جدول قیمت سکه و ارز در روز شنبه , ۲۳ خرداد ۱۳۹۴

(قیمت ها به تومان)

نوع سکه	قیمت بازار
سکه تمام طرح جدید	۹۱۴۵۰۰
سکه تمام طرح قدیم	۹۱۴۰۰۰
نیم سکه	۴۶۷۰۰۰
ربع سکه	۲۵۹۰۰۰
سکه گرمی	۱۷۶۰۰۰
هر گرم طلای ۱۸ عیار	۹۳۵۲۲
نوع ارز
دلار	۳۳۰۲
یورو	۳۷۱۰
پوند	۵۱۰۰
درهم	۸۹۸

 

 

نیم صفحه اول روزنامه‌های شنبه, ۲۳ خرداد ۱۳۹۴

 

آنچه زنان آلمان شرقی سابق از دست داده اند

^{سابینه کرگل برگردان شیرین روشار}

^{پس از گذشت بیست و پنج سال، زندگی روزمره زنان آلمانی همچنان تحت شعاع برداشت های متفاوتی باقی مانده است که از نقش آنها که در دو سوی دیوار حاکم بود.با بهره مندی از روند اتحاد دو آلمان، اکثر جامعه شناسان شرط بسته بودند که شرایط زندگی زنان در شرق و در غرب آلمان در کوتاه مدت همآهنگ خواهد شد. پیش بینی ای بیش از اندازه خوشبینانه؟ در سال ٢٠٠٧، به طور نمونه، در غرب، تنها ١٦% مادرانی که بچه های ٣ تا ٥ ساله داشتند دارای شغلی تمام وقت بودند در مقابل ٥٢% در شرق آلمان. و اگر چه میزان زاد و ولد در جمهوری سابق دمکراتیک آلمان از این پس به اندازه غرب پائین است، اختلاف های شدید همچنان به جا مانده اند (١). چنین است در خصوص درصد زاد و ولد خارج از ازدواج : ٦١% در بخش شرقی در ٢٠٠٩، در مقابل ٢٦% در بخش غربی (٢).}

^{جمعیت زنان ایالت های جدید (Länder)  به ویژه تحت تأثیر دگرگونی های اجتماعی و سیاسی ناشی از اتحاد دو آلمان قرار گرفتند. در آلمان شرقی سابق، مادرها، بر خلاف آلمان غربی، بدون دردسر زندگی خانوادگی و زندگی شغلی را با هم تطبیق می دادند. جذب شرق از سوی غرب موجب افزایش سرسام آور میزان بیکاری آنها شد، شیوه زندگی آنها و برنامه هایشان را بهم ریخت و اعتماد به نفس را از آنان سلب کرد.}

^{در تمامی آلمان، مانند سایر نقاط اروپا، میزان فعالیت زنها از سالهای ١٩٥٠ به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته، اما در آلمان شرقی سابق این تحول به هیچوجه با آنچه در آلمان غربی دیده می شد، قابل مقایسه نبود. در اواخر سالهای ١٩٨٠، ٩٢% زنان آلمان شرقی سابق شاغل بودند در مقابل ٦٠% همسایگانشان در آلمان غربی. در این مورد، چشم انداز برابری دور نبود  – موردی تقریباً استثنائی در جهان. در حالیکه در غرب، زنان برنامه های زندگی شان را بر اساس طرح های کلی که همچنان آکنده از مجموعه تصاویر خانوادگی و پدرسالاری سنتی بود جهت می دادند، در شرق، استقلال اقتصادی آنها در مقابل همسرانشان امری بدیهی بود.}

نسبت توسعه و تأمین اجتماعی

^{حسام مناهجی}

^{توسعه چیست و بیمه‌های اجتماعی شامل چه خدماتی است؟ آیا تأمین اجتماعی عامل توسعه است یا نتیجه آن؟ عدالت مقدم است یا رشد؟ آیا خدمات رفاهی کنونی ترمز توسعه را در ایران کشیده است؟ دورنمای خدمات رفاهی در ایران چگونه است؟ این خدمات در سالیان گذشته چه تغییراتی داشته است؟ آیا بدنه سازمان تأمین اجتماعی نحیف‌تر نشده و به اصطلاح درجا نزده است؟ و آیا اساسأ  تشکیل دولت رفاه در ایران امکان پذیر است؟}

^{واژه توسعه در لغت به معنای خروج از «لفاف» است و این واژه  از نظر لغوی در زبان انگلیسی، معنی بسط یافتن، درک کردن، تکامل و پیشرفت می‌دهد ولی آنچه که مورد مناقشه بسیار است، تعریف حدود و ابعاد توسعه در مکاتب مختلف اقتصاد توسعه است. مفهوم توسعه دچار پیچیدگی و تعریف های متعددی است به طوری که ارائه یک تعریف جامع برای آن دشوار است. شاید بسیاری توسعه را معادل رشد اقتصادی در نظر بگیرند، به هر حال اگر بخواهیم رفاه جامعه را افزایش دهیم و فقر را از بین ببریم و یا حداقل از شدت آن بکاهیم باید بر رشد اقتصادی همت گماریم در غیر این‌ صورت فقر را بین یکدیگر توزیع خواهیم کرد اما این بدین معنی نیست که رشد اقتصادی موجب بهبود وضعیت همه افراد جامعه شود، واقعیت نشان می‌دهد که در شرایط رشد اقتصادی تعداد فقرا بیشتر هم شده است، مهم آن است که مسیری برای رشد انتخاب شود که هم زمان توزیع درآمد را نیز به ارمغان بیاورد، آیا همگان با انتخاب این مسیر موافق‌اند؟ دو رویکرد اصلی  وجود دارد. یکی توسعه را هم‌ارز با رشد می‌داند و چه بسا از این منظر تأمین اجتماعی مانع رشد نیز باشد، اما اگر توسعه را صرفاً در معنای رشد در نظر نگرفته و ابعاد اجتماعی، اخلاقی و پایداری را لحاظ کنیم با رویکرد دیگری مواجه می‌شویم و تأمین اجتماعی از این منظر نمی‌تواند مانع توسعه باشد. در دیدگاه اول تأمین اجتماعی باید در حداقل باشد تا وقتی که رشد حاصل شد خود شهروندان توانایی آن را خواهند داشت تا امکانات رفاهی را برای خود فراهم کنند. در واقع این ایدئولوژی وعده می‌دهد که در درازمدت از آن‌جا که انباشت سرمایه به رشد اقتصادی منجر می‌شود در نهایت طبقات فرودست جامعه هم با بهره‌مندی از مزایای رشد اقتصادی از وضعیت بهتری بهره‌مند می‌شوند.}

