کنت ارو (Kenneth Arrow) به عنوان یک اقتصاددان نظری با حوزه علایق بسیار گسترده و متنوع معروف شده است. سهم‌های بسیار مهم وی از حوزه علم اقتصاد نیز فراتر رفته و شامل برنامه‌ریزی ریاضی، فلسفه سیاسی و اجتماعی و بهداشت می‌شود. با این وجود، دو سهم بسیار فنی، یعنی فرضیه عدم امکان (که انتخاب اجتماعی را به یکی از موضوعات علم اقتصاد تبدیل نمود) و اثبات وجود تعادل عمومی، بیش از همه باعث شهرت ارو شده‌اند.
یکی از پیشگامان اقتصادسنجی و مدلسازی اقتصادی بود. وی نخستین مدل‌های آماری اقتصاد را طراحی کرد و از آنها برای مطالعه چرخه‌های تجاری و اثر سیاست اقتصادی روی اقتصادهای ملی بهره برد. اما کار تینبرگن تنها بازی با اعداد و ریاضیات نبود. بلکه محرک اصلی تمام کارهای آماری وی، دغدغه‌های عمیق نسبت به رفاه انسانی بود. به‌علاوه، وی اعتقاد داشت آمار و تحلیل ریاضی را می‌توان با رویکردهای انسانی ترکیب نمود. امروزه، مدل‌های کلان‌سنجی از صدها معادله تشکیل شده‌اند. این مدل‌ها برای مطالعه فعالیت اقتصادی و پیش‌بینی آینده اقتصاد ملی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی نیز از این مدل‌ها برای تهیه فرمول‌های سیاست‌های اقتصادی استفاده می‌کنند. وجود این مدل‌های کلان‌سنجی نتیجه کارهای پیشگامانه تنیبرگن است.
رابرت اوون (Robert Owen) یک پیشگام سوسیالیزم انگلیسی و یکی از رهبران جنبش سوسیالیستی تخیلی طی اوایل قرن نوزدهم بود. وی همچنین یک مصلح اجتماعی و اقتصادی عملگرا بود. اوون به عنوان مدیر و یکی از مالکین چند کارخانه تولیدی تلاش کرد شرایط کارخانه را در انگلستان قرن نوزدهم انسانی کرده و استانداردهای زندگی کارکنان را بهبود بخشد. وی به عنوان یک متفکر اقتصادی و اجتماعی به دنبال ایجاد تغییراتی در سیاست اقتصادی جهت بهبود عملکرد اقتصاد بریتانیا و نیز بهبود کیفیت زندگی کارکنان انگلیسی بود.
بار متفاوت بودن معمار بانکداری نوین
«...در ایران می‌گفتند استعفا نمی‌شود داد. وقتی در سازمان برنامه استعفایم را به نخست‌وزیر دادم، هویدا گفت: همچنین چیزی نمی‌شود. تو حق نداری. نمی‌توانی استعفا بدهی. گفتم خب من دادم. حالا ببینیم چه کارش می‌کنید؟ گفت: تو اصلاً حق نداری به من استعفا بدهی. باید بروی به شاه استعفا بدهی. گفتم من هیچ‌وقت این بی‌احترامی را به شاه مملکت نمی‌کنم...»
اگر نگاهی به تاریخچه علم اقتصاد امروزی بیندازیم، نام‌های زیادی با تالیفات فراوان به چشم می‌خورند. اما در این میان کارهای برخی، مهم‌تر و تاثیرگذارتر بوده است. تقریباً همه اقتصاددانان بر این عقیده‌اند که منشاء پیدایش علم اقتصاد امروزی را می‌توان کتاب ثروت ملل آدام اسمیت دانست و به همین اعتبار به نویسنده‌اش لقب پدر علم اقتصاد را داده‌اند. اما شاید کمتر کسی فکر می‌کرد 160 سال بعد از تولد آدام اسمیت فردی پای به دنیا بگذارد که به نظر می‌رسد تنها وجه تشابهش با او، یکسان بودن روز تولدش است. پنجم ژوئن را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین روزهای 300 سال اخیر علم اقتصاد دانست. چرا که دو فرد تاثیرگذار در این روز متولد شده‌اند. یکی آدام اسمیت که در شهرت و تاثیرگذاری او همگان سخن گفته‌اند و دیگری جان مینارد کینز، کسی که پایه‌گذار علم اقتصاد کلان امروزی است. او با نظریه‌هایش بنیان‌های فکری مکتبی را شکل داد که در طول یک قرن اخیر همچنان باقی‌مانده است. شاید بیراه نباشد اگر کینز را مهم‌ترین اقتصاددان نیمه اول قرن بیستم بنامیم. در ادامه این نوشتار به بهانه فرا رسیدن پنجم ژوئن، سالروز تولد این دو اقتصاددان قصد داریم به زندگی و دستاوردهای دو تن از پایه‌های علم اقتصاد مدرن بپردازیم.
