معرفی اقتصاددان : جان کنت گالبرایت

 

 

 

جان کنت گالبرایت (John Kenneth Galbraith) دو نگاه منفی و مثبت به اقتصاد داشت. در بخش منفی، گالبرایت یک منتقد تمام عیار نظریه سنتی اقتصاد بود. وی از نظریه اقتصادی به دلیل مفروض دانستن رقابت کامل و نادیده گرفتن قدرت اقتصادی شرکت‌های بزرگ انتقاد کرد و سیاستمداران را به تسلیم شدن در برابر قدرت شرکت‌های بزرگ و عدم توجه به منافع عمومی متهم نمود. گالبرایت از اقتصاددانان نیز انتقاد کرد و آنها را دانشمندان احمقی نامید که مهارت بالایی در تحلیل ریاضی دارند، اما از درک اقتصاد در دنیای واقعی عاجزند. در بخش مثبت، وی بر اهمیت گنجاندن قدرت و روابط آن در تحلیل اقتصادی جهت درک عملکرد واقعی اقتصاد تأکید کرده است.

 آشنایی با زندگی جان کنت گالبرایت
جان کنت گالبرایت در سال 1908 در شمال دریاچه ایری کانادا و در یک خانواده کشاورز به دنیا آمد. گالبرایت از اینکه تحصیل او در مدرسه بارها به دلیل کار کشاورزی قطع شده و پیشینه دانشگاهی او ممتاز نبوده، ابراز تأسف کرده است (Pressman, 2006, p. 229). 

معرفی اقتصاددان: داگلاس نورث (Douglass North)

 

 

 

 

داگلاس نورث (Douglass North) در سه حوزه علم اقتصاد سهم دارد. وی از روش‌های آماری برای مطالعه تاریخ اقتصادی بهره برده است. نورث نقش نهادها در تنظیم رفتار انسانی را بررسی و توضیح داده است. او تلاش کرده نیروهای مؤثر بر فقر و غنای اقتصادها را شناسایی نماید. این سه حوزه تحقیقاتی آنچنان که در وهله اول به نظر می‌رسد، متنوع نیستند. نورث رشد اقتصادی را در انتخاب نهادهای مناسب می‌داند. وی همچنین از تکنیک‌های آماری برای آزمون نظریه‌های نهادی خود درباره علل رشد اقتصادی استفاده کرده است.

معرفی اقتصاددان : جیمز بوکانان (James Buchanan)

 

 

 

 

 

 

 

جیمز بوکانان (James Buchanan) به دلیل نقشی که در توسعه مقوله انتخاب عمومی ایفا کرده، از چهره‌های مهم در علم اقتصاد به شمار می‌آید. انتخاب عمومی، به بررسی روابط میان اقتصاد و سیاست می‌پردازد. بوکانان از تحلیل اقتصادی برای مطالعه سیاستمداران و تصمیم‌گیری سیاسی استفاده کرده است. وی همزمان بر اهمیت شناخت فرآیند سیاسی در مطالعه علم اقتصاد تأکید کرده است.

آشنایی با زندگی جیمز بوکانان
جیمز بوکانان در سوم اکتبر 1919 در ایالت تنسی آمریکا و در یک خانواده فقیر روستایی چشم به جهان گشود. او پس از تحصیل در مدارس دولتی، موفق به اخذ مدرک کارشناسی از کالج ایالت تنسی شد. بوکانان همچنین مدرک کارشناسی ارشد خود را در سال 1941 از دانشگاه تنسی دریافت کرد. وی وارد نیروی دریایی ایالات متحده شد و تا 1945 در آنجا خدمت کرد تا اینکه با دریافت یک بورسیه، موفق به کسب مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه شیکاگو در سال 1948 گردید. بوکانان پس از فراغت از تحصیل، سه سال را صرف تدریس در دانشگاه تنسی کرد و سپس به دانشگاه ایالتی فلوریدا نقل مکان نمود و تا سال 1956 در همان جا ماند. پس از سال 1956، او 12 سال را در دانشگاه ویرجینیا (1956-1969) و 14 سال را نیز در موسسه پلی‌تکنیک ویرجینیا (1969-1983) گذراند، و در آنجا مرکز مطالعات انتخاب عمومی‌ را بنیان نهاد. بوکانان در سال 1983 به همراه مرکز مطالعاتی‌اش به دانشگاه جورج میسون نقل مکان کرد و به نظر می¬رسد مابقی زندگی حرفه‌ای خود را نیز در همین مکان سپری خواهد نمود.

