چین هنوز تا ایجاد شرکت هایی در سطح جهانی نظیر GE یا سامسونگ راه دارد و اکثر بازرگانانش در خارج از کشور بیشتر به تراکم ثروت مشهورند تا پیشنهاد ایده های مدیریتی خلاقانه . با این همه، چین امروز بیش از سایر کشورها به بیان آموزه های مدیریتی می پردازد.
چین هنوز تا ایجاد شرکت هایی در سطح جهانی نظیر GE یا سامسونگ راه دارد و اکثر بازرگانانش در خارج از کشور بیشتر به تراکم ثروت مشهورند تا پیشنهاد ایده های مدیریتی خلاقانه . با این همه، چین امروز بیش از سایر کشورها به بیان آموزه های مدیریتی می پردازد.
افغانستان از نگاه موقعیت جیوپولوتیکی حیثیت چهار راهی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نسبت به کشورهای جهان را دارد و همین موقعیت جغرافیایی حساس در رشد تجارت کشور نیز اهمیت به سزا داشته است که میتوان به راه ابریشم اشاره نمود که آسیا را با اروپا و آفریقا وصل میکرد و تجارت آنزمان را رونق بخشیده بود.
با وصف اینکه کشور ما دارای اهمیت خاص تجاری بوده است ولی با کمال تاًسف که موقف خود را در طول دوره های مختلف حفظ نتوانسته و میدان جنگ امپراطوری های وقت گردیده است. مداخلات خارجی و جنگ های متواتر و سایر اوضاع و احوال بالای روند رشد اقتصادی تاًثیرات ناگوار نموده که تا کنون تجارت افغانستان متاًثر از همان پشینه های منحوس میباشد.
باغ و گندمزار را گشتم ولی پیدا نشد
بعد شالیزار را گشتم ولی پیدا نشد
توی گندمزار و شالیزار که چیزی نبود
لاجرم نیزار را گشتم ولی پیدا نشد
چند ماهی هم سفر کردم اروپا در پیَش
ملک استکبار را گشتم ولی پیدا نشد
یک سری هم من به عبد المالِک ریگی زدم
مخزنُ الاشرار را گشتم ولی پیدا نشد
پیش فرماندار رفتم پاسخ خوبی نداد
میز استاندار را گشتم ولی پیدا نشد
امروزه صادرات فرآورده های صنایع غذایی به عنوان صنایعی وابسته به بخش کشاورزی، نقش مهمی در ارزآوری کشور ایفا می کند. صنایع غذایی و تبدیلی به عنوان صنایعی وابسته به محصولات کشاورزی از جمله مهم ترین گروه های صنعتی است که می تواند در توسعه اقتصادی کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه نقش کارآمدی ایفا کند. از دلایل این امر، ارزان بودن مواد خام محصولات کشاورزی، وجود نیروی کار ارزان، سرمایه گذاری و ارزبری کم مورد نیاز این محصولات است.
میزان صادرات، نسبت به شاخص قیمت مواد خوراکی نیز کشش پذیر است که مقدار این کشش برابر ۱۹/۳ است که بیان می کند با افزایش یک درصدی در شاخص قیمت مواد خوراکی، میزان صادرات ۱۹/۳ درصد افزایش می یابد.
توسعه یعنی آزادی؛ آمارتیا سن، ترجمه محمدسعید نوری نائینی؛ نشر نی؛ 1385
آمارتیا سن، برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد در سال ۱۹۹۸، در این کتاب رویکردی نوین به توسعه را به مفهوم گسترش آزادیهای اساسی ارائه میکند. نویسنده بر آن است که از دیدگاهی جامعنگر فرایند توسعه را بررسی و نقش عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در آن کندوکاو کند. او هدف نهایی توسعه را رسیدن به آزادی ترسم میکند و آزادی را بهعنوان سنجهای برای کیفیت زندگی انسانها نشان میدهد. کتاب «توسعه یعنی آزادی» طی یک دهه اخیر شاید مهمترین کتاب در این حوزه باشد.
کارآفرینی، دانش و رشد اقتصادی؛ پوتنوس برونرهلم، ترجمه افشین حیدرپور؛ معاونت پژوهشهای اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ 1389
کوبا، پس از انقلاب 1959، تحولات بسیاری را به خود دیده است. سیاستهای اقتصادی، اجتماعی و بینالمللی فیدل کاسترو چهره دیگری به این کشور داد. البته، کوبا تا پیش از انقلاب، نه آنطور که حامیان رژیم باتیستا و تبعیدیهای پس از انقلاب با طرح تصاویر نوستالژیک خود ادعا میکنند، بهشتی برین بود و نه آنطور که انقلابیون میگویند کشوری فلکزده. آنچه مشخص است و تردیدی نسبت به آن وجود ندارد، این است که از فردای انقلاب، دولت مرکزی آغاز به اعمال کنترل گسترده بر رسانهها و نهادهای اقتصادی کرد.
