هربرت سایمون

هربرت ای سایمون (Herbert A. Simon) در 15 ژوئن 1916 در ایالات متحده به دنیا آمد. او مدرک دکتری خود را از رشته‌ی علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو در سال 1943 اخذ نمود و 7 سالی را قبل از پیوستن به دانشگاه کارنگی ملون، به کار در موسسه تکنولوژی ایلینویز مشغول بکار بود. او در سال 2001 در کسوت استادی دانشگاه کارنگی ملون درگذشت. ایشان مفتخر به دریافت جوایز و نشان‌های متعددی در سال‌های 1975، 1986 و 1978 شده است که مهم‌ترین آنها مربوط به جایزه نوبل اقتصاد می‌باشد.

اقتصاددان : رابرت اف انگل Robert F. Engle

 

 

 

 

 

رابرت اف انگل (Robert F. Engle)، دامنه‌ی وسیعی از مطالعات اقتصادی از اقتصاد شهری تا رگرسیون طیفی (band spectrum regression)، تقاضای برق، مدلسازی فضا-حالت (state-space)، آزمون، برونزایی، داده‌های فصلی، قیمت‌گذاری اختیار(option pricing) و ساختار خرد تامین مالی بازار را در کارنامه‌ی خود دارد. پیشبرد وی در هم خطی و ناهمسانی شرطی خودهمبسته (ARCH) تحولی در زمینه‌ی اقتصادسنجی سری زمانی، مدلسازی اقتصاد کلان و قیمت‌گذاری دارایی ایجاد کرده است. همچنین زمینه‌ی تحقیقاتی اقتصادسنجی مالی و توسعه‌های متناظر در مدیریت و اندازه‌گیری ریسک بیشتر مرهون مدل‌های ARCH و سایر فعالیت‌های علمی انگل در دهه‌ی 1980 است.

اقتصاددانان نئومارکسیست چه می گویند؟

 

 

 

 

 

 

 

جریان چپ نو یا نئومارکسیسم محصول نیمه‌ی دوم قرن بیستم است. این جریان در نتیجه‌ی ظهور رویکردهای درون‌گفتمانی منتقد نسبت به سوسیالیسم و کمونیسم به وجود آمد. کمونیست‌های جوانی که به نحوی از به قدرت رسیدن کمونیسم در شوروی سابق به وجد آمده بودند ولی با مشاهده‌ی اعمال قدرت خشن از سوی این سیستم سرخورده شده بودند و در راستای ارائه‌ی تفسیری نوین (مخصوصاً توجه به دموکراسی) از سوسیالیسم برآمدند. (کلارک، 1389). از این منظر توسعه مسئله‌ای است که بعد از جنگ جهانی دوم، از سوی کشورهای جهان اول به مسئله‌ای جهانی بدل شد تا همه‌ی کشورهای در معرض تفکرات رقیب سرمایه‌داری، در گیرودار برخورد و مواجهه با این مسئله‌ی حیاتی و جهانی، از فکر افتادن در دامن رقیب تفکر مسلط بر جهان اول یعنی سوسیالیسم برحذر باشند.

نوبلیست‌های اقتصاد روی چه موضوعاتی کار کرده‌اند؟

^{مروری بر نظریه قیمت دارایی‌ها1}

 

^{یوجین فاما و لارس هانسن در حال صحبت برای رسانه‌ها، همکاران و دانشجویانشان در دانشگاه شیکاگو پس از خبردار شدن از اینکه برنده جایزه نوبل شده‌اند}

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

^{مفاهیم اولیه
هدف اصلی نظریه قیمت دارایی‌ها فهم قیمت یا ارزش ادعاهای مربوط به پرداخت‌های نامطمئن است. یک قیمت پایین مستلزم این است که نرخ بازدهی دارایی بالا باشد، بنابراین این نظریه را می‌توان به این صورت نیز تعریف کرد: با استفاده از این نظریه می‌توان توضیح داد که چرا برخی از انواع دارایی‌ها نسبت به سایرین به طور متوسط نرخ بازدهی بالاتری دارند.} 