^{رفاه و تأمین اجتماعی: شاید وقتی دیگر؟}

چرخه حسابداری چیست؟ (+شکل)

^{چرخه حسابداری فرایندی مرحله به مرحله برای ثبت، دسته بندی و خلاصه سازی معاملات اقتصادی شرکت های تجاری می باشد.}

 

 ^{این چرخه اطلاعات مفید و سودمندی در قالب صورت وضعیتهای  مالی از جمله صورت وضعیت درآمد، ترازنامه، صورت وضعیت جریان نقدینگی، و صورت وضعیت معاوضه های صاحبان سهام می دهد.}

 

^{اصل مدت زمان شرکتهای تجاری را ملزم می سازد صورت وضعیت های مالی را به صورت دوره‌ای آماده سازند.به گزارش عصربانک دات آی آر بنابراین چرخه حسابداری یکبار در هر دوره حسابداری کنترل و متابعت می‌شود. چرخه حسابداری از ثبت و ضبط معاملات با افراد آغاز می شود و با آماده سازی صورت وضعیت‌های مالی و بستن حساب ها  خاتمه می یابد.} 

^{مراحل اصلی چرخه حسابداری}

^{مراحل اصلی چرخه حسابداری در پایین آورده شده است. از مثالی بسیار ساده برای توضیح و شرح هر مرحله استفاده می کنیم.} 

^{1.تجزیه و تحلیل و ثبت معاملات از طریق ثبت های دفتر روزنامه}

^{2.ارسال و انتقال ثبت های دفتر روزنامه به حساب های دفتر کل}

^{3.آماده سازی ترازنامه آزمایشی قبل از اصلاحات(تعدیل نشده)}

فساد سیستماتیک در اقتصاد ایران

 ^{بحث درباره فساد اقتصادی مقوله تازه یی نیست و به دلیل فراگیر بودن از مسوولان دولتی گرفته تا توده مردم همه درباره آن حرف می زنند اما بررسی این پدیده با رویکرد جامعه شناسانه اتفاق تازه یی است که در کارگروه جامعه شناسی فساد به همت انجمن جامعه شناسان ایران به آن پرداخته شده است؛ «احمدی نژاد، نظام و نگاه فردی کارگزاران به ثروت عمومی» سه متهم فساد اقتصادی مطرح شده در این نشست بودند که سخنرانان بر سر آن اختلاف نظر داشتند. حسین راغفر، استاد دانشگاه الزهرا در تعریف فساد اقتصادی رویکردی سیاسی داشته و ریشه فساد اقتصادی موجود در کشور را در فضای بسته سیاسی ایجادشده در دولت نهم و دهم عنوان کرد و احمدی نژاد را عامل اصلی بروز بی سابقه فساد اقتصادی در تاریخ ایران معرفی کرد. اما قانعی راد، رییس انجمن جامعه شناسی ریشه فساد اقتصادی را نه در عملکرد فردی خاص بلکه در درون خود نظام دانسته و فساد اقتصادی در کشور را سیسماتیک اعلام کرده که در تمام اجزای جامعه رخنه کرده است. او دو عنصر انقلاب و آموزش را راه رهایی از فساد اقتصادی معرفی کرد و گفت: «نهاد آموزش به دلیل فساد حاکم بر وزارت علوم و دانشگاه آزاد رو به زوال است و اگر گره راه حل آموزش را کور کنیم، قطعا فساد منجر به فروپاشی جامعه می شود.» در این میان احمد توکلی یکی دیگر از سخنرانان این نشست عامل اصلی فساد اقتصادی را نگاه فردی کارگزاران به ثروت عمومی دانست و گفت: «اگرچه موافق دولتی کردن اقتصاد نیستم اما با سپردن ۱۰۰ درصدی اقتصاد به بخش خصوصی و حاکمیت کامل بازار آزاد نیز مخالف هستم و اعتقادی به رها کردن اقتصاد در دست بازار بی رحم و فاسد ندارم.»
حسین راغفر، با تعریف فساد سیستمی به «استفاده از منابع عمومی برای مصارف خصوصی» گفت: فساد اقتصادی در نهادهای مختلف اقتصادی ایران جاری است و از موانع اصلی توسعه اجتماعی و اقتصادی ایران به شمار می رود. هرگاه انحصار قدرت، ثروت و فرصت، بنا به صلاحدید شخصی و بدون پاسخگویی صورت گیرد، «معادله فساد» اتفاق می افتد. تجربه ۱۰۰ سال گذشته نشان می دهد افزایش درآمدهای نفتی همیشه همراه با پیدایش همزمان رونق نسبی و ظاهری اقتصاد و فسادی ملایم بوده است. در واقع شیوه توزیع درآمدهای نفتی که همواره در انحصار ساختار قدرت بوده، موجب رشد ملایم فساد در نظام اقتصادی کشور بوده است اما این روند در دولت های نهم و دهم به طور ناگهانی تغییر پیدا می کند؛ با وجود درآمد عظیم نفتی (رشد ۵۶ درصدی به نسبت کل درآمدهای نفتی کشور) کشور در این دوره، نه تنها رونق اقتصادی مشاهده نشد بلکه با رکود و بحران های شدیدی اقتصادی مواجه شدیم و همزمان فسادی بسیار گسترده و بی سابقه در نظام اقتصادی ایران شکل گرفت.}

بازی انتظار در اوپک

آرت برمان 
کارشناس ارشد صنعت نفت

 

حالا که اوپک در نشست 5 ژوئن خود تولید را کاهش نداده، می‌توان از احتمال رسیدن نفت به بهای 50 دلار در هر بشکه گفت. هم‌اکنون هیچ دلیل ملموسی برای بالا رفتن نفت از کف قیمتی 46 دلاری ماه ژانویه وجود ندارد.