معرفی اقتصاددان: آمارتیا سن Amartya Sen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آمارتیا سن (Amartya Sen) طی سی سال اخیر، چهره‌ای پیشرو در حوزه‌های اقتصاد رفاه و توسعه اقتصادی بوده است. کار وی، نگاه اقتصاددانان را به چگونگی بهبود رفاه انسانی گسترش داد. سن همچنین نشان داده که چگونه فقر و توسعه‌نیافتگی، آثاری منفی روی زنان می‌گذارند. او خاطر نشان کرده که اقتصاددانانی که توسعه اقتصادی را مطالعه می‌کنند، باید تمرکز بیشتری روی توسعه فرصت‌ها برای افراد (به ویژه زنان) نموده و کمتر به افزایش درآمد ملی بپردازند.

معرفی اقتصاددان: دانیل کانمن Daniel Kahneman

 

 

دانیل کانمن (Daniel Kahneman) روانشناسی است که نامش در زمره اقتصاددانان بزرگ قرار گرفته است. این بدان خاطر است که وی در دو حوزه اقتصاد تجربی و اقتصاد رفتاری پیشگام بوده و تلاش کرده رفتار واقعی مردم در موقعیت‌های اقتصادی را درک نماید. کانمن با فرض انسان عقلایی مخالفت کرده زیرا معتقد است که این فرض توصیفی خوبی از رفتار واقعی انسان‌ها ارائه نمی‌دهد. او با کمک تحقیقات تجربی نشان داد که افراد هنگام تصمیم‌گیری، به جای حداکثر کردن مطلوبیت، از میان‌‌برها استفاده می‌کنند. افراد ممکن است کاری را انجام دهند که دوستانشان انجام می‌دهند. آنها همچنین ممکن کاری را انجام دهند که فکر می‌کنند سایر مردم نیز آن کار را انجام می‌دهند.

به علاوه، افراد به هنگام تصمیم‌گیری به مسأله انصاف نیز توجه دارند. بنابراین، استفاده از میان‌برها و توجه به مسأله انصاف در تصمیم‌گیری بدین معناست که افراد گاهی اوقات تصمیماتی می‌گیرند که عقلایی نبوده و در آن نفع شخصی لحاظ نمی‌شود. 

معرفی اقتصاددان : سیمون کوزنتس

 

 

سیمون کوزنتس (Simon Kuznets) به دلیل تلاش‌هایش برای تبدیل اقتصاد به یک علم تجربی شهرت یافته است. وی این کار را از طریق طراحی سیستم حساب‌های درآمد ملی، که همه کشورها می‌توانند از آن برای سنجش فعالیت‌های اقتصادی خود استفاده کنند، انجام داد. کوزنتس با اندازه‌گیری توزیع درآمد و بررسی چگونگی تغییر توزیع درآمد در ایالات متحده در قرن بیستم نیز، گامی دیگر در تجربی کردن علم برداشت. اما کارهای کوزنتس فراتر از اندازه‌گیری پدیده‌های اقتصادی بود. وی به دنبال تعیین علل رشد اقتصادی و تغییر در نابرابری درآمدی بود و به مطالعه چرخه‌های رشد اقتصادی پرداخت و تلاش کرد تأثیرات رشد اقتصادی بر توزیع درآمد را درک کند. اگر اقتصاد را به عنوان علم مطالعه رفتار اقتصادها در دنیای واقعی تعریف کنیم، کوزنتس را باید یکی از شش چهره برتر این علم برشمرد.

معرفی اقتصاددان : رابرت سولو

 

 

 

 

 

 

 

رابرت سولو (Robert Solow)، عمده شهرت خود را مدیون کار بر روی نظریه رشد اقتصادی است. وی به همین دلیل جایزه نوبل اقتصاد در سال 1987 را از آن خود کرد. در حقیقت، سولو مبتکر چارچوبی نظری است که می‌تواند در بحث عواملی که پشتوانه رشد اقتصادی هستند در دو جنبه نظری و کاربردی قابل استفاده باشد. این چارچوب همچنین می‌تواند برای اندازه گیری نقش عوامل مختلف تولید در رشد اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.

