هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا : ایران

صندوق بین المللی پول در گزارش چشم انداز اقتصادی جهان که روز گذشته منتشر شد تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس شاخص قدرت خرید در سال ۲۰۱۴ را یک تریلیون و ۳۳۴ میلیارد دلار اعلام کرد.

تولید ناخالص داخلی ایران در این سال نسبت به سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۵۷ میلیارد دلار افزایش داشته است.

بر اساس این گزارش ایران در رده بندی بزرگترین اقتصادهای جهان و با وجود تحریم ها توانسته است جایگاه خود به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا را حفظ کند. ایران که در سال ۲۰۱۳ در رتبه ۱۸ بزرگترین اقتصادهای دنیا قرار داشت در سال ۲۰۱۴ نیز توانسته این جایگاه را حفظ کند.

در این سال برای نخستین بار چین توانسته آمریکا را به عنوان بزرگترین اقتصاد بزرگ دنیا کنار بزند و در جایگاه نخست دنیا از این نظر قرار گیرد. تولید ناخالص داخلی چین بر اساس قدرت خرید در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۱۷ تریلیون و ۶۱۷ میلیارد دلار بوده است. آمریکا با تولید ناخالص داخلی ۱۷ تریلیون و ۴۱۸ میلیارد دلاری در جایگاه دوم و هند با ۷ تریلیون و ۳۷۴ میلیارد دلار در رتبه سوم قرار گرفته اند.

پیش بینی صفایی فراهانی ازآینده اقتصاد ایران پس از لوزان/ زنجیر تحریمها ازپای اقتصاد ایران بازمی شود

^{محسن صفایی فرهانی و لیلاز در گفت و گویی به تشریح ابعاد توافق نامه لوزان پرداخته اند. در این گفت و گو صفایی به ابعاد مختلف نتیجه بخشی توافق لوزان پرداخته و لیلاز نیز نیازهای مالی اقتصاد ایران را برشمرده است.}

  

^{بحث ما درباره اثرات توافق هسته ای روی فضای اقتصادی کشور اس    ت؟ می خواهیم بدانیم به باور شما توافق لوزان تا چه اندازه در فضای اقتصادی کشور موثر بوده یا اینکه می تواند موثر باشد؟}

^{صفایی فراهانی : یک نکته مهم و مثبت این است که بالاخره بعد از 12 سال مذاکره به خودمان جرات دادیم تا این توافق اولیه را انجام دهیم وامدواریم تا تیر ماه توافق نهایی صورت پذیرد ،هر چند عده ایی تندرو بدون توجه به منافع ملی از ادبیات نا صحیحی از ان نام میبرند ، مثلا توافقی بد تر از عهد نامه ترکمنچای ! در حالی که توجه ندارند ان عهد نامه هم توسط لیقترین افراد زمان خودش یعنی « عباس میرزا و قایم مقام فراهانی » تنظیم شد ولی در چه شرایطی ؟ ایا حوصله کردید که دلیل انرا بررسی کنید ؟ درست مثل همین حالا ! اگر در سال ۸۴ دولت وقت به منافع ملی توجه میکرد واقای روحانی که درگیر مذاکرات با اروپایی ها بود وهنوز امریکا دخالتی نداشت تعویض نمیش و حداقل تا پایان مذاکرات دبیر شورای امنیت ملی باقی میماند ، و همین خط قرمزها در ان زمان که هیچ قطع نامه ایی از شورای امنیت علیه ایران صادر نشده بود ، برای توافق میرفت مطمنا امتیاز های قابل توجهی دست میافت ،یا اینکه همان زمان اقای ظریف نماینده ایران در سازمان ملل بود ،میتوانستند با یک انتخاب مناسب نگذارند شرایط اینچنین شود که از دی ماه ۸۵ پای شورای امنیت به قضیه باز شود و قطعنامه های پشت سر هم  بسیار شدید وغلاظ علیه ایران صادر نماید و مبنایی شد برای تحریم های بیشتر توسط اتحادیه اروپا و امریکا !}