 

دید بلندمدت عربستان به میزان تقاضا و سهم سعودی‌ها در بازار بر تصمیم‌های اوپک غلبه کرده است. تولید نفت در جهان دستخوش تغییری ساختاری شده که از غلبه عرضه نفت مرسوم و ارزان و عرضه فزاینده نفت غیرمرسوم و گران‌تر ناشی شده است. بیشتر نفت مرسوم در میدان‌های کشورهای عربی، سیبری و شمال دریای خرز واقع شده است، در حالی که تولید غیرمرسوم در حواشی اقیانوس اطلس و آمریکای شمالی متمرکز است.

این تغییرات ریشه جدال میان اوپک و تولیدکنندگان نفت است. تولیدات اوپک از سال 2008 نسبتا ثابت بوده است. تولید کشورهای غیراوپک به جز آمریکای شمالی نیز ثابت بوده است. بنابراین بیشتر رشد تولید در ایالات متحده و کانادا رخ داد است. رقابت بر سر سهم اوپک در بازار از سوی تولیدکنندگان نفت شنی کانادا و نفت اعماق خلیج مکزیک توسط آمریکا و کانادا صورت می‌گیرد. این تولیدها از ژانویه 2008، 2/ 6 میلیون بشکه در روز به عرضه جهان افزوده است. تولید اوپک در این دوره 2 میلیون بشکه افزایش داشته است.

رئیس اتاق ایران از بدنه بخش خصوصی باشد

کورش پرویزیان 
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران

 

انتخابات اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شهرستان‌ها، با شور و حرارت خاصی در اسفند ماه سال گذشته برگزار شد و در چند روز آینده، شاهد انتخابات هیات رئیسه اتاق ایران هستیم؛ هیات رئیسه‌ای که فارغ از افرادی که در آن جایگاه قرار می‌گیرند، به نوعی چکیده گرایش، خواست و مطالبات بخش عمده‌ای از فعالان بخش خصوصی ایران تلقی می‌شوند

در عین حال، اهمیت این آرا نه تنها در چارچوب تشکیلات سامان یافته و مقتدری چون اتاق ایران ارزیابی می‌شود، بلکه از آن جهت حائز اهمیت است که رای‌دهندگان یا خود از اتاق شهرستان – که نماد سازمان‌یافتگی و تشکل‌گرایی منطقه‌ای است – آمده‌اند یا نماینده مستقیم تشکلی تخصصی هستند.

در واقع، اهمیت نتیجه این رای‌گیری، در وجود گرایشی نسبتا سازمان‌یافته و نتیجه رایزنی‌های گروهی است، نه آرای فردی. از همین رو که می‌توان این نهاد مدنی را جدی‌ترین نماد کار گروهی سازمان با شاخص‌های دموکراتیک در نحوه سازماندهی در حوزه بخش خصوصی کشور خواند. هرچند که انتخابات تهران و برخی مراکز، اماو اگرهایی داشت، ولی به هر صورت انتظار از این دوره اتاق ایران بسیار فراتر از گذشته است.

تحریم ها همه مشکلات ما نیستند

 

^{حسین عبده تبریزی/ اقتصاددان}

 ^{شرایط تحریم بسیار گسترده تر از آن است که بخواهیم محدود به یکی دو مساله اش کنیم.
 هزینه های دولت به 14 درصد رسیده است و ما نمی توانیم اجناس مورد نیاز را به قیمت وارد کنیم. تحریمها شامل بخش گسترده ای شده که ما را مجبور می کند تا توسط واسطه ها اجناس خود را گرانتر وارد کنیم.
 دولت در شرایط کنونی با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کند.  با رفع تحریمها مسائل بنیادی رفع نمی شود زیرا بودجه محدود و قیمت نفت بسیار پایین آمده است.
پایان تحریم ها پایان مشکلات داخلی کشور نیست. درآمدهای نفتی پایین آمده و مشکلات اقتصادی بانکها و بازار سرمایه محرز است، با پایان تحریمها همه نیازها رفع نمی شود فقط انتظارات تغییر می کند و جو بازارهای مالی کمی اصلاح می شود.
 دولت اصلاح نرخ تورم را شروع که با این اقدام در بازار بانکی و بازار سرمایه مشکلاتی بروز کرده است.
بهره وری کشور نسبت به سی سال قبل کاهش یافته و دلیل آن افزایش نیروی کار و کاهش اشتغال است. اگر درآمد نفتی دولت روحانی مشابه دولت قبل بود باز هم نمی توانستیم باریکه 4 درصدی کنونی را جبران کنیم.
درست است که حجم تعریف شده در زیربناهای کارخانجات ما بیشتر از خیلی از کشورهای پیشرفته دنیاست اما باید بپذیریم که تحریمها مشکلات زیادی بر شانه اقتصاد کشور گذاشته است.}

دستاورد‌های سفر 10 بازرگان زن ایرانی به آمریکا چیست؟

<sup>فریال مستوفی عضو اتاق بازرگانی تهران درباره نتایج و دستاورد‌های سفر هیات 10 نفره از زنان بازرگان ایرانی به کشور آمریکا با بیان اینکه سفر بانوان کارآفرین برنامه‌ای بود که در سال 2015 توسط موسسه World learning سازماندهی شده‌بود، اظهار کرد: بر این اساس از گروهی 10 نفره شامل هفت بانوی کارآفرین و سه بانوی هنرمند توسط این موسسه دعوت به عمل آمد.