معرفی اقتصاددان : ادموند فلپس Edmund Phelps

 

 

 

ادموند فلپس (Edmund Phelps)، نوبلیست اقتصادی است که سهم بسزایی در توسعه‌ی درک ما از بخش عرضه‌ی اقتصاد کلان داشته است. او نشان داد هیچ بده بستان پایداری بین بیکاری و تورم وجود ندارد. وی همچنین سطح بهینه‌ی اجتماعی پس‌انداز و تحقیق در راستای تکنولوژی‌های جدید را بدست آورد و نشان داد چطور پیشرفت تکنولوژیکی وابسته به بُعد جمعیت و سطح تحصیلات است. فلپس در سالهای اخیر، مدل‌های نرخ بیکاری تعادلی را با نام بیکاری ساختاری توسعه داده که می‌تواند نوسانات طولانی بیکاری را برای کشورهای مختلف توضیح دهد.

معرفی اقتصاددان : رونالد کوز

 

رونالد هری کوز (Ronald Harry Coase) پیشبرد مهمی در علم اقتصاد و حقوق و تئوری بنگاه داشته و نوبل اقتصادی سال 1991 او نیز به همین منظور است. اهمیت درک نقش هزینه‌های مبادلاتی در فعالیت اقتصادی و تاثیرگذاری ساختارهای نهادی جایگزین در عملکرد اقتصادی دو پیشبرد جدی اوست و بطور کلی تحلیل اقتصادی حقوق و علم اقتصاد نهادگرای جدید، زاییده‌ی تفکرات او هستند. کوز نقش مهم اما مناقشه برانگیزی در تاریخ مکتب شیکاگو دارد.

معرفی اقتصاددان : جورج اکرلف . George Arthur Akerlof

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نام جورج آرتور اکرلف (George Arthur Akerlof)، در پیوند ابدی با مقاله سال 1970 او یعنی «بازار دست دوم» (The market for lemons) است. مقاله‌ای که توانست توجه اقتصاددانان را به بازارهایی جلب کند که در آنها اطلاعات بین دو طرف معامله متفاوت می‌باشد. این مفهوم از اطلاعات نامتقارن که تاثیر عمیقی بر شاخه‌های علم اقتصاد برجای گذاشت، در سال 2001، اکرلف را (به همراه جوزف استیگلیتز و مایکل اسپنس) مستحق دریافت جایزه نوبل ساخت

هربرت سایمون

هربرت ای سایمون (Herbert A. Simon) در 15 ژوئن 1916 در ایالات متحده به دنیا آمد. او مدرک دکتری خود را از رشته‌ی علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو در سال 1943 اخذ نمود و 7 سالی را قبل از پیوستن به دانشگاه کارنگی ملون، به کار در موسسه تکنولوژی ایلینویز مشغول بکار بود. او در سال 2001 در کسوت استادی دانشگاه کارنگی ملون درگذشت. ایشان مفتخر به دریافت جوایز و نشان‌های متعددی در سال‌های 1975، 1986 و 1978 شده است که مهم‌ترین آنها مربوط به جایزه نوبل اقتصاد می‌باشد.

اقتصاددان : رابرت اف انگل Robert F. Engle

 

 

 

 

 

رابرت اف انگل (Robert F. Engle)، دامنه‌ی وسیعی از مطالعات اقتصادی از اقتصاد شهری تا رگرسیون طیفی (band spectrum regression)، تقاضای برق، مدلسازی فضا-حالت (state-space)، آزمون، برونزایی، داده‌های فصلی، قیمت‌گذاری اختیار(option pricing) و ساختار خرد تامین مالی بازار را در کارنامه‌ی خود دارد. پیشبرد وی در هم خطی و ناهمسانی شرطی خودهمبسته (ARCH) تحولی در زمینه‌ی اقتصادسنجی سری زمانی، مدلسازی اقتصاد کلان و قیمت‌گذاری دارایی ایجاد کرده است. همچنین زمینه‌ی تحقیقاتی اقتصادسنجی مالی و توسعه‌های متناظر در مدیریت و اندازه‌گیری ریسک بیشتر مرهون مدل‌های ARCH و سایر فعالیت‌های علمی انگل در دهه‌ی 1980 است.