مباحثه مسعود کیمیایی و موسی غنی‌نژاد در دل تاریخ / مصدق مردم، مصدق تاریخ

 ^{مسعود کیمیایی برآمده از آن نسلی است که بر اساس شهود و تجربه‌های شخصی به جهان پیرامونش می‌نگرد، درباره‌اش حرف می‌زند، فیلم می‌سازد و می‌نویسد. حالا او با جهان‌بینی از جنس شهود با دکتر موسی غنی‌نژاد اقتصاددان پای میز مباحثه نشسته است. کنار میز کار مسعود کیمیایی در کارگاه فیلمسازی او، در اتاقی که عکس قاب گرفته و بزرگی از دکتر محمد مصدق کنار عکس گاندی قرار دارد، این دو با هم دیدار کردند. عکس‌هایی که فضای گفت‌وگو را به شدت متاثر از خود کرد. موسی غنی‌نژاد اقتصاددانی که از هیچ فرصتی برای نقد عملکرد نخست‌وزیر ملی‌گرای ایرانی در دهه 30 نمی‌گذرد، حرف‌های دیگری داشت، حرف‌هایی که مسعود کیمیایی آنها را برنمی‌تابید و در نهایت این رویارویی بدل به مباحثه هنرمند و متفکر اقتصادی ایران امروز شد.
 قرار بود این مباحثه حول محور سینمای مسعود کیمیایی و نگاهش به طبقه ثروتمند و مردانی که یک‌شبه با زد و بند به عرش اعلای ثروت می‌رسند، بچرخد. اما عکس دکتر محمد مصدق در اتاق کیمیایی گفت‌وگو را بدل به مناظره‌ای کرد که در فضای دیگری بیرون از فیلم‌های مسعود کیمیایی می‌گذشت. مسعود کیمیایی از آدم‌هایی گفت که دیده و در زندگی‌اش نقشی پررنگ ایفا کرده‌اند، از دکتر محمد مصدقی که برای او اولین ترسیم‌گر آزادی و انسان مستقل بود و موسی غنی‌نژاد هر جا که نامی از مصدق و ایده‌های او در دهه 30 می‌آید نقدهایش را مطرح کرد. دو چهره اثرگذار در عرصه فرهنگ و شکل‌گیری تفکر اقتصادی ایران امروز، روبه‌روی هم نشسته‌اند و از دو جهان متفاوت حرف زده‌اند، رودررویی این ایده‌ها را شاید بتوان نشانگر گسستی دانست که میان متفکران ایرانی درباره تاریخ این سرزمین وجود دارد. این گفت‌و‌گو با همکاری و پیگیری همکار خوب ما مینا اکبری به سرانجام رسید.}

توان کار تیمی اقتصاد ایران

<sup>دانشگاه‌هاروارد و ام‌آی‌تی از سال 2008 میلادی شاخص پیچیدگی اقتصادی را اعلام می‌کنند که میزان توانایی کشورها در صادرات و واردات کالاهای پیچیده از رهگذر فراهم ساختن ساختارهای مناسب برای تعامل افراد در جهت تجمیع دانش‌های پراکنده و کاربردی کردن آن را تعریف می‌کند. تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد در سال 2012 ایران طبق شاخص پیچیدگی اقتصادی در بین 144 کشور در رتبه 110 جهان و در کنار کشورهایی مانند کامرون، ساحل‌عاج، قطر، زامبیا، نیکاراگوئه و الجزایر قرار گرفته است و تنها 34 رتبه با آخرین کشور؛ یعنی عراق و سودان جنوبی فاصله دارد. این در شرایطی است که ایران در سال 1964 در شاخص پیچیدگی اقتصادی در رتبه 64 قرار داشته است.
دنیای اقتصاد: براساس تحقیقات صورت‌گرفته در دانشگاه هاروارد و ام‌آی‌تی، ایران طبق شاخص پیچیدگی اقتصادی در سال 2012 در بین 144 کشور در رتبه 110 جهان و در کنار کشورهایی مانند کامرون، ساحل عاج، قطر، زامبیا، نیکاراگوئه و الجزایر قرار گرفته است و با آخرین کشورها فاصله چندانی ندارد. 

رتبه ایران در شاخص پیچیدگی اقتصادی طی 50 سال اخیر بدتر شده و از رتبه 64 در سال 1964 به رتبه 110 در سال 2012 رسیده است. همچنین مقایسه رتبه شاخص پیچیدگی اقتصادی ایران با کشورهای کره‌جنوبی، ترکیه، مالزی، پاکستان و مصر، طی پنجاه سال اخیر نشان می‌دهد رتبه پیچیدگی اقتصادی کشورهای ایران، مصر و پاکستان بدتر شده و در مقابل، رتبه کشورهای کره‌جنوبی، مالزی و ترکیه بهبود یافته است. حتی رتبه ایران نسبت به کشورهایی مانند پاکستان و مصر، که معمولا از بی ثباتی سیاسی و اقتصادی زیادی برخوردارند، همواره بدتر بوده است. همچنین با اینکه رتبه پیچیدگی اقتصادی ایران در سال 1964 به کشورهای مالزی و ترکیه نزدیک بوده است، اما طی پنجاه سال اخیر با بهبود رتبه این دو کشور و بدتر شدن وضعیت ایران، در سال 2012، رتبه ایران از این دو کشور فاصله زیادی گرفته است.</sup>