او ادامه داد: این موسسه یک سازمان غیرانتفاعی است که در زمینه توسعه‌های آموزشی اقتصادی و روابط بین‌الملل در بیش از 75 کشور دنیا فعالیت دارد. این سازمان از طریق برنامه‌های آموزشی بین‌المللی خود تا کنون موفق شده بیش از 100 هزار شرکت‌کننده از نقاط مختلف جغرافیایی و با فرهنگ‌های گوناگون و شرایط اقتصادی و سیاسی را گرد هم جمع کند .

مستوفی با اشاره به این که موسسه World learning با کمک سایر سازمان‌های همکار و زیرمجموعه خود نسبت به اجرای این برنامه مبادرت کرده‌است، گفت: تمامی گروه‌های درگیر در این برنامه با هدف ایجاد تفاهم دو جانبه بین ایران و آمریکا فعال بودند.

عضو اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: از سال 2004 تا کنون در حدود 400 نفر از ایران در رشته‌های مختلف اقتصادی، هنری، بازرگانی، ورزشی، فرهنگی و غیره به صورت گروه‌های چند نفره به آمریکا سفر کرده‌اند که همگی توسط این موسسه هماهنگ شده‌اند.</sup>

شرکت های چینی در اندیشه بازگشت مجدد به ایران/ چین قبل از لغو تحریم ها تعامل با ایران را آغاز کرد

^{گزارش های منتشر شده حاکی است مقامات چینی در تلاش برای بهره بر داری از شرایط پس از لغو تحریم های ایران در صورت دست یابی به توافق نامه هسته ای بین تهران و قدرت های جهان هستند.}

^{مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران هفته گذشته به پیشرفت های قابل توجهی رسید و در حالی که تنها چند هفته تا فرا رسیدن ضرب الاجل 30 ماه ژوئن باقی مانده است طرف ها اعلام کردند احتمال دست یابی به توافق نامه جامع هسته ای وجود دارد.}

^{ایران مشتاق بر داشته شدن تحریم های بین المللی اعمال شده بر تهران است، تحریم هایی که طی سال های اخیر اقتصاد اینران را با مشکل مواجه کرده است. اظهار نظر مقامات مذاکره کننده ایران حاکی است تهران خواستار بر داشته شدن حجم قابل توجهی از تحریم ها در سریع ترین زمان ممکن است. از سوی دیگر قدرت های جهانی به ویژه آمریکا خواهان پایبندی ایران به توافق نامه قبل از برداشته شدن تحریم ها هستند.}

^{اما ایران، برای گسترش تعاملات اقتصادی خود با دیگر کشورها منتظر فرا رسیدن ضرب الاجل 30 ژوئن و برداشته شدن تحریم ها نمانده است . خبرگزاری رویترز گزارش داد ایران شماری از مقامات نفتی خود را به چین فرستاده است و در پی افزایش سرمایه گذاری های چین در این کشور و همچنین افزایش صادرات نفت خود است.}

پیش‌بینی بازار طلا در ماه آینده

محمد کشتی‌آرای در پاسخ به این سوال که با توجه به نزدیک‌ شدن به ماه مبارک رمضان آیا تاثیراتی را در بازار طلا و سکه شاهد خواهیم بود؟ اظهار کرد: در این ایام میزان تقاضا کاهش می‌یابد و تا بعد از ماه مبارک رمضان معمولا نوسانی را در بازار شاهد نخواهیم بود.

وی اظهار کرد: هفته گذشته در بازار داخلی تغییرات کمی را شاهد بودیم و قیمت سکه در اوایل هفته در مقایسه با اواخر هفته نوسان بسیار ناچیزی را تجربه کرد.

کشتی آرای همچنین با بیان اینکه قیمت جهانی طلا تا روز سه‌شنبه هفته گذشته روند کاهشی داشت، افزود: با توجه به کاهش قیمت، معامله‌گران در بازارهای جهانی طلا خریدند که همین موضوع موجب شد قیمت طلا در بازار‌های جهانی با توجه به بالا رفتن تقاضا افزایش یابد و قیمت هر اونس به حدود 1185 دلار رسید و این در حالی است که هر اونس در اوایل هفته حدود 1173 دلار بود.

نوع طلا	قیمت طلا در اوایل هفته گذشته	قیمت طلا اواخر هفته‌ای که گذشت
هرگرم‌ طلای 18عیار	94 هزار و 214 تومان	94 هزار و 98 تومان
هرمثقال طلا	408 هزار و 500 تومان	408 هزار تومان
اونس جهانی	1173 دلار و 30 سنت	1185 دلار و 60 سنت
نوع سکه
سکه‌ تمام‌ طرح‌ جدید	922 هزار و 500 تومان	921 هزار تومان
سکه‌ تمام‌ طرح‌ قدیم	921 هزار تومان	919 هزار و 500 تومان
نیم سکه	470 هزار تومان	469 هزار تومان
ربع سکه	260 هزار تومان	261 هزار تومان
یک گرمی	179 هزار تومان	179 هزار تومان
نوع ارز
دلار آمریکا	3316 تومان	3314 تومان
یورو	3706 تومان	3761 تومان