اقتصاددان : اولیور ویلیامسون Oliver Williamson

 

 

^{اولیور ویلیامسون (Oliver Williamson)، شاگرد اساتیدی نظیر رونالد کوز، هربرت سایمون و ریچاد کایرت است و در اقتصاد هزینه مبادله تخصص دارد. او از سال 1965 تا 1983 استاد دانشگاه پنسیلوانیا بود و بعد از آن تا سال 1988، سمت استادی اقتصاد حقوق و سازمان دانشگاه یئل را داشت. او از سال 1988 استاد تمام مدیریت کسب و کار، اقتصاد، و حقوق دانشگاه‌های برکلی است و در حال حاضر استاد افتخاری مدرسه کسب و کار HAAS نیز می‌باشد. ویلیامسون در سال 2009، به خاطر «تحلیل حکمرانی اقتصادی، بویژه مرزهای شرکت» به همراه خانم  الینور اُستروم جایزه‌ی نوبل اقتصادی را دریافت کرد.}

معرفی اقتصاددان : کنت ارو (Kenneth Arrow)

کنت ارو (Kenneth Arrow) به عنوان یک اقتصاددان نظری با حوزه علایق بسیار گسترده و متنوع معروف شده است. سهم‌های بسیار مهم وی از حوزه علم اقتصاد نیز فراتر رفته و شامل برنامه‌ریزی ریاضی، فلسفه سیاسی و اجتماعی و بهداشت می‌شود. با این وجود، دو سهم بسیار فنی، یعنی فرضیه عدم امکان (که انتخاب اجتماعی را به یکی از موضوعات علم اقتصاد تبدیل نمود) و اثبات وجود تعادل عمومی، بیش از همه باعث شهرت ارو شده‌اند.

جان تینبرگن / JAN TINBERGEN

 

 

 

 

 

 

یکی از پیشگامان اقتصادسنجی و مدلسازی اقتصادی بود. وی نخستین مدل‌های آماری اقتصاد را طراحی کرد و از آنها برای مطالعه چرخه‌های تجاری و اثر سیاست اقتصادی روی اقتصادهای ملی بهره برد. اما کار تینبرگن تنها بازی با اعداد و ریاضیات نبود. بلکه محرک اصلی تمام کارهای آماری وی، دغدغه‌های عمیق نسبت به رفاه انسانی بود. به‌علاوه، وی اعتقاد داشت آمار و تحلیل ریاضی را می‌توان با رویکردهای انسانی ترکیب نمود. امروزه، مدل‌های کلان‌سنجی از صدها معادله تشکیل شده‌اند. این مدل‌ها برای مطالعه فعالیت اقتصادی و پیش‌بینی آینده اقتصاد ملی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی نیز از این مدل‌ها برای تهیه فرمول‌های سیاست‌های اقتصادی استفاده می‌کنند. وجود این مدل‌های کلان‌سنجی نتیجه کارهای پیشگامانه تنیبرگن است.

رابرت اوون : اقتصاددان

 

^{رابرت اوون (Robert Owen) یک پیشگام سوسیالیزم انگلیسی و یکی از رهبران جنبش سوسیالیستی تخیلی  طی اوایل قرن نوزدهم بود. وی همچنین یک مصلح اجتماعی و اقتصادی عملگرا بود. اوون به عنوان مدیر و یکی از مالکین چند کارخانه تولیدی تلاش کرد شرایط کارخانه را در انگلستان قرن نوزدهم انسانی کرده و استانداردهای زندگی کارکنان را بهبود بخشد. وی به عنوان یک متفکر اقتصادی و اجتماعی به دنبال ایجاد تغییراتی در سیاست اقتصادی جهت بهبود عملکرد اقتصاد بریتانیا و نیز بهبود کیفیت زندگی کارکنان انگلیسی بود.}

زندگی و زمانه مهدی سمیعی، خبره‌ و شایسته‌ترین بانکدار ایرانی عصر پهلوی دوم

^{بار متفاوت بودن معمار بانکداری نوین} 
 

 

^{«...در ایران می‌گفتند استعفا نمی‌شود داد. وقتی در سازمان برنامه استعفایم را به نخست‌وزیر دادم، هویدا گفت: همچنین چیزی نمی‌شود. تو حق نداری. نمی‌توانی استعفا بدهی. گفتم خب من دادم. حالا ببینیم چه کارش می‌کنید؟ گفت: تو اصلاً حق نداری به من استعفا بدهی. باید بروی به شاه استعفا بدهی. گفتم من هیچ‌وقت این بی‌احترامی را به شاه مملکت نمی‌کنم...»}