رخنه در دیوار تسهیلات

نخستین بخشنامه بانک مرکزی در سال 1394 مختصر است و ساده. از مقدمات که بگذریم، متن بخشنامه یک پاراگراف بیشتر نیست. «با مستثنی شدن شرکت‌های ذیل نهادها و مجموعه‌های بزرگ اقتصادی؛ بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، سازمان تامین اجتماعی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) از رعایت ضوابط مربوط به ذی‌نفع واحد مشروط به اینکه هر یک از هلدینگ‌های اقتصادی زیرمجموعه آنها که مستقیما و بدون واسطه تابع آنها هستند، به‌عنوان یک ذی‌نفع واحد منظور شوند، موافقت می‌شود.» منظور چیست؟ برای توضیح این عبارت، لازم است توضیحی درخصوص مفهوم ذی‌نفع واحد و فلسفه وضع محدودیت‌های راجع به آن داده شود. 

فرض کنیم بانکی بخش قابل توجهی از سرمایه خود را به یک شخص وام داده باشد و آنگاه، آن شخص نیز در پرداخت اقساط خود قصور کند. قصور این بدهکار بزرگ، موجب خواهد شد بانک نتواند منابع لازم برای پاسخگویی به درخواست‌های سپرده‌گذاران خود را داشته باشد؛ بنابراین با خطر ورشکستگی روبه‌رو خواهد شد. ورشکستگی یک بانک، خطر ورشکستگی بانک‌های دیگر؛ بنابراین ایجاد اختلال و حتی بحران در بانک‌های دیگر و کل نظام پرداخت را به همراه خواهد داشت (اثر دومینو در نظام بانکی). پس بانک نباید همه تخم مرغ‌های خود را در سبد یک مشتری بگذارد؛ فرقی هم ندارد که آن مشتری چقدر معتبر باشد. به هر حال ریسک ورشکستگی برای همه وجود دارد. بانک‌ها باید ریسک‌های خود را هم در پروژه‌ها و صنایع مختلف و هم در بین مشتریان مختلف توزیع کنند.

تحلیلگران بررسی می کنند/ امکان بازگشت به دوران طلایی اقتصاد با حضور سازمان مدیریت ممکن است؟

^{توافق نامه لوزان در کنار بازگشت نهادهای تصمیم ساز مانند سازمان مدیریت و برنامه ریزی امکانات تازه ای را پیش روی اقتصاد ایران قرار داده است.  مرداد سال 86، 20 روز بعد از تاریخی که سازمان مدیریت و برنامه ریزی منحل شد، نشریه برنامه سازمان مدیریت گزارشی از دلایل انحلال این سازمان منتشر کرد. دلایلی که شامل تفکیک نشدن وظایف راهبردی و غیرراهبردی، نبود سازماندهی و ساختار تشکیلات و وظایف مازاد این نهاد در اثر 9 بار تحول ساختاری این سازمان پس از انقلاب تا سال 1385، ضعف تعامل علمی و بهره‌گیری نامناسب از فناوری مناسب، حاکمیت روح انفصال و ضعف انسجام، تناسب نداشتن نیروی انسانی، نبود فرآیند کنترل خروجی‌های سازمان، مشخص نبودن جایگاه و نقش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام اداری و اجرایی کشور، نبود تناسب تشکیلات با مفاد برنامه‌های توسعه و کاهش شفافیت و ارتباطات باز با سایر دستگاه‌ها مهم‌ترین علل تغییر ساختار سازمان مدیریت به اذعان این سازمان می شد.}

فراز و فرود ایران در شکل‌گیری اوپک

محمد رزمجو
تا پیش از مذاکرات ایران با کشورهای کنسرسیوم نفتی در دوران امینی که وضعیت نفت ایران کمی نسبت به دوران دکتر محمد مصدق در جایگاه بهتری قرار گرفت، ایرانیان اطلاعات زیادی درباره قواعد و قوانین بین‌المللی حاکم بر اکتشاف، استخراج و خرید و فروش نفت نداشتند. حتی گرد و غباری که پیرامون ملی شدن نفت برپا شد و منجر به بیرون راندن انگلیسی‌ها از منابع نفتی ایران شد بسیاری از واژه‌ها و عبارات حقوقی در مفاد قراردادهای نفتی بین ایران و شرکت نفت ایران ـ انگلیس برای دست‌اندرکاران ایرانی امور نفت نیز چندان معنای خاصی نداشت. ملی شدن نفت و اثرات و تبعات مترتب بر آن و حضور ایران در اوپک باعث شد که به تدریج ایران به‌صرف اهمیت جایگاه خود در منطقه، به قواعد و عرف بین‌المللی نسبت به این امر را دریابد. 