گفت‌وگو با محمد‌هاشم پسران درباره اقتصاد ایران در دهه پنجاه

^{سرنوشت محمد‌هاشم پسران آنگاه به اقتصاد گره خورد که در آزمون بورسیه بانک مرکزی پذیرفته شد و درس مهندسی نفت در دانشگاه آبادان را رها کرد و به تهران آمد. در مصاحبه بورسیه نفر اول شد و برای تحصیل به انگلستان رفت و اقتصاد خواند. او امروز مطرح‌ترین اقتصاد‌دان فارسی‌زبان است که گفته می‌شود شایستگی دریافت جایزه نوبل اقتصاد دارد. این اقتصاددان شیرازی تجربه مدیریت در بانک مرکزی ایران را هم دارد. با او درباره کتاب حسنعلی مهران و اوضاع اقتصادی ایران در دهه 50 گفت‌وگو کرده‌ایم.}

^■■■

^{در سوابق شما اشاره شده که در دوره‌ای به عنوان رئیس اداره بررسی‌های اقتصادی بانک مرکزی فعالیت می‌کردید. چطور شد که به بانک پیوستید؟}

^{«محمد‌مهدی سمیعی» که دو دوره در سال‌های 1343 تا 1348 و 1349 تا 1350 ریاست بانک مرکزی ایران را بر عهده داشت، علاقه زیادی نشان می‌داد که جوانان ایرانی را برای فراگیری علوم اقتصادی و حسابداری به دانشگاه‌های معتبر جهان اعزام کند. او خود جزو جوانانی بود که در سال ۱۳۱۴ برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه‌های معتبر دنیا شدند. بر اساس این سنت در همان سال‌ها که محمدمهدی سمیعی سکان بانک مرکزی را در دست داشت، من به همراه 11 دانشجوی جوان برای ادامه تحصیل به انگلستان و شهر منچستر اعزام شدیم. ابتدا ریاضیات در سطح A را خواندیم و بعد وارد دانشگاه شدیم. هدف اصلی ما تحصیل در رشته اقتصاد نبود. این‌طور نبود که ما بدانیم مثلاً اقتصاد علم خوبی است و بهتر است برویم یاد بگیریم. اتفاقاً آن زمان در ایران اقتصاد بیشتر به صورت ادبی تدریس می‌شد تا به صورت ریاضی و علمی و در نتیجه افراد کشش نداشتند که اقتصاد بخوانند. اما از آنجا که می‌خواستند ما را به عنوان حسابدار خبره تربیت کنند گفتند بهتر است اول اقتصاد بخوانید بعد حسابدار شوید. اتفاقاً 9 نفر از میان گروه ما همین کار را کردند و حسابدار خبره شدند و اکثراً خیلی هم موفق بودند. اما سه نفر دیگر یعنی من و آقای باغ‌شمالی و آقای اسد منجمی راه دیگری را رفتیم. من به کمبریج رفتم که دکترای اقتصاد بخوانم. خوشبختانه بانک مرکزی به من اجازه داد. آقای خداداد فرمانفرمائیان که آن موقع قائم‌مقام بانک بود شخصاً این اجازه را به من داد. واقعاً خیلی مهم بود که ایشان این اجازه را به من دادند چون دیده بودند که من درسم خوب است و در دانشگاه انگلستان در دوره لیسانس نفر اول شده‌ام و فکر کردند لازم است به این جوان اجازه داده شود به جای حسابداری، تحصیلش را در رشته اقتصاد ادامه دهد. به هر حال آقای باغ‌شمالی به یوسی‌ال‌ای، دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس رفتند و دکترای اقتصاد خواندند و آقای اسد منجمی به دانشگاه هاروارد رفتند و دکترای آمار گرفتند. آقای دکتر منجمی بعداً رئیس اداره بررسی آمار در بانک مرکزی شده بود و مدت‌ها از افراد بسیار مهم و اثرگذار بانک مرکزی بود. ایشان بعدها به واشنگتن رفت و در صندوق بین‌المللی پول فعالیت داشت. من هم بر اساس تعهدی که داشتم به بانک مرکزی برگشتم و مشغول به کار شدم.}

تحریم‌های اروپا و حقوق بین‌الملل

بانک‌ها، شرکت‌ها و افراد ایرانی که نام آنها در فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا درج شده بود، همگی در اعتراض به این تحریم‌ها قدم در راهی گذاشتند که پرونده «کادی و البرکات علیه شورای اتحادیه اروپا» گشوده بود. بر اساس این رأی، تحریم‌های اتحادیه اروپا از حقوق بین‌الملل عمومی مستقل هستند و قضاوت در خصوص مشروعیت و عدم مشروعیت آنها نه بر اساس حقوق بین‌الملل عمومی؛ بلکه بر اساس حقوق اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد.

 