اقتصاددان : اسکار لانگه Oskar Lange

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اسکار لانگه (Oskar Lange) شهرت خود را مدیون کار بر روی برنامه‌ریزی اقتصادی و اقتصاد سوسیالیستی است. کار وی توضیح داده که چگونه اقتصادهای سوسیالیستی در شرایطی که قیمت‌ها توسط دولت و نه بازار تعیین می‌شوند، می‌توانند منابع رابه صورت بهینه تخصیص دهند. کار لانگه همچنین توضیح داده که چگونه کشورهای کمتر توسعه‌یافته می‌توانند از ابزارهای برنامه‌ریزی اقتصادی برای رشد سریع و بهینه‌تر استفاده کنند. یکی از کارهای کمتر شناخته شده لانگه، در مورد اقتصاد سرمایه‌داری است. این کار توضیح داده که چرا اقتصادهای مبتنی‌ بر بازار به صورت منظم وارد چرخه‌های تجاری شده و چرا سیاست‌های استاندارد برای مبارزه با بیکاری بالا کافی نبودند.

فریدمن، لوکاس و افسانه‌ی کارآمدی بازار آزاد

 

^{در میان مدافعان اقتصاد بازار آزاد میلتون فریدمن استاد فقید دانشگاه شیکاگو جایگاه ویژه‌ای دارد. برخلاف دیگر اقتصاددانانِ جریان اصلی، فریدمن به استفاده‌ی گسترده از ریاضی در بیان دیدگاه‌های خویش اعتقاد نداشت. تاجایی که خبر دارم، او حتی به بگومگوهایی که درباره‌ی «تعادل عمومی» می‌شد هم بی‌باور بود، از جمله به این دلیل که معتقد بود کارآمدی بازار آزاد چنان عیان است که دیگر نیازی به این الگوهای ریاضی در اثبات آن نیست. هرچه که بحث و جدل برسر استفاده از معادلات ریاضی در اقتصاد باشد ولی به احتمال زیاد این ادعا واقعیت دارد که از زمان آدام اسمیت به این سو هیچ اقتصاددانی به اندازه‌ی میلتون فریدمن درپیشبرد ادعای کارآمدی بازار آزاد موفقیت نداشته است. برای مدتی نسبتاً طولانی یک صفحه‌ی ویژه در نیوزویک می‌نوشت و بعد دو کتاب بسیار پرطرفدارش «سرمایه‌داری و آزادی» (۱۹۶۲) و «آزاد برای انتخاب» (۱۹۸۰) که با همسرش منتشر کرد تأثیرات شگرفی در سیاست‌پردازی اقتصادی داشتند}

اقتصاددان : اولیور ویلیامسون Oliver Williamson

 

 

^{اولیور ویلیامسون (Oliver Williamson)، شاگرد اساتیدی نظیر رونالد کوز، هربرت سایمون و ریچاد کایرت است و در اقتصاد هزینه مبادله تخصص دارد. او از سال 1965 تا 1983 استاد دانشگاه پنسیلوانیا بود و بعد از آن تا سال 1988، سمت استادی اقتصاد حقوق و سازمان دانشگاه یئل را داشت. او از سال 1988 استاد تمام مدیریت کسب و کار، اقتصاد، و حقوق دانشگاه‌های برکلی است و در حال حاضر استاد افتخاری مدرسه کسب و کار HAAS نیز می‌باشد. ویلیامسون در سال 2009، به خاطر «تحلیل حکمرانی اقتصادی، بویژه مرزهای شرکت» به همراه خانم  الینور اُستروم جایزه‌ی نوبل اقتصادی را دریافت کرد.}

معرفی اقتصاددان : کنت ارو (Kenneth Arrow)

کنت ارو (Kenneth Arrow) به عنوان یک اقتصاددان نظری با حوزه علایق بسیار گسترده و متنوع معروف شده است. سهم‌های بسیار مهم وی از حوزه علم اقتصاد نیز فراتر رفته و شامل برنامه‌ریزی ریاضی، فلسفه سیاسی و اجتماعی و بهداشت می‌شود. با این وجود، دو سهم بسیار فنی، یعنی فرضیه عدم امکان (که انتخاب اجتماعی را به یکی از موضوعات علم اقتصاد تبدیل نمود) و اثبات وجود تعادل عمومی، بیش از همه باعث شهرت ارو شده‌اند.