کتاب یادداشت‌های فواد روحانی گردآوری غلامرضا تاجبخش و فرخ نجم آبادی اثری است یکتا و درخور اهمیت در حوزه نفت و کشورهای صادرکننده آن.

کاریکاتور : زمین‌خواری

 

اطلاعاتی که باید در مورد اقتصاد ایران بدانید

^{مرحله «خیز» یا همان جهش اقتصادی در میانه راه توسعه قرار گرفته است؛ یعنی پس از مراحل «جامعه سنتی» و «مقدماتی» و پیش از مرحله‌های «بلوغ» و «مصرف انبوه». «رشد اقتصادی»، چه برای طرفداران تقدم توسعه سیاسی و چه برای طرفداران تقدم توسعه فرهنگی، گریزناپذیر است. از هر سو که به توسعه نگریسته شود، شکوفایی اقتصادی جزئی جدا نشدنی است. به هر روی افزایش سهم صنعت و کاهش سهم کشاورزی در تولید ملی، افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه، افزایش اشتغال، افزایش درآمد سرانه، رشد برابری قدرت خرید (PPP)، رشد و توسعه انسانی، بخش‌هایی از مسیر توسعه‌یافتگی است. اما بر این شاخص‌های کلان اقتصادی در سال ۱۳۹۳ چه گذشت؟ فراز و فرود آن‌ها چگونه بود و این شاخص سال‌ها را چگونه به پایان می‌برند؟}

^{پیش از بررسی جزء به جزء این شاخص‌ها در سال دوم دولت تدبیر و امید باید گفت که بررسی اعداد مربوط به شاخص‌های کلان اقتصادی در سال ۱۳۹۳ نشان می‌دهد هنوز هم درگیری‌ها میان بانک مرکزی و مرکز آمار ایران برای آماردهی بالا است و همچنان منابع کشور در دو نهادی که هیچ کدام کاملا مستقل از دولت عمل نمی‌کنند، هزینه می‌شود. در این میان نهادهای معتبر جهانی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی هم مرتب اقتصاد ایران را رصد می‌کنند.}

اقتصاد پس از لوزان

^{توافق لوزان افق های تازه ای را پیش روی اقتصاد ایران باز کرده است. فعالان اقتصادی می توانند امیدوارانه تر به آینده نگاه کنند. اما با این وجود نکاتی را باید در نظر داشته باشیم. در صورت حل بخش مهمی از مشکلات بین المللی، بخش خصوصی کشور وارد بازی تازه ای می شود. یعنی از این نقطه تا زمان رسیدن به فضای مطلوب بخش خصوصی کشور باید بتواند جایگاه خود در ساختار اقتصادی کشور را احیا کند.}

^{حالا هرچقدر این بخش خصوصی توانمند و فعال تر باشد، می تواند نتیجه بهتری بگیرد. با توجه به پیشرفت هایی که در توافق هسته ای در حال انجام است، اگر بخش خصوصی بتواند تمام همت خود را به کار بگیرد، می تواند اقتصادی کارآمد را به ارمغان بیاورد.}

^{همان طور که رییس جمهوری چندی پیش اعلام کرده بود، موانع را برداشت و کارهای اقتصادی را به مردم واگذار کرد. البته اگر موانع دیگری هم وجود داشته باشد، دولت آن ها را از میان خواهد برداشت.}

^{مشکلات ریز و درشتی نیز پیش پای اقتصاد ایران قرار دارد که همگی آنها باید با اجماع جمعی برطرف شود. به طور مثال هنوز در مورد نرخ ارز به جمع بندی واحدی نرسیده ایم ولی زمان آن رسیده تا با سرعتی بیشتر در مورد نرخ ارز تصمیم گیری شود. آنچه بخش خصوصی می خواهد تنها قیمت گذاری ارز نیست، خواسته بخش خصوصی کشور واقعی کردن نرخ ارز است.}