این روش اگرچه در ابتدا به نفع اشخاص، شرکت‌ها و نهادهای تحریم شده به نظر می‌رسید، اما با گذر زمان کاستی‌های آن در حال آشکار شدن است. نگاهی به تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد که اگرچه طرح دعاوی در دادگاه‌های اروپایی در مقاطعی دستاوردهای مثبتی داشته است، اما از نظر عملی با توجه به کاستی‌های نظام حقوقی اتحادیه اروپا منتهی به نتایج ملموسی نشده است. وقت آن است که در اقدامات حقوقی نسبت به تحریم‌های اتحادیه اروپا بازنگری شود و از مکانیزم‌های فراتر از حقوق اتحادیه اروپا (نظیر سازمان ملل متحد و دیوان بین‌المللی دادگستری) برای طرح دعوی علیه دولت‌های تحریم‌کننده استفاده شود. این نوشته به تبیین کاستی‌های نظام حقوقی اتحادیه اروپا و دلایل عدم مشروعیت این تحریم‌ها از دیدگاه حقوقی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چرا استقلال نظام تحریم‌های اروپا از حقوق بین‌الملل عمومی، باوجود جذابیت‌های ظاهری که برای معترضان به این تحریم‌ها دارد، می‌تواند در نهایت امر علیه خود آنها مورد استفاده و استناد قرار گیرد. در ابتدای بحث در خصوص تحریم‌های اتحادیه اروپا توضیح این نکته لازم است که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران و سوریه، خصوصیتی دارند که آنها را از سایر تحریم‌های اتحادیه متمایز می‌کند و این تمایز بر تمامی ابعاد حقوقی مساله سایه می‌اندازد. تحریم‌های اروپا علیه ایران و سوریه، فراقطعنامه‌ای هستند. شورای امنیت تا سال 2015 قطعنامه تحریمی علیه سوریه نداشته است. از این رو، هیچ‌یک از تحریم‌هایی که اتحادیه اروپا علیه سوریه وضع کرده است، مستند به قطعنامه‌های سازمان ملل متحد نیست. در رابطه با ایران نیز اگرچه شورای امنیت تحریم‌های متعددی داشته است، اما این تحریم‌ها بسیار مختصرتر از تحریم‌هایی هستند که اتحادیه اروپا علیه ایران وضع کرده است. به‌عبارت دیگر، اتحادیه اروپا در رابطه با تحریم ایران بسیار از آنچه شورای امنیت سازمان ملل متحد مقرر کرده فراتر رفته است. این در حالی است که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه رودزیا (زیمبابوه)، عراق، لیبی و یوگسلاوی فراتر از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل نبوده است و اتحادیه اروپا در رابطه با این تحریم‌ها صرفا از شورای امنیت تبعیت کرد و تحریمی فراتر از آن تصویب نکرد. 

بازار کار به کدام سمت می رود؟

 

^{اکنون مرحله¬ای از تحولات جمعیتی در کشور آغاز شده که به دوران "پنجره¬ی جمعیتی" معروف است. فاز پنجره جمعیتی با تورم جوانی جمعیت و ورود گروه بزرگی از جوانان که برای شغل و انباشت سرمایه¬ی انسانی رقابت می¬کنند، آغاز می شود. ‬‬‬‬ جمعیت جوان کشور از ویژگی¬های توسعه¬ای نظیر تحصیلات عالی، آگاهی و مهارت برخوردار است که می تواند منشاء تحولات اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی در کشور باشد. با در نظر داشتن منافع و مزایای بالقوه این تجربه گذار جمعیتی در کشور، جمعیت شناسان چنین ساختار جمعیتی را به «پنجره» یا «هدیه» جمعیتی تعبیر نموده، و اقتصاددانان نیز از آن به عنوان «سود جمعیتی» یاد کرده¬اند. بالفعل شدن این سرمایه بالقوه مستلزم آن است که اولاً، شناخت درستی از ویژگی ها و مزایای این جمعیت وجود داشته باشد، و ثانیاً، امکانات و شرایط لازم برای استفاده از چنین موهبتی فراهم گردد. در چنین شرایطی است که نیروی جوان موجود می تواند به تولید و بهر¬ه¬وری بپردازد، و رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی را تضمین نماید.}

^{رسول صادقی / عضو گروه جمعیت‌ شناسی دانشگاه تهران}

^{در دوران پنجره جمعیتی نسبت جمعیت در سنین فعالیت افزایش یافته، به حداکثر خود می‎رسد و فرصتهای متعددی برای رشد و توسعه اقتصادی فراهم می گردد. موتورهای پنجره­ جمعیتی برای رشد و توسعه­ی اقتصادی، اثرات ترکیبی و رفتاری آن است. در این زمینه بلوم و ویلیامسون (1998) معتقدند پنجره و موهبت جمعیتی به دو دلیل موجب ایجاد فرصت‎هایی برای رشد تولید سرانه و رشد اقتصادی می‎شود؛ اول اینکه نوعی تأثیر خالص ساختار سنی در GDP کل وجود دارد؛ افزایش جمعیت در سنین فعالیت منجر به افزایش نسبت تولیدکنندگان به مصرف‎کنندگان می‎شود و این شرایط برای رشد تولید سرانه مطلوب است. این اثرِ ترکیبی با توجه به فراهم شدن زمینه‎های حضور زنان در بازار کار قوت بیشتری پیدا می‎کند. دلیل دوم به اثرات رفتاری ساختار سنیِ درحال تغییر بر می‎گردد. اثرات رفتاری اشکال مختلفی دارند، زیرا از یک­سو، بدنه­ی در حال رشدی از نیروی کار جوان در ساختار نیروی کار وجود دارد که می‎تواند بهره‎وری و تولید را افزایش دهد، و از سوی دیگر، با توجه به الگوی چرخه­ی زندگی، تغییرات ساختار سنی با ایجاد تغییراتی در الگوهای تولید و مصرف، منجر به افزایش تولید و پس انداز می‎شود.}    

^{از این­رو، مکانیزم­های ترکیبی و رفتاری پنجره جمعیتی نظیر افزایش عرضه نیروی کار، افزایش مشارکت زنان، کاهش نسبت­های وابستگی (بار تکفل)، تعامل تغییرات ساختار سنی جمعیت با چرخه زندگی تولید و مصرف، افزایش قدرت پس اندازها و سرمایه­گذاری، بهبود و توسعه سرمایه انسانی، افزایش کیفیت جمعیت و غیره، فرصت طلایی و پتانسیل­های زیادی برای اثرگذاری مثبت بر رشد و توسعه اقتصادی فراهم می­کند.}

مورد (نه چندان)‌ عجیب خانم هلندی

 

 

 

^{رفتار خانم اسخاکه از منظر علوم سیاسی قابل توجیه است، آنچه قابل درک نیست مهیا کردن فضا برای ایشان از سوی طرف ایرانی است.}