رابرت لوکاس برای توسعه رویکرد انتظارات عقلایی یا کلاسیک‌های جدید به اقتصاد کلان معروف است. این رویکرد به دنبال ارائه پایه‌های اقتصاد خردی به اقتصاد کلان است و چنین فرض می‌کند که عاملان اقتصاد کلان همانند انسان‌های عقلایی اقتصاد خرد هستند که از اطلاعات موجود در زمان تصمیم‌گیری بهره جسته و تلاش می‌کنند تا آینده را پیش‌بینی کنند.
اگر عاملان اقتصاد کلان به صورت عقلایی نگریسته شوند، اقتصاد کینزی رد می‌شود و بیکاری موجب اصلاح خود شده و سیاست اقتصادی نه لازم و نه مطلوب است.
رابرت لوکاس در سال 1937 در خانواده‌ای متوسط در واشنگتن به دنیا آمد. بعد از تحصیلات اولیه او به دانشگاه شیکاگو رفت و در سال 1959 لیسانس رشته تاریخ را گرفت و به ادامه تحصیل در رشته تاریخ ادامه داد و چون عوامل اقتصادی را نیروهای کلیدی در تاریخ یافت به تاریخ اقتصادی تغییر رشته داد.
| زادروز |
۱۰ فروردین ۱۳۲۵ شیراز، استان فارس |
|---|---|
| محل زندگی |  بریتانیا |
| تبار | ایرانی |
| تابعیت | بریتانیایی |
| تحصیلات | دکتری اقتصاد (۱۹۷۲) |
| از دانشگاه | دانشگاه کمبریج |
| شناخته‌شده برای | استاد تمام بازنشسته دانشگاه کمبریج(۲۰۱۲-۱۹۸۸)؛ صاحب کرسی عالی اقتصاد جان الیوت در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی(هم اکنون-۲۰۰۵)؛ عضو پژوهشی پیوسته کالج ترینیتی، کمبریج (هم اکنون-۱۹۷۷)؛ استاد تمام اقتصاد و مدیر برنامه اقتصادسنجی کاربردی در دانشگاه کالیفرنیا، |
آدام اسمیت را به عنوان پدر علم اقتصاد می شناسند. اکثر مردم او را به عنوان مثال اعلای طرفداری از بازار آزاد می شناسند، اما اسمیت عمدتا غلط خوانده و فهمیده شده است. این متن می خواهد مواردی را نشان دهد که مردم، اسمیت را به اشتباه می خوانند و می فهمند و سعی می کند در آن موارد مراد اصلی اسمیت را ارائه دهد.
پاول ساموئلسون
مترجم: سعید لاریجانی
از یک نظر می توان گفت که اقتصاد خواندن من نتیجه یک انتخاب کور و اتفاقی بود. قبل از اتمام دوره دبیرستان و وقتی که در ساعت ۸ صبح ۲ ژانویه ۱۹۳۲ وارد سالن کنفرانس دانشگاه شیکاگو شدم، بار دیگر متولد شدم.
موضوع ارائه آن روز تئوری مالتوس بود که بیان می کرد انسان ها مانند خرگوش ها تا جایی به زاد و ولد ادامه می دهند که کاهش زمین در اختیارشان موجب کاهش درآمدشان شود و این باعث کاهش نرخ زاد و ولد می شود تا جایی که این نرخ با نرخ مرگ و میر برابر شود. معادلات دیفرانسیل مطرح شده برای اثبات این تئوری آنقدر آسان بود که من(به اشتباه) شک کردم که ممکن است پیچیدگی ظریفی را در نظر نگرفته باشم.
پیتر بوتکه
مترجم: کبری چوپان خورشیدآبادی
به استثنای آین‌رند، کسی به‌اندازه مورای روتبارد جنبش آزادی خواهی را تحت تاثیر قرار نداده است. میزس، هایک، فریدمن و نوزیک به‌اندازه روتبارد اشتیاق به سمت آزادی فردی ایجاد نکرده‌اند.
مروری بر میراث اقتصادی بر جای مانده از متفکر قرن چهاردهم میلادی
ولی‌الدین ابو زیاد عبد‌الرحمان ابن محمد ابن خلدون، ملقب به ابن‌خلدون، در سواحل شمال دریای مدیترانه یا همان تونس امروزی متولد شد. او در طول زندگی‌اش نظریه پیچیده قیمت و ارزش، یک نظریه تولید و تحلیلی مدرن از نقش دولت ارائه کرد.