در میان مدافعان اقتصاد بازار آزاد میلتون فریدمن استاد فقید دانشگاه شیکاگو جایگاه ویژهای دارد. برخلاف دیگر اقتصاددانانِ جریان اصلی، فریدمن به استفادهی گسترده از ریاضی در بیان دیدگاههای خویش اعتقاد نداشت. تاجایی که خبر دارم، او حتی به بگومگوهایی که دربارهی «تعادل عمومی» میشد هم بیباور بود، از جمله به این دلیل که معتقد بود کارآمدی بازار آزاد چنان عیان است که دیگر نیازی به این الگوهای ریاضی در اثبات آن نیست. هرچه که بحث و جدل برسر استفاده از معادلات ریاضی در اقتصاد باشد ولی به احتمال زیاد این ادعا واقعیت دارد که از زمان آدام اسمیت به این سو هیچ اقتصاددانی به اندازهی میلتون فریدمن درپیشبرد ادعای کارآمدی بازار آزاد موفقیت نداشته است. برای مدتی نسبتاً طولانی یک صفحهی ویژه در نیوزویک مینوشت و بعد دو کتاب بسیار پرطرفدارش «سرمایهداری و آزادی» (۱۹۶۲) و «آزاد برای انتخاب» (۱۹۸۰) که با همسرش منتشر کرد تأثیرات شگرفی در سیاستپردازی اقتصادی داشتند
کیمجونگ اون، دیکتاتور کره شمالی، میتواند با خشونت صحبت کند؛ اما او یکی از ضعیفترین و ویرانهترین اقتصادهای جهان را اداره میکند. در واقع، نمایشگری نظامی کره شمالی و تهدید به جنگ هستهای معمولاً زمانی روی میدهد که ملت این کشور عاجزانه در پی کمکهای غذایی یا دیگر اشکال کمکهای اقتصادی است. استفان هاگارد، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سندیهگو و متخصص مسائل کره شمالی میگوید: «هر زمان که اهالی کره شمالی در حال فریاد و بدرفتاری هستند، ماجرایی در حال وقوع است که آنها از آن ناخشنود هستند.»
چنگیزخان، معروفترین فرد مغولستان، امپراتوری عظیمی بنا نهاد که از کره جنوبی تا شرق اروپا - از روسیه در شمال تا هند در جنوب- را دربر میگرفت. اگرچه با فتوحات بیرحمانه، این امپراتوری بزرگترین امپراتوری تاریخ بشر بوده و تاثیر آن از لحاظ فرهنگی و سیاسی بسیار بیشتر از آنی است که تصور میشود.
مغولستان در نتیجه سکولاریسم قد برافراشت و بسیاری از هنجارهای فرهنگی را در سراسر امپراتوری خود گسترش داد، اما طولی نکشید که این نفوذ گسترده تدریجاً تحلیل رفت. فرزندان تموچین - نام زمان تولد چنگیزخان- دستخوش تنگدستی و قناعت و نزاع داخلی شدند.
مقدمه مترجم: در این مقاله میردال با بیان فهم خود از توسعه، بر آن است که نشان دهد جریان رایج با روش نئوکلاسیکی تفکیک عوامل اقتصادی و غیراقتصادی قادر به فهم مشکلات توسعه نیست. میردال به طور شفاف از روش کلنگر و همچنین روش نهادی برای تحلیل واقعیات کشورهای توسعهنیافته دفاع میکند و در عین حال معتقد است سیاستهای منتهی به برابری بیشتر در این کشورها به بهرهوری کمک میکند.
■■■
منظور من از توسعه، حرکت رو به جلوی کل سیستم اجتماعی است و من فکر میکنم این گزاره تنها تعریف ملموس و منطقی از توسعه است. سیستم اجتماعی نهتنها شامل عوامل اقتصادی میشود بلکه عوامل غیراقتصادی را نیز شامل میشود.
سرمایه سالم و مولد در یک کشور اساس و مبنای حرکت چرخ تولید در بخشهای مختلف از جمله در کشاورزی و صنعت و خدمات است و ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری و فقر که تبعات خاص خود را دارند از اثرات حرکت چرخ تولید به شمار می رود.
بدون شک فرار سرمایه و بی اعتنایی به سرمایه گذاری مولد موجب کندی یا توقف چرخ تولیدی وبه تبع آن عدم ایجاد شغل و افزایش میزان بیکاری و رشد فقر و ناهنجاریهای اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی می شود.
