علی ابراهیم‌نژاد
یکی از دغدغه‌های همیشگی خانوارها محافظت از پس‌انداز خود در برابر تورم و به عبارتی حفظ قدرت خرید سرمایه خود است.
این دغدغه به خصوص در میان خانواده‌های ایرانی که طی دهه‌های اخیر، نوسانات تورمی زیادی را تجربه کرده‌اند، قابل توجه است. برای پاسخ به این سوال، اولا لازم است انواع مختلف دارایی‌هایی (asset class) که خانوارهای ایرانی معمولا در آنها امکان سرمایه‌گذاری دارند را مشخص کنیم. مهم‌ترین این دارایی‌ها شامل مسکن، طلا، ارز، سپرده بانکی و بورس است.
اولا نگاهی به نمودار ساده بازدهی هریک از این دارایی‌ها در 15سال گذشته حاوی نکات جالبی است. مقایسه بازدهی این بازارها نشان می‌دهد، سپرده‌گذاری در بانک، بدترین گزینه از نظر میزان بازدهی بوده و حتی قادر به کسب بازدهی معادل تورم و به عبارتی حفظ قدرت خرید نبوده است. ناگفته پیداست که دلیل این بازدهی پایین، بدون ریسک بودن سپرده‌گذاری در بانک از نظر حفظ اصل سرمایه است اما در عین حال این نمودار نشان می‌دهد که سپرده بانکی ابزار مناسبی برای پوشش ریسک تورم نیست. به‌طور مشابه، سرمایه‌گذاری در ارز نیز قادر به حفظ ارزش پول در این سال‌ها نبوده است که طبعا دلیل آن، کنترل دولت بر بازار ارز و ممانعت از تعدیل قیمت آن طی سال‌ها بوده است. (در صورت استفاده از نرخ ارز آزاد مقدار بازدهی محاسبه شده، افزایش می‌یابد اما همچنان کمتر از طلا، مسکن و بورس خواهد بود.)
نکته قابل توجه دیگر، فاصله چشمگیر بورس با تمامی گزینه‌های سرمایه‌گذاری است. همانطور که مشاهده می‌شود از حدود 15سال قبل تا امروز، سرمایه‌گذاران بورس به‌طور متوسط توانسته‌اند سرمایه خود را تا 100برابر افزایش دهند که بازدهی خارق‌العاده‌ای است. بنابراین در یک محاسبه سرانگشتی می‌توان گفت سه دارایی طلا، مسکن و بورس توانسته‌اند در 15سال اخیر بر غول تورم فایق آیند و به سرمایه‌گذاران خود بازدهی بالاتر از نرخ تورم هدیه کنند.