توماس پیکتی، اقتصاددان برجسته فرانسوی، در روز هفتم ماه می سال 1971 میلادی متولد شد. او که هم‌اکنون به عنوان استاد رشته اقتصاد در مد‌رسه اقتصاد پاریس فعال است و به عنوان رئیس مرکز مطالعات اقتصادی EHESS (مد‌رسه مطالعات پیشرفته در علوم اجتماعی یا École des hautes études en sciences socials) کار می‌کند، نویسند‌ه پرفروش‌ترین کتاب اقتصادی سال 2013 میلادی است. این کتاب که با عنوان «سرمایه در قرن بیست و یکم» چاپ شده است در سال 2013 میلادی در فهرست پر‌فروش‌های دنیا قرار گرفت. پیکتی از ابتد‌ای فعالیتش به عنوان اقتصاددان روی مساله برابری و سرمایه تمرکز داشت و در این کتاب هم به موضوع تمرکز ثروت و توزیع آن طی 250 سال گذشته پرد‌اخته است.
هایمن مینسکی، اقتصاددان آمریکایی که در سال ۱۹۹۶ از دنیا رفت، در دوران رکود اقتصادی بزرگ دهه ۱۹۳۰ بزرگ شده بود. این رویداد دیدگاه‌های مینسکی را شکل داد و باعث شد او همه تلاش خود را صرف شرح چگونگی بروز این بحران کند و دنبال راهی برای جلوگیری از روی دادن دوباره آن باشد.
مینسکی همه عمر خود را در حاشیه اقتصاد گذراند، اما با فرا رسیدن بحران مالی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸، دیدگاه‌های او به یک‌باره مورد توجه فراوان قرار گرفت. بسیاری بر این باور بودند که این دیدگاه‌ها آنچه را که روی داده بود به بهترین نحو توضیح می‌داد. به‌ناگاه تقاضا برای کتاب‌های او که مدت‌ها بود دیگر تجدید چاپ نمی‌شدند، بالا رفت و نسخه‌های این کتاب‌ها به قیمت صدها دلار دست به دست می‌شد.
گری استنلی بکر، برنده جایزه نوبل، دارای مدرک دکترای اقتصاد در سال 1955 میلادی از دانشگاه شیکاگو است. او در پاتس‌ویل پنسیلوانیا متولد شد. بکر در سال 1951 میلادی مدرک کارشناسی‌اش را از دانشگاه پرینستون دریافت کرد و در سال 1955 میلادی نیز مدرک دکترایش را با ارائه تز «اقتصاد تبعیض نژادی» دریافت کرد. از لحاظ سیاسی بکر یک محافظه‌کار به شمار می‌آمد که از سال 1985 تا 2004 میلادی، هر هفته ستونی را در هفته‌نامه بیزینس‌ویک منتشر می‌کرد. او تغییراتی تاریخی را در زمینه مطالعه علم اقتصاد و علوم اجتماعی ایجاد کرد و با ترکیب این دو رشته، درصدد فهم تصمیم‌گیری‌ها در زندگی روزمره برآمد و در عین حال سوالاتی ارزشمند را برای اندیشمندان رشته‌های متنوع جهت پاسخگویی به آنها بر جای گذاشت.
کارل مارکس در سال 1818 در شهر ترابر از شهرهای پروس، کنار رودخانه راین، در خانواده‌های مرفه، تحصیلکرده، ولی نه انقلابی به دنیا آمد، پدرش یک قاضی یهودی بودکه در 1824 به مذهب پروتستان گروید. مارکس تا پایان دوره دبیرستان در ترابر به سر برد سپس به ترتیب به دانشگاه‌های بن و برلین رفت و به مطالعه در علوم حقوقی و عمدتاً تاریخ و فلسفه پرداخت. در 23 سالگی دکترای فلسفه گرفت. در آن زمان در برلین یک ایده آلیست هگلی بود جزء انجمن "هگلی‌های چپ" به پرچمداری برونو بوئر که فعالیت آنها متمرکز بود بر: "استنتاج‌های انقلابی و آته آلیستی ازفسلفه هگل".
جان مینارد کینز (۱۹۴۶ -۱۸۸۳) آخرین فرد سلسله ای از اقتصاد دانان بزرگ انگلیسی است که تاثیری ژرف بر علم اقتصاد گذاشته است. همه می پذیرند که سر سلسله این اقتصاد دانان، آدام اسمیت (۱۷۹۰ ۱۷۲۳) است و کتاب ثروت ملل (۱۷۷۶) او را معمولا سر آغاز علم اقتصاد مدرن می پندارند.
میلتون فریدمن اقتصاددان معروف آمریکایی، از بانفوذترین و در عین حال قوی‌ترین چهره‌های تفکر اقتصاد لیبرالیستی و از سران مکتب پول‌گرایان در اقتصاد کلان است. او به‌مدت 30 سال استاد دانشگاه شیکاگو بود؛ که در سال 1976 موفق به دریافت جایزه نوبل در اقتصاد گردید.[1] زمینه‌های اصلی فعالیت‌های علمی فریدمن موضوع پول و آزادی بود.[2]