^{آرش پورابراهیمی / دانشجوی دکترای اقتصاد سیاسی دانشگاه لیدن هلند}

^{حاشیه سازی سفرهای نمایندگان پارلمان اروپا و به طور خاص خانم ماریچه اسخاکه به ایران کم کم به عادت تبدیل شده است. از دیدار با نسرین ستوده و جعفر پناهی در تهران در سفرهای پیشین گرفته تا پوشش نامتعارف در تازه ترین سفر که نه تنها با پوشش مورد قبول نهادهای رسمی در ایران فاصله داشت بلکه با چارچوب های دیپلماتیک در روابط بین الملل نیز همخوانی نداشت. چنین رفتارهایی از سوی نماینده هلندی پارلمان اروپا اگرچه شاید عجیب به نظر برسد اما قابل درک است، در واقع چندین دهه پیش از پخش سریال خانه پوشالی (House of Cards) هم در شاخه ای از علم اقتصاد سیاسی به نام انتخاب عمومی، اندیشمندان رفتار سیاستمداران را بر این اساس تحلیل می کردند که هدف اصلی سیاستمداران حفظ موقعیت سیاسی و حتی بهبود آن است. رفتار خانم اسخاکه نیز در همین چارچوب قابل توضیح است. خانم اسخاکه از سال ۲۰۰۹ به عنوان نماینده پارلمان اروپا انتخاب شده و در کمیته های امور خارجه، تجارت بین الملل، دستورکار دیجیتال و حقوق بشر عضویت دارد. بخش قابل توجهی از فعالیت های این نماینده به وضعیت حقوق بشر در خاورمیانه و به خصوص ایران اختصاص یافته تا جایی که حتی در صفحه شخصی اش در شبکه اجتماعی توییتر، نام و سمت ایشان به زبان فارسی هم درج شده است. خانم اسخاکه تقریبا به دستگیری هر فردی با برچسب فعال اجتماعی سیاسی در منطقه خاورمیانه واکنش نشان می دهد. اما مشکل اینجاست که فعالیت های این نماینده هلندی در رابطه با خاورمیانه به طور مستقیم رای دهندگان هلندی را تحت تاثیر قرار نمی دهد، آن هم در شرایطی که این افکار عمومی و رای دهندگان اروپایی هستند که می توانند به حفظ و بهبود موقعیت سیاسی ایشان در صحنه سیاسی اتحادیه اروپا کمک کنند. خانم اسخاکه به خوبی می داند برای اینکه فعالیت هایش در مورد خاورمیانه مورد توجه رای دهنگان هلندی قرار بگیرد، او باید خود را یک حامی سرسخت حقوق بشر نشان بدهد که به شدت دلسوز خاورمیانه ای ها است (باور اینکه این دلسوزی واقعی باشد مانند این است که تصور کنیم آقای کوچک زاده نگران افزایش نرخ بیکاری در هلند باشد).}

فقر باقی می ماند

 

^{حسین راغفر / اقتصاددان}

^{در طی سال­های بعد از انقلاب، سیاست­های منسجمی برای برنامه­های حمایتی اجتماعی نداشته­ایم، تمام طرح­ها به صورت جزیره­های مجزا از هم و برنامه­های مختلف بوده است. اصلاً استراتژی مشخصی وجود نداشته و تمام کارها هم عمدتاً معطوف به مسائل و درآمدهای ارزی وابسته بوده است. هر وقت درآمدهای ارزی زیاد شده، به رفع فقر و نابرابری­­های اجتماعی بیشتر توجه شده، هر وقت هم چنین درآمدهایی نبوده، این توجه کم­تر شده است.  به جز دوره جنگ که با وجود درآمدهای پایین توجه زیادی به حمایت های عمومی مانند تغذیه و مسائل بهداشتی دیگر معطوف شده است.}

^{در سندهای چشم انداز توسعه نیزعملاً برنامه خیلی شفاف و مشخصی برای رفع فقر نداشته­ایم. بعد از جنگ اعتقاد چندانی به این مسائل حمایتی وجود نداشته و در بستر سیاست های اقتصادی کشور نیز چنین چیزی چندان مهم نبوده است. در سیاست­های اقتصادی نگاه ما این­گونه بوده که با رشد اقتصادی، خود به خود فقر و نابرابری هم کاهش یابد. این تصور مشکلات خاص خود را دارد، رشد اقتصادی یک بحث است و توزیع این رشد و محصول این رشد نیز، بحث دیگری است. اما ما توجه به نکات این­چنینی را هیچ­وقت در برنامه­های­مان نداشته­ایم. به همین دلیل به نظرم می­رسد که برنامه­های حمایتی در ایران هیچ­وقت موفق نبوده است. فقط برنامه­های خیلی خاص مطرح شده و آن­ها هم عمدتاً منوط به تأمین مالی بوده و نتوانسته حل ریشه­ای مسئله فقر و خودکفا کردن افراد را در دستور کار قرار دهد.}  

^{با توجه به پیشینه سیاست­ها، مشکلات جدی در حوزه های حمایتی ما وجود دارد و سیاست­هایی تدوین می­شود که خودشان منجر به آسیب­های اجتماعی است. از همین رو است که هر روز هم با رشد فقر و نابرابری مواجه شده­ایم.}

بحران های اقتصادی یا بحران های اجتماعی؟

 

^{ابراهیم رزاقی / اقتصاددان}

^{بحران­های اقتصادی و اجتماعی امروز در روند توسعه، ناشی از مشکلات ساختاری است. این مشکلات از زمان کودتای رضاشاه شروع شده، در دوره محمدرضا شاه تشدید شده و طی دهه­های بعد از انقلاب هم ادامه یافته است. این ساختار کشور جهان سومی است. در این سال­ها با بی توجهی به مسائل تولید، کمبودهای داخل کشور را خواسته اند با وارد کردن کالا حل کنند، ناامیدی تولید کنندگان را زیاد و به فعالیت های غیرتولیدی سوداگرانه دامن زده اند. دولت ­های نهم و دهم در این حوزه ها اشتباهات بزرگی انجام داده است، اما دولت کنونی هم هنوز در عمل زاویه ساختاری اساسی با آن فعالیت ها پیدا نکرده است.}