اقتصاد ایران پس از لغو تحریم/ چه اتفاقی برای واردات می‌افتد؟

^{این روزها موضوع واردات ایران پس از تفاهم تاریخی ایران و گروه 1 + 5 به یکی از سوژه‌های کارشناسان اقتصادی تبدیل شده است. تجربه سال‌های بحرانی دولت دهم، اکثر بازرگانان وطنی را مجبور کرد که به دلیل عدم اطمینان از بازگشت سرمایه‌هایشان، روش‌های زودبازده را در فعالیت‌های تجاری در پیش گیرند و این احتمال داده می‌شود که با لغو تحریم‌ها نیز به همان روش قبلی باز گردند. بدین جهت بسیاری از تحلیلگران بر این عقیده‌اند که شرایط ایجاد شده پس از تفاهم، نباید منجر به رشد واردات به ایران شود.}

^{برداشته شدن سد تحریم‌ها و افزایش ورود ارز به کشور، باعث افزایش ورود کالاهای خارجی به ایران می‌شود که این امر می‌تواند تاثیرات مثبت و منفی در اقتصاد کشور و معیشت مردم داشته باشد. با حذف تحریم‌ها و تامین مواد اولیه تولید، واحدهای صنعتی و کشاورزی که به دلیل نداشتن مواد اولیه با ظرفیت کامل کار نمی‌کنند، می‌توانند دوباره فعالیتشان را توسعه دهند، اما این موضوع باید با دقت و ظرافت خاصی انجام شود.}

^{در شرایط جدید، واردات باید برمبنای قوانین سفت و سخت گمرکی و وضع تعرفه بر کالاهایی باشد که در ایران به میزان لازم تولید می‌شود. منطقی‌تر این است که در چنین شرایطی گمرک برای حمایت از اقتصاد کشور، در قوانین و تعرفه‌های گمرکی خود تجدیدنظر کرده و برای کالاهای قاچاق، جرایم سنگین وضع کند. البته نباید فراموش کنیم که واردات هوشمندانه کالا علاوه بر این‌که به اقتصاد کشور صدمه‌ای وارد نمی‌کند که با افزایش عرضه شرایط مناسبی را برای خریداران نهایی یعنی مردم ایجاد می‌کند.}

سوئیفت چیست و رفع تحریم آن چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟/تاثیر تحریم سوئیفت بر فعالیت بانک ها

^{این روزها اخبار رفع تحریم های بین المللی در بازارهای مالی و پولی کشور اثرات مثبتی داشته و فعالان این بازارها با خوشبینی از آینده نزدیک سخن می گویند.}

 ^{با نوید رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اخبار خوش برای بانک ها بعد از رفع تحریم، شرایط بانک های مورد تحریم تغییر کرده است. بانکداران و فعالان بازار پولی از کاهش هزینه ها و سرعت در تبادلات مالی بین المللی سخن می گویند و فعالان بازار سرمایه نیز با اطلاع از اینکه رفع تحریم ها تاثیرات زیادی بر کاهش هزینه‌های عملیات بین المللی بانک‌ها و نیز افزایش سود آوری آنها خواهد داشت رو به خرید سهم این گروه آورده و معامله سهام این گروه به شدت رونق پیدا کرده است.}

^{از طرفی فعالان اقتصادی و تجار و بازرگانان نیز از رفع تحریم سوئیفت ابراز خوشحالی کرده و از تسهیل تبادلات مالی با بانک های خارجی در واردات و صادرات سخن می گویند.}

^{فارغ از تاثیرات تحریم در شرایط کلی بانک ها، می توان گفت یکی از خدمات اصلی این بانک ها به بخش تجارت بین الملل در اصل تراکنش های ارزی بود که با وضع تحریم های بین المللی انجام این تراکنش ها با مشکلاتی مواجه شد.}

^{سوئیفت چیست؟}

^{سوئیفت ( SWIFT) که مخفف کلمات(Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication)  همان جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی است که با تفاهم و توافق ۲۳۹ بانک از پانزده کشور اروپایی و آمریکای شمالی در ماه مه سال ۱۹۷۳ میلادی راه اندازی گردید.}

بررسی رابطه انتقادهای اخیر دژآگه با توسعه ایران ....توسعه در آفساید/فوتبال نشانگری برای توسعه

^{سخنان انتقادی اخیر اشکان دژآگه، ملی‌پوش فوتبال ایران نسبت به سیاست‌های فدراسیون فوتبال در حالی است که بسیاری از کارشناسان، فوتبال را نمونه کوچکی برای بررسی روند توسعه در کشور می‌دانند.}