اقتصاددانان نظر می دهند: اقتصاد ایران رقابت پذیر است؟/ انحصار اقتصاد ایران در دست چه کسانی است؟

^{گزارش ها نشان می دهد رتبه ایران در قابت پذیری به عدد 83 رسیده است. همچنین در شاخص رقابت پذیری صنعتی نیز ایران در جایگاه پنجاه و پنجم جهان ایستاده است. گزارش های مجمع جهانی اقتصاد تایید می کند که وضعیت اقتصاد ایران حداقل از نظر شاخص رقابت پذیری چندان مطلوب نیست. با این حال گزارش تازه دولت که از رشد نیم درصدی خبر می دهد و پیش بینی رشد 2 درصدی اقتصادی تا پایان سال را قابل تحقق ارزیابی کرده، می تواند قدری فضای کسب و کا در ایران را تغییر دهد. در بررسی مجمع جهانی اقتصاد وضعیت 144 کشور جهان مورد بررسی قرار گرفته بود. ایران نیز در حالی به جایگاه 83 تنزل پیدا کرد که در قیاس با گزارش قبلی مجمع جهانی اقتصاد نزول 16 پله ای را تجربه میکرد.}

میلتون فریدمن: نظرات من شبیه پوپر است

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

^{گفت‌وگوی زیر، خلاصه‌ای است از گفت‌وگوی مفصلی که نویسندگان کتاب «اقتصاد کلان مدرن»، یعنی اسنودون و وین، با پروفسور فریدمن در سال 1996 در آپارتمان او در سانفرانسیسکو انجام داده‌اند؛ زمانی که وی قصد داشت در کنفرانس سالانه انجمن اقتصاد آمریکا شرکت کند.}

^■■■

^{چه چیزی باعث شد تا شما به اقتصاد علاقه‌مند شوید و بعداً اقتصاددان شوید؟
من در سال 1932 از کالج فارغ‌التحصیل شدم. در کالج من هم اقتصاد خواندم و هم ریاضیات و وقتی از آنجا فارغ‌التحصیل شدم دو بورسیه تحصیلی به من پیشنهاد شد. بورسیه‌های آن زمان مثل حالا جامع و دست و دلبازانه نبود. موسسات تنها حاضر می‌شدند تا شهریه را بپردازند. من بورسیه‌ای برای ریاضیات از دانشگاه براون و اقتصاد از دانشگاه شیکاگو داشتم.}

جان تینبرگن / JAN TINBERGEN

 

 

 

 

 

 

یکی از پیشگامان اقتصادسنجی و مدلسازی اقتصادی بود. وی نخستین مدل‌های آماری اقتصاد را طراحی کرد و از آنها برای مطالعه چرخه‌های تجاری و اثر سیاست اقتصادی روی اقتصادهای ملی بهره برد. اما کار تینبرگن تنها بازی با اعداد و ریاضیات نبود. بلکه محرک اصلی تمام کارهای آماری وی، دغدغه‌های عمیق نسبت به رفاه انسانی بود. به‌علاوه، وی اعتقاد داشت آمار و تحلیل ریاضی را می‌توان با رویکردهای انسانی ترکیب نمود. امروزه، مدل‌های کلان‌سنجی از صدها معادله تشکیل شده‌اند. این مدل‌ها برای مطالعه فعالیت اقتصادی و پیش‌بینی آینده اقتصاد ملی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی نیز از این مدل‌ها برای تهیه فرمول‌های سیاست‌های اقتصادی استفاده می‌کنند. وجود این مدل‌های کلان‌سنجی نتیجه کارهای پیشگامانه تنیبرگن است.

گفت‌وگوی رامین ناصحی با پروفسور پل کالیر استاد دانشگاه آکسفورد

^{سه پایه موفقیت در توسعه} 
 

^{رامین ناصحی}

 

 

 ^{به طور کلی، کشورهای نفت‌خیز، با دو مشکل روبه‌رو هستند. مشکل اول که عمدتاً نوعی چالش طرف تقاضاست، نوسانات شدید قیمت نفت است. این نوسانات اغلب باعث به وجود آمدن چرخه‌های شدید رکود و رونق در اقتصادهای نفتی طی 30 سال گذشته شده است. پروفسور پل کالیر که کارشناسی پیشتاز در این حوزه اقتصادهای نفتی محسوب می‌شود، بیان می‌کند که کشورهای نفت‌خیز با اتخاذ سیاست‌های پولی، مالی و ارزی مناسب، به سادگی می‌توانند از بروز این مشکل جلوگیری کنند. برای مثال با ایجاد یک صندوق ذخیره ارزی می‌توان به چنین چیزی دست یافت. مشکل دیگر پیش روی کشورهای نفت‌خیز نیز اتمام منابع طبیعی است که البته چالشی بلندمدت به حساب می‌آید.}