^{این مشکلات ساختاری را ما در برنامه­های توسعه نیز نتوانسته ایم حل کنیم. این برنامه­ها نگاه نمی­کند که مسائل اساسی جامعه چیست، بلکه بیشتر در بهترین حالت کارهای عمرانی می­کند و بیشتر به زیربنای اقتصادی می پردازد. مثلاً راه و بندر را توسعه می­دهد، فرودگاه می سازد و ارتباطات را متحول می کند. اما هیچ کدام این­ اقدامات عمرانی مستقیماً، بر روی توسعه و بهبود سطح زندگی مردم، تأثیر جدی نمی گذارند. محور اصلی توسعه مؤثر، تولید است. اگرچه در شرایط توسعه نیافتن زیربناهای کشوری از لحاظ عمرانی، دچار مشکلات زیادی می شویم، ولی اقدامات این چنینی نیز باید در جهت بهبود وضع تولیدکنندگان داخلی صورت گیرد، نه اینکه به نفع خارجی ها و واردات کنندگان شود. روند کلی 5 برنامه ای که تا کنون تدوین شده، چنین چیزی بوده است. در برنامه های توسعه، مسائل زیبایی ممکن است ذکر شده باشد، ولی تحقق پیدا نکرده است. در تدوین این برنامه­ها فکر کرده­اند بسیاری از مشکلات منفی اقتصادی، ناشی از دولتی بودن است، به همین دلیل بخش­هایی را به بخش خصوصی غیرواقعی داده­اند. آن بخش خصوصی که تولید کننده نیست و حتی تولیدکنندگانش، به نحو افراطی فقط به دنبال کسب سود هستند و اگر امکانات داشته باشند، به سمت غیرتولیدی­ها می­روند. این فعالیت­های دلالانه بخش خصوصی، بزرگ­ترین مانع رشد داخلی است.}

آغاز به‌کار بانک جایگزین بانک جهانی در سال ۲۰۱۶

<sup>بانک سرمایه‌گذاری زیر ساخت آسیا با عضویت ۵۷ کشور، از سال ۲۰۱۶ آغاز به کار خواهد کرد.

اساسنامه بانک سرمایه گذاری زیر ساخت آسیا (Asian Infrastructure Investment Bank - AIIB)، در تیرماه (سرطان) امسال به تصویب اعضا خواهد رسید. بر اساس پیشنهاد دولت چین در سال ۲۰۱۳ میلادی، مقدمات تشکیل بانک سرمایه گذاری زیر ساخت آسیا فراهم شد و در اولین گام، ۲۲ کشور، به عنوان اعضای اولیه موسس، جهت الحاق به آن بانک اعلام آمادگی نمودند و تفاهم نامه مربوطه در سال ۲۰۱۴ میلادی امضاء شد.

سرمایه مجاز بانک بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد بود که ۸۰ میلیارد دلار آن به صورت عندالمطالبه بوده و ۲۰ میلیارد دلار مابقی باید توسط کشورهای عضو پرداخت شود. ۷۵ درصد سهام سرمایه این بانک به کشورهای آسیایی (منطقه ای) و ۲۵ درصد به کشورهای غیرآسیایی (غیرمنطقه ای) اختصاص خواهد یافت. هیات مدیره بانک متشکل از ۱۲ عضو خواهد بود که ۹ نفر از میان کشورهای منطقه ای و سه نفر از میان کشورهای غیر منطقه انتخاب خواهند شد.

لازم به ذکر است؛ در محافل بین المللی از بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا به عنوان بانک جایگزین بانک جهانی یاد می شود.</sup>
 

ابراز تمایل شرکت های نفتی آمریکایی و سوییسی برای سرمایه گذاری در ایران

 ^{رضا رفیعی در میزگرد تلگرامی «گفت وگوی نفتی» با خبرنگاران و فعالان صنعت نفت با اشاره به اینکه هم اکنون شورای فدرال سوییس سخت گیری در تحریم ها را تا حدود زیادی کاهش داده، گفت: «این شرایط با در نظر گرفتن اطلاعات جامعی که دولت سوییس از ارتباطات پشت پرده ایران و آمریکا دارد، شکل گرفته است.»}

^{وی افزود: «روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور ایران و سوییس در حال حاضر گسترده تر شده و حضور شرکت های پتروشیمی و نفت و گاز در میان هیات هایی که اخیرا به ایران سفر کردند، نمایانگر آمادگی شرکت های سوییسی برای ورود مجدد به بازار ایران دارد. از آنجا که مقر شرکت نفت ایران، نیکو، در لوزان است و شرکت های بزرگ گلنکور، ویتول، ترافیگورا و گونفوز با مقریت در سوییس، نقشی اساسی در معاملات نفت و گاز ایران ایفا می کنند، بنابراین مطمئنا تا برداشته شدن آخرین زنجیره تحریم ها، سوییس نقشی اساسی در این بازار نفت و گاز و پتروشیمی ایفا می کند.»}

^{رییس انجمن دوستی ایران و سوییس با اشاره به تمایل شرکت های امریکایی برای حضور در پروژه های نفت و گاز ایران، خاطرنشان کرد: «باید توجه داشت که برداشته شدن تحریم ها زمان می برد، اما در عین حال، شرایط و نحوه حضور در بازار اکتشاف و حفاری هم در خشکی و هم offshore  در حال بررسی است و احتمال هجوم شرکت های میانه برای باز کردن جای پای غول های نفتی امریکا از هم اکنون وجود دارد. متاسفانه عدم اشنایی با قوانین دست و پا گیر در این صنعت، نوعی تحریم موازی را برای حضور شرکت های خارجی در ایران رقم زده، که نیاز به بررسی و تجدیدنظر دارد.»}