<sup>نه لباسی مناسبی برای تمرین دارد و نه فضا را برای رشد فوتبال مهیا می‌داند. نه‌تنها گله از بخش تجهیزات و لجستیک تیم ملی فوتبال می‌کند که، از رعایت نکردن ترتیبات رسمی توسط مسوولان تیم ملی نیز گله‌مند است. معتقد است این روزها، رعایت پروتکل‌ها در سطح بین‌المللی جز لاینفک قاعده بازی فوتبال شده است اما در ایران و در میان مدیران ایرانی جایی ندارد. از رفتن کی‌روش، سرمربی تیم ملی شاکی است و بر این باور است فوتبال ایران فرصت بزرگی را از دست خواهد داد تا جایی‌ که حسرت روزهای با کی‌روش ماندن برای ما ایرانیان برجای خواهد ماند.

وقتی دژآگه حسرت با کی‌روش ماندن تیم ملی را یادآوری می‌کند، گویی به ناگزیر توسعه‌نیافتگی ایران، از بابت تاکید برخی روشنفکران بر آن و حسرت توسعه در سرزمین ایران و فرصت‌های از کف رفته را متذکر می‌شود.

محسن رنانی، یکی از کارشناسان اقتصادی بازی فوتبال را آزمایشگاه کوچکی برای توسعه‌پذیری ایران می‌داند و با صراحت از قاعده بازی در فوتبال برای قاعده بازی در جامعه استفاده می‌کند.</sup>

پیش‌بینی صادرات غیرنفتی در سال 94/ راه‌های موثر در رونق صادرات

^{مجید سلیمی‌بروجنی: سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیرنفتی ایران اهداف مهمی را به منظور صادرات غیرنفتی مدنظر قرار داده است. نگاهی به اعداد و ارقام صادرات غیرنفتی نشان می‌دهد با تشدید محدودیت‌های بین‌المللی و بی‌ثباتی در حوزه اقتصاد، روند رشد صادرات غیرنفتی دچار چالش جدی شده و در سال‌های 1391 و 1392 رشد منفی 3.8 و منفی 3.4 درصد در بخش کالایی را تجربه کرده است.}

^{بررسی تحلیلی آمار صادرات غیرنفتی در سال 1393 نشان می‌دهد با پیگیری مذاکرات هسته‌ای و انجام توافق اولیه و کاهش التهاب‌های سیاسی از یک طرف و کاهش آثار تحریم بر بخش واقعی و مقام شدن اقتصاد از طرف دیگر، روند کاهشی صادرات غیرنفتی متوقف شده و امید می‌رود با رفع کامل تحریم‌ها، روند رشد جهشی صادرات غیرنفتی محقق شود.}

^{اگرچه روند رشد صادرات غیرنفتی به طور نسبی قابل قبول است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای نفت باشد، ولی توجه به این نکته مهم و ضروری است که رشد و توسعه کشور و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال و تبدیل شدن به قدرت اقتصادی در منطقه و جهان مرهون صادرات محصولات با فناوری متوسط و بالا است و باید تلاش شود تا از زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های صنعتی و کشاورزی موجود استفاده بهینه به عمل آید.}

نرخ‌واقعی تورم را کجا باید یافت؟

 

^{تحلیلگران آگاه به علم اقتصاد معتقدند که هم‌اکنون درک درستی از موضوع تورم وجود ندارد؛ چراکه کاهش نرخ تورم و یا مهار آن، به معنای ارزان شدن کالاها نیست، بلکه به معنای کمتر گران شدن آن کالاهاست.}

<sup>شما هم حتما این جملات را شنیده‌اید: «قیمت همه کالاها افزایش پیدا کرده، پس چرا اعلام می‌شود نرخ تورم کاهش یافته است؟»، «تورم کاهش نداشته، این آمارها واقعی نیست»، «تورم واقعی و نه تورم اعلامی بالای 30 درصد هست»، «مردم می‌دانند که تورم کاهش نیافته و فقط روی کاغذ کاهش پیدا کرده است».

این روزها این گفته‌ها را بسیار می‌شود در میان مردم شنید؛ به خصوص از زمانی که رئیس‌جمهور در پشت تریبون از تورم صفر درصدی و موفقیت دولت در مهار تورم سخن گفت؛ آن هم پس از یک‌سال و نیم که مردم تورم 40 درصدی را با پوست و استخوان لمس کرده بودند.