چرا رئیس کل باید اقتصاددان باشد؟

^{تفاوت ریاست بانک تجاری و مرکزی}

 

 

 

 

 

 

 

^{بانک مرکزی با بانک‌های تجاری، تفاوت ماهوی دارد از این منظر ریاست هر دو نیز متفاوت است. لزومی ندارد که رئیس یک بانک تجاری اقتصاددان باشد. او مثلاً اگر در حوزه مالی تحصیل کرده باشد و دارای سال‌ها سابقه در این زمینه باشد، شاید بهتر از یک اقتصاددان بتواند بانک را اداره کند. رئیس یک بانک تجاری به دنبال آن است تا سود بانک خویش را افزایش دهد و تمام دانش و توان و ارتباطات وی مصروف آن می‌شود تا منفعت اقتصادی را نصیب بانک خود کند. اما رئیس بانک مرکزی ماموریت دیگری دارد. بانک او اگرچه دارای ترازنامه است، اما سود برای بانک مرکزی امر صوری است و وی نیازمند آن نیست که به فکر سودآوری بانک مرکزی باشد. او قدرتی دارد که هیچ کس را یارای آن نیست. وی می‌تواند در یک چشم به‌هم‌زدن پول چاپ کند و از این روی وی را چه به فکر سودآوری؟}

رابرت اوون : اقتصاددان

 

^{رابرت اوون (Robert Owen) یک پیشگام سوسیالیزم انگلیسی و یکی از رهبران جنبش سوسیالیستی تخیلی  طی اوایل قرن نوزدهم بود. وی همچنین یک مصلح اجتماعی و اقتصادی عملگرا بود. اوون به عنوان مدیر و یکی از مالکین چند کارخانه تولیدی تلاش کرد شرایط کارخانه را در انگلستان قرن نوزدهم انسانی کرده و استانداردهای زندگی کارکنان را بهبود بخشد. وی به عنوان یک متفکر اقتصادی و اجتماعی به دنبال ایجاد تغییراتی در سیاست اقتصادی جهت بهبود عملکرد اقتصاد بریتانیا و نیز بهبود کیفیت زندگی کارکنان انگلیسی بود.}

اسمیت نهادگرا ؟

 

^{آیا میان نظریات مطرح‌شده اسمیت در دو کتاب «نظریه احساسات اخلاقی» و «ثروت ملل» تناقض وجود دارد؟}

 

 

 

 

 

 

 

بسیاری اسمیت را به عنوان اقتصاددانی لیبرال می‌شناسند که بنیانگذار مکتب کلاسیک بود. مکتب کلاسیک به مدت حدود یک قرن بر گستره علم اقتصاد حکمفرما بود، تا آنکه در اواخر قرن نوزدهم انقلاب مارژینال به وقوع پیوست و از دل آن مولود تازه‌ای به نام مکتب نئوکلاسیک زاده شد. مکتبی که خود را دنباله‌رو راه اسمیت می‌دانست و طرفداران آن ادعا می‌کردند که تفسیر آنها، تفسیر درست از اسمیت است. اما در اوایل قرن بیستم و تحت رهبری اقتصاددان آمریکایی، تورستین وبلن، رویکرد جدیدی نسبت به علم اقتصاد گام در عرصه نهاد

زندگی و زمانه مهدی سمیعی، خبره‌ و شایسته‌ترین بانکدار ایرانی عصر پهلوی دوم

^{بار متفاوت بودن معمار بانکداری نوین} 
 

 

^{«...در ایران می‌گفتند استعفا نمی‌شود داد. وقتی در سازمان برنامه استعفایم را به نخست‌وزیر دادم، هویدا گفت: همچنین چیزی نمی‌شود. تو حق نداری. نمی‌توانی استعفا بدهی. گفتم خب من دادم. حالا ببینیم چه کارش می‌کنید؟ گفت: تو اصلاً حق نداری به من استعفا بدهی. باید بروی به شاه استعفا بدهی. گفتم من هیچ‌وقت این بی‌احترامی را به شاه مملکت نمی‌کنم...»}