کارشناسان علم اقتصاد اعتقاد دارند، برای به حرکت درآمدن چرخ تولید در بخش صنعت و تجارت و کشاورزی و ... باید سرمایه کافی در دست بخش خصوصی باشد زیرا دولت هرگز یک تاجر یا یک کشاورز و یا یک صنعت گر خوب نبوده و در دنیای پیشرفته امروز این امر به اثبات رسیده است.
حدود یک سال از شورش های خیابانی بلفاست در ماه دسامبر سال گذشته میگذرد که دلیل آن جنبشی برای پایان دادن به دوران اهتزاز بیرق اتحادیه انگلیس (Union Jack flag) بر فراز تالار شهر بلفاست بوده است. این شورش شدید به مدت دو ماه طول کشید و پرسش اساسی همین بود که چرا ایرلند شمالی، متشکل از شش ایالت شمال شرقی در ایرلند، بخشی از پادشاهی دولت متحد است؟ ایرلند شمالی دارای پرچم جداگانه خود، فرهنگ و تیم های ورزشی بین المللی مجزا از خود، اما با آن هم یک کشور مستقل نیست. چرا؟
مدیرکل دفتر امور ترویج تجارت سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه شرط یک تجارت ماندگار و موفق سوددهی برای هر دو طرف معامله است، گفت: باید کالاهای با کیفیت در نمایشگاهها ارائه کنیم و به دنبال سود لحظهای نباشیم و حرکتی متداوم و با یک سود منطقی را در نظر بگیریم.
مهرداد جلالیپور با بیان اینکه توسعه صادرات همراه یک محور اصلی برای خروج از اقتصاد تک محصولی است، اظهار کرد: توسعه صادرات یکی از اهداف اصلی کشور بوده و در رویکردها و برنامهریزیهای بلند، کوتاه و میانمدت جزو محورها و پایههای اساسی است.
جلالیپور خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهای بحث حمایتی خروج از رکود نیز توسعه صادرات غیر نفتی در نظر گرفته شده و حتی در برنامه های پنجم و چهارم توسعه هم نیز این مبحث به عنوان یک پایه و اصل مورد توجه قرار گرفته است.
با شکلگیری دنیای چندقطبی(3) با تعاملات چندگانه، جهت کنترل ریسک ها و کسب مزایای ادغام نیاز به راهحلها، برنامه ها و اقدامات چندجانبه(4) وجود دارد. مناسبات پیچیده تجارت، سرمایه، اطلاعات و فناوری منجر به یک همگرایی جهانی جدید شده است. اطلاعات موجب بهبود زندگی بشر (در سطوح بهداشت، آوزش و ارتباطات) شده و تجارت و مالیه بینالملل - که به شدت در همتنیده شده- موجبات رشد و اشتغال را در بسیاری از کشورها را فراهم کرده است. اما همانطور که در طول بحران مزمن اخیر شاهده بودهایم، تداخلات و به هم پیوستگیهای جهانی در کنار منافع مذکور موجب ایجاد آسیبها و ریسکهایی شده است به گونهای که بحران در یک اقتصاد به راحتی به سایر اقتصادها هم منتقل میشود.
نقد یا بهتر بگویم مخالفتی که همواره روی برخی سیاستهای اصلاح ساختاری در اقتصاد ایران سایه سنگینی انداخته، نواختن آنها به چوب تشابه با سیاستهای موجود در نسخههای صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی است؛ نسخههایی که از دید مخالفان نتیجهای جز له شدن زیر چرخهای توسعه، آشوب و شورش، کم شدن درآمد مردم و آزادسازی بیحد و حصر نداشته و کشورهایی که این نسخهها را استفاده کردند جهانسومیهایی بودند که در جریان تجارت آزاد مستعمره کشورهای توسعهیافته شدهاند. اما این اتهام تا چه اندازه درست است؟ آیا هیچ یک از مخالفان و منتقدانی که این شباهت اتهامگونه را فریاد میزنند به نمونههای مصداقی هم اشارهای میکنند؟ واقعاً نسخههای صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی، دو نهاد اقتصادی جهانی که پس از جنگ جهانی دوم و از دل اجلاس برتونوودز برآمدند، چنین هدفی دارند؟
صادرات نفت خام تقریبا ۹۰ تا ۹۵ درصد درآمدهای صادراتی و۷۰ تا ۸۰ درصد درآمد دولت عربستان سعودی را تشکیل می دهد که این میزان درآمد، ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد، به همین دلیل اقتصاد عربستان سعودی علیرغم تلاشهایی که برای عدم تکیه اقتصادی بر منابع نفتی صورت گرفته به شدت وابسته به نفت است و با افزایش یا کاهش درآمدهای نفتی نوسان می کند.