در واقع هر چه آمارهای رسمی از کاهش نرخ تورم حکایت دارد، اما عامه مردم به آمارها با چشم تردید نگاه می‌کنند و معتقدند که کاهش تورم را در سفره‌هایشان احساس نمی‌کنند. با این وجود، براساس آمارهای رسمی نرخ تورم از حدود 40 درصد در شهریورماه سال 1392 تاکنون 25 درصد کاهش یافته و بنا به گزارش بانک مرکزی، در اسفندماه سال 1393 نرخ تورم به 15.6 درصد رسیده است؛ اگرچه منتقدان دولت تاکید دارند که نرخ تورم این رقم نیست و بلکه بیشتر است.</sup>

شعر طنز : کاسبان تحریم

دل می‌رود ز دستم دلواپسان؛ خدا را

دردا که این توافق خواهد شد آشکارا

دلواپسان جدایند از کاسبان تحریم

فرق است بین تاشکند با حومه بخارا

از کاسبان تحریم در محفلی شنیدم

اینطور می‌سرودند با اتفاق آرا:

«از کسب و کار تحریم در حال انفصالیم

ای باد شرطه نو کن آن قطعنامه‌ها را»

در روزگار محمود بردیم ره به مقصود

عباس(1)، جان مسعود، ضایع نکن تو ما را

ای صاحب وزارت، ول کن تو این حقارت

بگذار توی تحریم این خلق خودکفا را

ده روز دور گردون، «موگرینی» است و «اشتون»

پس، از ادامه بحث معذور دار ما را

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است

با روسیه توافق، با دیگران مدارا

مغشوش از این هیاهو، ما و نتانیاهو

پوشیده زار و مغموم، پیراهن عزا را

محمود جان کجایی، این عده را (سه نقطه)!

گلواژه‌ای سرایی، برهم زنی فضا را

گویا که سخت و مشکل، شد پیشرفت حاصل

این آخرین پیام است: ول کن تو ماجرا را

" مسعود مرعشی و علی هدیه‌لو"

 

1 عباس عراقچی 

فصل جدید اقتصاد ایران

دو شبکه خبری آمریکایی معتقدند: برداشته شدن تحریم‌ها آغاز عصری جدید برای اقتصاد ایران است، اما کماکان چالش‌هایی پیش‌روی دولتمردان قرار دارد. اقتصاد ایران دیگر رشد منفی را تجربه نمی‌کند، اما بهبود شرایط چندان هم سریع نخواهد بود. به اعتقاد شبکه خبری سی‌ان‌ان و بلومبرگ، رفع تحریم‌ها هزینه‌های مبادلات بین‌المللی را کم می‌کنند و دیگر نیاز به دورزدن تحریم‌ها نیست اما ورود سرمایه‌ها و افزایش رشد اقتصادی نیازمند زمان هستند. از سوی دیگر جذب سرمایه‌ها در حوزه نفت با توجه به کاهش قیمت و رقابت با کشورهای همسایه به‌خصوص عراق  با موانعی همراه است. 

 تحلیل بلومبرگ از آینده اقتصاد ایران
دولت یازدهم در کمتر از 2 سال موفق شد به توافقی دست یابد که انتظار می‌رود به توسعه اقتصادی کشور کمک کند.  موضوعی که دو رئیس‌جمهور قبلی در آن نتوانستند آنچنان که باید  موفقیتی به دست آورند، فرستادگان روحانی به مذاکرات، به خوبی آن را پیش بردند. دیپلمات‌هایی که تا چند ساعت قبل از بیانیه لوزان مردد و خسته به نظر می‌آمدند، سرانجام توانستند بر سر چارچوبی به تفاهم برسند. حال در فاصله سه ماهه از چکش کاری جزئیات برای امضای پیمان نهایی و اتمام کار قرار داریم. هنری اسمیت مشاور ارشد کنترل ریسک در امور خاورمیانه گفت: «منافع اقتصادی این تفاهم دستاورد بسیار ارزشمندی برای ایران خواهد بود.»

تحلیل گران اقتصادی در مورد قیمت دلار و شاخص بورس چه پیش بینی دارند؟

 ^{پیش از آنکه امروز قیمت ها در بازارهای مالی ایران به مرز ثبات نسبی برسد، تحلیلگران اقتصادی خبر از ثبات بازارها داده بودند. تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که خریداران و فروشندگان باید از رفتارهای هیجانی دوری کنند.}

