از راه دور، پایین آوردن یک تریلیارد دلاری ارزش بازار بورس آمریکا و ایجاد میلیون‌ها دلار درآمد برای خودتان کار سختی باشد.

ولی بر اساس اتهاماتی که اتفاقا از طرف اف‌بی‌آی (پلیس فدرال آمریکا) وارد شده، شما لازم نیست برای این کار کت و شلوار بپوشید و ساعت شش صبح به مرکز مالی لندن بروید.

شما می‌توانید با وجود سی و چند سال سن داشتن همچنان در خانه پدر و مادرتان در حومه شهر زندگی کنید، لباس ورزشی کهنه خاکستری‌رنگی بپوشید و وقت خود را صرف ور رفتن با کامپیوتر در اتاقتان بکنید.

می‌توانید ظهر از خواب بیدار شوید و ساعت ۴ صبح هم بخوابید.

برای خود بازار تجارتی شیکاگو (از مهم‌ترین بازارهای اقتصادی دنیا) جا بگیرید – لازم نیست به شیکاگو بروید، از راه دور هم می‌شود جا گرفت. روی روند حرکتی سهام شرکت‌های بزرگ آمریکا در فهرست اس‌اند‌پی ۵۰۰ (فهرست ۵۰۰ سهام برتر در بازار بورس سهام نیویورک و نزدک) شرط ببندید.

اگر می‌خواهید بازار سقوط کند، برای سهامی که اصلا متعلق به شما نیست و قصد فروش آنها را هم ندارید سفارش فروش ثبت کنید. هدف شما تاثیر گذاشتن بر بازار است بدون این‌که واقعا چیزی بخرید یا بفروشید.</sup>

وضعیت شاخص پیچیدگی اقتصادی در ایران (دانلود گزارش)

  نسخه کامل این گزارش را می توانید اینجا مطالعه  فرمایید.

 

^{شاخص پیچیدگی اقتصادی  از سال 2008 به ابتکار محققان دانشگاه‏های "هاروارد" و "ام آی تی" مطرح و معرفی شده است. این شاخص میزان توانایی کشورها در تولید و در نهایت صادرات کالاهای «پیچیده» را نشان می دهد. اقتصادهای پیچیده قادرند در قالب شبکه‏ های بزرگ، حجم زیادی از دانش‎های مرتبط را به کار گرفته و مجموعه متنوعی از کالاهای دانش‏بر را تولید کنند. اما اقتصادهای ساده، پشتوانه ضعیفی از دانش مولد داشته و کالاهای کمتر و همچنین ساده ‏تری تولید می‏ نمایند که مستلزم شبکه کوچکتری از تعاملات است. همچنین باید افزود، پیچیدگی اقتصادی نیازمند محیط نهادی اقتصادی است که دانش بالقوه موجود را فعلیت بخشد. 
بر اساس استانداردسازی‌های بعمل آمده، انتظار می‎رود در کشورهایی که سهم صادرات منابع طبیعی آنها بیشتر از 10 درصد از تولید ناخالص داخلی آنها است به ‏طور قابل توجهی شاخص پیچیدگی اقتصادی پایین‏تر باشد. شاخص پیچیدگی اقتصادی به ‏موازات سایر شاخص ‏ها مانند حکمرانی خوب و توسعه انسانی، می‏تواند رشد اقتصادی و حجم فعالیت‏ های اقتصادی یک کشور را توضیح دهد.}

عمل قهری و سلبی تاثیر خوبی در اقتصاد کشور ندارد

^{پرونده موسسه های مالی و اعتباری غیرمجاز به شورای عالی امنیت ملی می رود}

 

^{مرتضی الله داد، رییس اسبق موسسه عالی بانکداری}

^{سابقه حضور موسسه‌های مالی و اعتباری در فضای اقتصادی کشور ما، به سال‌های پیش از انقلاب برمی‏ گردد، اما گسترش و رشد ناگهانی این موسسه‌ها در اوایل دهه هشتاد شمسی رخ داده است. در حال حاضر تعداد موسسه‌های مالی و اعتباری تا پنجاه هزار موسسه در کشور گزارش شده است.}

^{به نظر من از روز اول نباید اجازه ورود چنین موسسه‌هایی به فضای پولی و مالی کشور را می‌دادند. در کشور ما، بانک مرکزی به عنوان یک نهاد دولتی، ناظر بر نهادهای پولی دیگر است. فرض کنید اگر در کشوری مثل ایالات متحده آمریکا، نظارت بر چنین موسسه‌هایی از طرف نهادی خارج از دولت انجام می‌شود اما در کشور ما بانک مرکزی عهده دار این کار است.}

^{بهترین مرجع در مورد موسسات مالی و اعتباری و تخلف‌های این موسسه‌ها، معاونت نظارت بانک مرکزی است. بانک مرکزی بطور مستقیم مسئول نظارت برکار این موسسه‏ هاست و اگر بخواهید به سوالاتی از این قبیل که این موسسه ‏ها چطور سر از خیابان‏های شهرهای ما درآوردند، جذب سپرده کردند و بر اقتصاد اثر منفی گذاشتند، پاسخ بدهید، باید به سراغ بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر بر کار موسسه ‏های پولی بروید.}

گردشگران خارجی دیگر به روسیه نمی روند

 

 

 

^{عواقب اقتصادی تنش میان روسیه و غرب بخش های مختلفی از اقتصاد روسیه را در بر می گیرد.}

^{شهر سن پترزبورگ روسیه که یکی از اصلی ترین مقاصد گردشگران خارجی در روسیه محسوب می شد اکنون با بحران تخت های خالی در هتل ها مواجه شده و به نظرمی رسد که دیگر شهرهای روسیه نیز وضعیت بهتری نداشته باشند. درآمد هتل های سن پترزبورگ در سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته افتی 20 درصدی را تجربه کرده که اصلی ترین دلیل آن نیز ناآرامی های سیاسی در اوکراین و افزایش تنش ها میان روسیه و غرب است.}