دو غول علم اقتصاد / آدام اسمیت . جان مینارد کینز

 

^{اگر نگاهی به تاریخچه علم اقتصاد امروزی بیندازیم، نام‌های زیادی با تالیفات فراوان به چشم می‌خورند. اما در این میان کارهای برخی، مهم‌تر و تاثیرگذارتر بوده است. تقریباً همه اقتصاددانان بر این عقیده‌اند که منشاء پیدایش علم اقتصاد امروزی را می‌توان کتاب ثروت ملل آدام اسمیت دانست و به همین اعتبار به نویسنده‌اش لقب پدر علم اقتصاد را داده‌اند. اما شاید کمتر کسی فکر می‌کرد 160 سال بعد از تولد آدام اسمیت فردی پای به دنیا بگذارد که به نظر می‌رسد تنها وجه تشابهش با او، یکسان بودن روز تولدش است. پنجم ژوئن را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین روزهای 300 سال اخیر علم اقتصاد دانست. چرا که دو فرد تاثیرگذار در این روز متولد شده‌اند. یکی آدام اسمیت که در شهرت و تاثیرگذاری او همگان سخن گفته‌اند و دیگری جان مینارد کینز، کسی که پایه‌گذار علم اقتصاد کلان امروزی است. او با نظریه‌هایش بنیان‌های فکری مکتبی را شکل داد که در طول یک قرن اخیر همچنان باقی‌مانده است. شاید بیراه نباشد اگر کینز را مهم‌ترین اقتصاددان نیمه اول قرن بیستم بنامیم. در ادامه این نوشتار به بهانه فرا رسیدن پنجم ژوئن، سالروز تولد این دو اقتصاددان قصد داریم به زندگی و دستاوردهای دو تن از پایه‌های علم اقتصاد مدرن بپردازیم.}

رابرت لوکاس

رابرت لوکاس برای توسعه رویکرد انتظارات عقلایی یا کلاسیک‌های جدید به اقتصاد کلان معروف است. این رویکرد به دنبال ارائه پایه‌های اقتصاد خردی به اقتصاد کلان است و چنین فرض می‌کند که عاملان اقتصاد کلان همانند انسان‌های عقلایی اقتصاد خرد هستند که از اطلاعات موجود در زمان تصمیم‌گیری بهره جسته و تلاش می‌کنند تا آینده را پیش‌بینی کنند. 
اگر عاملان اقتصاد کلان به صورت عقلایی نگریسته شوند، اقتصاد کینزی رد می‌شود و بیکاری موجب اصلاح خود شده و سیاست اقتصادی نه لازم و نه مطلوب است. 
رابرت لوکاس در سال 1937 در خانواده‌ای متوسط در واشنگتن به دنیا آمد. بعد از تحصیلات اولیه او به دانشگاه شیکاگو رفت و در سال 1959 لیسانس رشته تاریخ را گرفت و به ادامه تحصیل در رشته تاریخ ادامه داد و چون عوامل اقتصادی را نیروهای کلیدی در تاریخ یافت به تاریخ اقتصادی تغییر رشته داد.

چگونه من یک اقتصاددان شدم؟

پاول ساموئلسون

مترجم: سعید لاریجانی

 

از یک نظر می توان گفت که اقتصاد خواندن من نتیجه یک انتخاب کور و اتفاقی بود. قبل از اتمام دوره دبیرستان و وقتی که در ساعت ۸ صبح ۲ ژانویه ۱۹۳۲ وارد سالن کنفرانس دانشگاه شیکاگو شدم، بار دیگر متولد شدم.

 

موضوع ارائه آن روز تئوری مالتوس بود که بیان می کرد انسان ها مانند خرگوش ها تا جایی به زاد و ولد ادامه می دهند که کاهش زمین در اختیارشان موجب کاهش درآمدشان شود و این باعث کاهش نرخ زاد و ولد می شود تا جایی که این نرخ با نرخ مرگ و میر برابر شود. معادلات دیفرانسیل مطرح شده برای اثبات این تئوری آنقدر آسان بود که من(به اشتباه) شک کردم که ممکن است پیچیدگی ظریفی را در نظر نگرفته باشم.