تحلیلگر	پیش بینی قیمت
سعید لیلاز / اقتصاددان	میزان کاهش قیمت دلار حداکثر عددی بین 100 تا 200 تومان خواهد بود. بیش از این واکنش بازار به قیمت ها هیجانی است. منبع: سایت صدای اقتصاد
مسعود خوانساری / عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و ایران	اتفافات پیرامون توافق هسته ای نمی تواند بیش از 200 تومان در بازارهای مالی مانند دلار موثر باشد. بنابراین بازارها باید از رفتارهای هیجانی دوری کنند. در حال حاضر ثبات نیاز کلیدی اقتصاد کشور است. منبع: خبرآنلاین
پدرام سلطانی / نایب رئیس اتاق ایران	بازارهایی مانند طلا، ارز و مسکن پس از این توافق دچار رکود می شوند. از سوی دیگر بانک ها و بورس می توانند انتظار رشد سپرده گذاری و شاخص را داشته باشند. کاهش قیمت در بازار دلار هم نمی تواند رقمی بیش از 100 تا 200 تومان باشد. منبع: خبرآنلاین

ابعاد رفع تحریم‌ها

دکتر حمید قنبری
با نزدیک شدن به زمان توافق میان ایران و کشورهای گروه 1+5 این مساله مطرح شده است که آیا توافق احتمالی باید در چارچوب فصل هفتم منشور ملل متحد مطرح شود یا خارج از آن باشد. موافقان و مخالفان قطعنامه فصل هفتمی، هر یک دلایلی را برای دیدگاه خود ارائه می‌کنند. 

فرصت‌ها و چالش‌های رفع تحریم‌ها  با قطعنامه فصل هفتم

در این نوشته تلاش شده است تا مفهوم قطعنامه فصل هفتم، شأن نزول و جایگاه حقوقی آن و منافع و مخاطرات احتمالی درج توافق احتمالی میان ایران و کشورهای 1+5 ذیل این فصل به اختصار تبیین شود. منشور ملل متحد، که در واقع اساسنامه سازمان ملل متحد است از 19 فصل تشکیل می‌شود. فصل‌های پنجم، ششم و هفتم منشور یاد شده به شورای امنیت و کارکردها و اختیارات آن اختصاص دارند. به‌طور کلی شورای امنیت، وظیفه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد. حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، اصلی‌ترین هدف سازمان ملل متحد است. البته وظایف سایر ارکان سازمان ملل متحد نظیر مجمع عمومی نیز به صلح و امنیت بین‌المللی مرتبط است اما رکنی که بیشتر از سایر ارکان مسوولیت برقراری صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد، شورای امنیت است. ولی شورای امنیت، این وظیفه را چگونه انجام می‌دهد. پاسخ این پرسش در فصل‌های ششم و هفتم منشور ملل متحد ارائه شده است. (فصل پنجم مربوط به ترکیب اعضا و شیوه تصمیم‌گیری در شورا است). 

طیب نیا از اقتصاد پس از پایان مذاکرات لوزان می گوید

 ^{طیب نیا وزیرامور اقتصادی و دارایی وقتی می خواهد، آنچه در عمر دولت یازدهم برای اقتصاد ایران تدارک دیده شده تا از شرایط نابسمان خارج شود را توصیف کند از گفته های معاون صندوق بین المللی پول کمک می گیرد: «روی همین صندلی که شما نشسته اید یک روز معاون صندوق بین المللی پول نشسته بود و تاکید داشت آنچه برای بهبود اقتصاد ایران انجام شده بیشتر شبیه یک معجزه است». او اگرچه تاکید دارد که التهاب های اقتصادی دولت گذشته در دولت یازدهم کاهش پیدا کرده اما اعتقاد دارد باید قدم های موثر تری در این رابطه برداشت.}

^{گفت و گو با علی طیب نیا در مورد سناریوهای اقتصادی کشور برای روزهای پس از توافق هسته ای صورت گرفته است:}

^{مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 وارد فاز جدی شده است و بسیاری اعتقاد دارند این موضوع بر روند اقتصاد ایران در سال 1394 اثرات قابل توجهی خواهد داشت. تحلیل شما از سناریو های پیش روی اقتصاد ایران در چنین وضعیتی چیست؟ برای ما تشریح می کنید سال 1394 برای ما چه سالی خواهد بود؟}

^{ما سعی کردیم تا سناریو های مختلف که به لحاظ درآمدهای نفتی و به لحاظ فضای بین الملل قابل تصور است را به تصویر بکشیم و طراحی کنیم. بر این اساس شرایط را توصیف کنیم، از آثار آن روی متغیرهای اقتصادی پیش بینی داشته باشیم و تلاش کنیم با طراحی یک سری سناریو ها، متغیرها را به سمتی که هدف دولت است هدایت کنیم. دولت تصمیم جدی دارد که اقتصاد را به مسیر رشد اقتصادی باز گرداند و در مسیر مهار تورم آن را کنترل کند.}