مروری بر تاثیرات یوجین فاما بر حوزه اقتصاد مالی

^{اهمیت جایزه نوبلی که یوجین فاما اخیراً دریافت کرد، برای اقتصاددانان مالی کلاسیک بسیار زیاد بود. برای آگاهی از چرایی این اهمیت، با مقداری اغماض، می‌توان اهمیت بردن نوبل فاما را در حوزه اقتصاد مالی با اهمیت بردن جایزه نوبل میلتون فریدمن یا رابرت لوکاس در حوزه اقتصاد کلان مقایسه کرد. در حقیقت شاید بسیاری انتظار داشتند که بسیار زودتر فاما مورد توجه کمیته نوبل قرار گیرد؛ همان‌طور که مثلاً فریدمن یا لوکاس در زمان مناسب و نسبتاً به موقع مورد توجه این کمیته قرار گرفتند.}

چرا نظرات گری بکر مهم بود؟

 

 

 

 

 

 

 

 

 

^{بسیاری از اقتصاددانان معاصر گری بکر را اثرگذارترین و لااقل یکی از مهم‌ترین متفکران اندیشه اقتصادی در ۱۰۰ سال گذشته می‌دانند. بکر یکی از اولین اقتصاددانانی بود که حوزه اقتصاد را به حوزه‌های دیگر علوم انسانی گسترش داد. تا پیش از آن تصور غالب این بود که حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی، جرم‌شناسی، حقوق، ازدواج و خانواده حوزه‌هایی هستند که از حیطه نظر اقتصاددانان خارج است و عمده دلیل چنین تصوری عدم وجود مدل‌های مبتنی بر تصمیم عقلایی بود که بتواند پدیده‌های معمول در این حوزه‌ها را توضیح دهد. گری بکر با ارائه اولین مدل‌های کلاسیک مبتنی بر تصمیم‌گیرنده‌های عقلایی، مرزهای دانش اقتصاد را برای همیشه جابه‌جا کرد.}

رابرت لوکاس

رابرت لوکاس برای توسعه رویکرد انتظارات عقلایی یا کلاسیک‌های جدید به اقتصاد کلان معروف است. این رویکرد به دنبال ارائه پایه‌های اقتصاد خردی به اقتصاد کلان است و چنین فرض می‌کند که عاملان اقتصاد کلان همانند انسان‌های عقلایی اقتصاد خرد هستند که از اطلاعات موجود در زمان تصمیم‌گیری بهره جسته و تلاش می‌کنند تا آینده را پیش‌بینی کنند. 
اگر عاملان اقتصاد کلان به صورت عقلایی نگریسته شوند، اقتصاد کینزی رد می‌شود و بیکاری موجب اصلاح خود شده و سیاست اقتصادی نه لازم و نه مطلوب است. 
رابرت لوکاس در سال 1937 در خانواده‌ای متوسط در واشنگتن به دنیا آمد. بعد از تحصیلات اولیه او به دانشگاه شیکاگو رفت و در سال 1959 لیسانس رشته تاریخ را گرفت و به ادامه تحصیل در رشته تاریخ ادامه داد و چون عوامل اقتصادی را نیروهای کلیدی در تاریخ یافت به تاریخ اقتصادی تغییر رشته داد.

محمد هاشم پسران

 

زادروز	۱۰ فروردین ۱۳۲۵ شیراز، استان فارس
محل زندگی	بریتانیا
تبار	ایرانی
تابعیت	بریتانیایی
تحصیلات	دکتری اقتصاد (۱۹۷۲)
از دانشگاه	دانشگاه کمبریج
شناخته‌شده برای	استاد تمام بازنشسته دانشگاه کمبریج(۲۰۱۲-۱۹۸۸)؛ صاحب کرسی عالی اقتصاد جان الیوت در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی(هم اکنون-۲۰۰۵)؛ عضو پژوهشی پیوسته کالج ترینیتی، کمبریج (هم اکنون-۱۹۷۷)؛ استاد تمام اقتصاد و مدیر برنامه اقتصادسنجی کاربردی در دانشگاه کالیفرنیا،