اقتصاد عربستان سعودی، یک اقتصاد خیلی باز است و دولت این کشور بر فعالیتهای عمده اقتصادی کنترل دقیق دارد.
حدود ۳۵ درصد محصولات عمده داخلی این کشور به بخش خصوصی تعلق دارد و حدود ۹ میلیون کارگر مهاجر در عربستان سعودی مشغول به کارند.
بیشترین محصولات کشاورزی عربستان عبارت از گندم، جو، گوجه فرنگی، هندوانه، خرما، لیمو، تخم مرغ و شیر هستند.
در منطقه خاورمیانه، ایران و عربستان بزرگترین تولید کنندگان میگو و لارو میگو نیز به شمار میروند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بسیاری از اقتضائات حکومت تزارها و بلشویکها که سالیان دراز بر پهنه این سرزمین سایه گسترانیده بود، برچیده شد. کشورهای رها شده از حکومت مرکزی کشور شوراها که نیمی از جمعیت 300 میلیون نفری اتحاد جماهیر شوروی و تنها 24 درصد خاک را به خود اختصاص داده بودند، به هویت اصلی خویش بازگشتند و ساختارشکنی را در ساختارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایر حوزههای پیشین آغاز کرده و سازههای نوینی را در ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طرحریزی کردند. روسیه که هسته مرکزی اتحاد جماهیر شوروی به شمار میرفت نیز، تغییرات وسیعی را در تمام حوزهها آغاز کرد. این تغییرات گاه آنچنان عمیق و زیرساختی است که روسیه کنونی را کاملاً متفاوت از اتحاد جماهیر شوروی مینمایاند و گاه نیز بسیار سطحی و روبنایی است. هر چه هست، بررسی این تفاوتها برای شناخت از روسیه کنونی بسیار ضروری است. ضرورت این بحث بیشتر در آنجا حس میشود که رویدادهای تاریخی و ناملایمات روابط تاریخی ما با اتحاد جماهیر شوروی سبب شده تا روسیه امروز را با همان مختصاتی که شوروی را شناسایی میکردیم، شناسایی کنیم.
زمانی که کنفرانس برتون وودز در سال ۱۹۴۴ برای تدوین ساختار جدید اقتصادی جهان بعد از جنگ جهانی دوم برگزار شد، بنیان تشکیل بانک جهانی (WBG) گذاشته شد. بانک جهانی یکی از ارگان های سازمان ملل متحد است که برای پرداخت وام های کمکی به کشورها و بخصوص کشورهای فقیر به وجود آمده است.
ساختار بانک جهانی از پنج بخش تشکیل شده است که عبارتند از: بانک بین المللی بازسازی و توسعه (IBRD)، انجمن توسعه بین الملل (IDA)، موسسه مالی بین المللی (IFC)، آژانس چندجانبه تضمین سرمایه گذاری ـ میگا (MIGA) و مرکز بین المللی حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ICSID).
گزارشهای اعطای کمک در ویتنام معمولاً با ادای احترام به «Doi Moi»، به معنای سیاست «نوسازی اقتصادی» که در دسامبر سال ۱۹۸۶ اعلام شد، همراه است. گفته میشود این رویداد نشانه تغییر آگاهانه در سیاستها به سمت یک اقتصاد مختلط -آنچه ویتنام «اقتصاد بازار سوسیالیستی» مینامد- و دوریگزینی از برنامهریزی مرکزی است؛ و داستان این گونه ادامه مییابد که مدت کوتاهی پس از آن، دولت مزارع اشتراکی را به کناری نهاد، قیمتها و تجارت خارجی را آزاد کرد، و فضای بیشتری برای فعالیت بخش خصوصی فراهم کرد.
آمارهای دولت انگلیس نشان می دهد بیش از ۴۸ هزار نفر در یک سال گذشته با استفاده از برنامه کمک به خرید مسکن در این کشور خانه دار شده اند. البته نگاهی دقیق به این آمارها نشان می دهد، اشتیاق به استفاده از این برنامه به نسبت ماه های اول اندکی فروکش کرده است. یکی از بخش های این برنامه که نسبت به قبل اکنون کمتر متقاضی و مشتری دارد، تضمین وام است. دولت انگلیس هر ماه اطلاعات مربوط به این برنامه و چگونگی استفاده خریداران مسکن از آن و همچنین تاثیر این برنامه در بازار را منتشر می کند.